Bộ trưởng Nội vụ và những ngày ‘mất ăn, mất ngủ’ cắt giảm tổng cục

Còn nhớ cách đây 1 năm, khi trả lời VietNamNet về những công việc của năm 2022, Bộ trưởng có nói: “Năm 2022, có lẽ chúng tôi phải vừa chạy, vừa xếp hàng”. Vậy trong năm qua, Bộ Nội vụ đã chạy đến đâu và xếp hàng như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Năm 2022 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là một năm điển hình của sự vượt khó vượt bậc để vươn lên trong bối cảnh đất nước còn rất nhiều khó khăn, thách thức.

Trong năm qua, chúng tôi đã không ngừng đổi mới, nỗ lực, tập trung nguồn lực, khắc phục khó khăn để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Từ đó đã tạo ra những chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực của ngành, đóng góp quan trọng vào kết quả chung của đất nước.

Đầu tiên, phải nói rằng đây là một năm để lại nhiều dấu ấn đậm đặc trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm cụ thể hoá chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thuộc lĩnh vực Nội vụ.

Trong đó, quan trọng nhất là chúng tôi đã tập trung xây dựng hệ thống thể chế đồng bộ ở 3 vấn đề lớn: Công vụ, công chức; xây dựng chính quyền địa phương; khơi thông các điểm nghẽn, thúc đẩy phân cấp phân quyền, cải cách hành chính góp phần phục hồi nhanh chóng kinh tế xã hội sau đại dịch.

Điểm nhấn thứ 2 là dấu ấn có tính chất lịch sử trong sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế theo tinh thần Nghị quyết 18, 19 của Trung ương khóa XII.

Lần đầu tiên trong lịch sử, bộ máy đã giảm được rất nhiều tổ chức bên trong các bộ ngành từ cấp tổng cục cho đến cấp cục, vụ. Ở địa phương cũng quyết liệt sắp xếp bộ máy, giảm đáng kể số phòng, ban thuộc cơ quan chuyên môn ở cấp tỉnh, cấp huyện. Ngoài ra, cả nước còn giảm hơn 1.000 đơn vị sự nghiệp công lập.

Những con số biết nói này thể hiện quyết tâm thực hiện cho bằng được mục tiêu lớn nhất là cải cách hệ thống hành chính và đơn vị sự nghiệp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Điểm nhấn thứ 3 phải kể đến là vấn đề đảm bảo tính kỷ luật, kỷ cương, liên thông với các quy định Đảng. Vừa rồi Bộ Nội vụ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức.

Qua đó cho thấy, cùng với việc đổi mới công tác quản lý, sử dụng công chức viên chức là nâng cao kỷ luật, kỷ cương, đáp ứng yêu cầu của nền công vụ vận hành theo Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Điểm nhấn thứ 4 là xây dựng chính quyền địa phương mà trọng tâm là tháo gỡ khó khăn vướng mắc về chính quyền đô thị ở 3 thành phố lớn: Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng; tiếp tục xây dựng đề án mô hình tổ chức chính quyền đô thị trực thuộc cấp tỉnh, thành phố trong thành phố, mô hình đô thị trực thuộc Thủ đô.

Đồng thời, chúng tôi đã xây dựng đề án báo cáo Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính trong giai đoạn tới.

Cùng với đó là nghiên cứu hết sức chặt chẽ, kỹ lưỡng để thực hiện liên thông đội ngũ công chức cấp xã với cấp huyện, cấp tỉnh nhằm xây dựng chung một chế độ công vụ…

Đây cũng là năm để lại nhiều dấu ấn trong cải cách hành chính, nâng cao chỉ số hài lòng của người dân với cơ quan hành chính nhà nước và là năm điển hình trong phối hợp, thúc đẩy chuyển đổi số để xây dựng chính quyền số, chính phủ số, phát triển kinh tế số, xã hội số...

