Thôn Tha, xã Phương Độ, TP Hà Giang (Hà Giang) nằm trên Quốc lộ 2 có 132 hộ dân với hơn 600 khẩu, trong đó 100% dân số là dân tộc Tày. 

Hiện nay, toàn thôn có 122 ngôi nhà sàn, hơn 90% trong số đó vẫn giữ được nét kiến trúc truyền thống. Cùng với đó, người dân cũng chú trọng bảo tồn, gìn giữ các di sản văn hóa phi vật thể của cha ông như múa, hát then; múa cày cấy, múa nón, múa bát; các loại nhạc cụ dân tộc, trang phục truyền thống, trò chơi dân gian...

Những nếp nhà cũ kỹ rêu phong của người Tày nằm xen lẫn giữa những ruộng lúa đang độ chín vàng, tựa lưng vào những dãy núi phủ xanh bởi cây lá... Tất cả hòa quyện tạo thành một bức tranh làng quê thanh bình.

Cấp ủy, chính quyền xã Phương Độ tập trung tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thôn Tha phát triển loại hình du lịch cộng đồng, xây dựng làng văn hóa.

Đây là một cách làm hay để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các làng, bản và cũng nhằm tạo ra các sản phẩm cho du lịch Hà Giang, góp phần thực hiện dự án 6 Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch cộng đồng, thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Những năm qua, để thu hút khách du lịch, thôn Tha tăng tích cực vận