Tại hội nghị tổng kết ngành nội vụ vào cuối năm 2022, Thủ tướng ghi nhận việc cắt giảm được 17 tổng cục, 8 cục và 145 vụ là cố gắng rất lớn và quyết tâm của Bộ Nội vụ, “không có các đồng chí thì Chính phủ không hoàn thành được việc này”. Đây là nhiệm vụ khá là động chạm, Bộ đã làm như thế nào để đạt được kết quả này?

Đúng như Thủ tướng nói “đụng đến tổ chức bộ máy là đụng đến con người, lương bổng bao giờ cũng rất nhạy cảm và khó làm”.

Cho nên việc sắp xếp bộ máy là việc không phải đơn giản nhưng dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng, trong năm qua chúng tôi đã phối hợp cùng với các bộ ngành quyết tâm thực hiện cho bằng được việc sắp xếp các tổ chức bên trong bộ ngành.

Ngay từ khi triển khai thực hiện nội dung này, Chính phủ đã lập Ban Chỉ đạo do Thủ tướng trực tiếp làm Trưởng ban, hàng tháng đều họp để đánh giá, xem xét và cho ý kiến trực tiếp vào bộ máy của từng bộ để giải quyết thấu đáo các vấn đề.

Trong quá trình sắp xếp, chúng tôi luôn quan tâm làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự thống nhất, đồng thuận để các bộ ngành cùng quyết tâm làm và đã làm thì phải làm đồng bộ, công bằng.

Trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy vừa rồi, thật sự nhiều hôm tôi và anh em trong bộ “mất ăn, mất ngủ”. Bởi trên thực tế, có những tổng cục có tính lịch sử, tiền thân là một bộ, nay sắp xếp lại thành cấp cục là cả một vấn đề không đơn giản chút nào.

Khi mới bắt tay làm, cũng có ý kiến này, ý kiến kia kêu khó khăn, vướng mắc. Đúng là việc này rất khó, khó trong các loại khó nhưng không thể không làm.

Việc này nghị quyết của Đảng đã nêu rõ, cấp Trung ương không làm thì cũng khó sắp xếp ở cấp địa phương. Cho nên chúng tôi quyết tâm, nỗ lực thuyết phục các bộ ngành khó mấy cũng phải làm.

Nhờ vào sự quyết liệt của Thủ tướng và sự phối hợp, hỗ trợ của các bộ ngành, đến nay, bước đầu việc sắp xếp các tổ chức bên trong các bộ ngành đã có hiệu lực, hiệu quả; bộ máy tinh gọn hơn, không còn tầng nấc, trùng lắp nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.

Tuy nhiên, đây mới chỉ là kết quả bước đầu. Hiện nay vẫn còn các đơn vị sự nghiệp thuộc bộ và bên trong của các bộ còn rất lớn, khoảng hơn 700 đơn vị cần tiếp tục sắp xếp với mục tiêu phải giảm từ 15 - 20% đầu mối.

Với sự chỉ đạo quyết liệt và động viên, khích lệ của Thủ tướng, trong năm nay, chúng tôi sẽ cùng với các bộ ngành, địa phương quyết tâm làm cho bằng được nhiệm vụ này.

Một trong những nhiệm vụ của bộ trong năm 2023 được người đứng đầu Chính phủ đánh giá là việc “rất nhạy cảm, rất khó” mà nhiều năm nay chưa thể làm được, đó là phải hoàn thiện mô hình quản lý cán bộ, công chức viên chức theo vị trí việc làm. Bộ trưởng sẽ giải bài toán này như thế nào?

Trong năm qua, Bộ Nội vụ đã phối hợp với các bộ, ngành rà soát, xây dựng danh mục vị trí việc làm, bản mô tả công việc và khung năng lực của vị trí việc làm đối với cán bộ, công chức, viên chức cả ở cấp xã.

Năm nay, Bộ Nội vụ quyết tâm cơ bản hoàn thiện mô hình chế độ công vụ theo vị trí việc làm. Để từ đó xây dựng một chế độ công vụ chung theo vị trí việc làm thay cho mô hình công vụ “chức nghiệp” hiện nay.

Cùng với đó, chúng tôi sẽ nghiên cứu, đẩy mạnh cải cách công vụ một cách cụ thể hơn; gắn việc cắt giảm chứng chỉ bồi dưỡng không cần thiết với việc đổi mới thi thăng hạng viên chức, nâng ngạch công chức theo hướng phân cấp triệt để.

Trên cơ sở đó, viên chức sẽ không phải thi mà chỉ xét thăng hạng và tiến tới xóa bỏ xếp hạng viên chức để làm sao thực hiện đổi mới mô hình quản lý công chức, viên chức theo vị trí việc làm.

Muốn làm được việc này là vô cùng vất vả nhưng chúng tôi sẽ phấn đấu hết mình để hoàn thành trong năm nay.

Câu chuyện cải cách tiền lương cũng là một trong những vấn đề cán bộ, công chức, viên chức đang mong chờ. Trong năm 2023, Bộ trưởng có tin vui gì về vấn đề này?

Chúng tôi xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2023 là trình cấp có thẩm quyền về lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Đi cùng với đó là hoàn thành hệ thống cơ chế, chính sách để chủ động thực hiện cải cách chính sách tiền lương nhằm đảm bảo đời sống, nâng cao năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực trong khu vực công.

Vừa qua, Bộ Nội vụ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng (tăng 20,8%). Đây là nỗ lực rất lớn của Chính phủ, là bước đi phù hợp với bối cảnh thực tiễn và phần nào đó cải thiện đời sống của cán bộ, công chức, viên chức hiện nay.

Nếu điều kiện đất nước trong năm 2023 tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tốt, kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng kinh tế bền vững, tôi hy vọng năm 2024 chúng ta có thể triển khai cải cách chính sách tiền lương “bảo đảm đời sống của người hưởng lương và gia đình người hưởng lương, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội” như Nghị quyết Trung ương đề ra.

Ngoài việc thực hiện lộ trình cải cách tiền lương, tới đây, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục xây dựng các cơ chế chính sách đáp ứng được đời sống của cán bộ, công chức, viên chức để họ yên tâm làm việc. Đồng thời có cơ chế đủ mạnh để khuyến khích và bảo vệ đội ngũ cán bộ công chức dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Cùng với đó là xây dựng cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài.

Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tập trung hoàn thiện hệ thống thể chế để khắc phục tình trạng cán bộ sợ trách nhiệm, nhụt ý chí trong bối cảnh đẩy mạnh công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Là một nữ thành viên Chính phủ, thường xuyên đối mặt với những công việc vừa khó, vừa nhạy cảm như vậy, Bộ trưởng làm cách nào để vượt qua những áp lực này?

Trong chỉ đạo điều hành, Thủ tướng luôn nhấn mạnh đến các thành viên Chính phủ tinh thần: “Lấy khó khăn, thách thức làm động lực phấn đấu vươn lên”. Tinh thần ấy cũng được lan tỏa trong Bộ Nội vụ.

Tôi cũng luôn nói với anh em trong bộ rằng “áp lực bao giờ cũng đi đôi với động lực”. Việc càng khó, càng nhạy cảm thì đòi hỏi càng phải nỗ lực, quyết tâm nhiều hơn. Làm được những việc khó thì kết quả đạt được mới giá trị và ý nghĩa.

Năm 2023, Bộ Nội vụ đề ra phương châm hành động “Đoàn kết, kỷ cương, gương mẫu, đổi mới, sáng tạo, hiệu quả” nhằm tạo sự thay đổi và chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực của ngành.

Chắc chắn chúng tôi phải đổi mới và hành động quyết liệt hơn nữa để tạo ra bước ngoặt mới, sự thay đổi lớn cho nền công vụ. Mục đích cuối cùng là xây dựng một nền hành chính Nhà nước vừa chuyên nghiệp vừa hiện đại, hướng đến sự phục vụ người dân tốt nhất.

Ảnh: Hoàng Hà, Phạm Thắng

Thiết kế: Minh Hòa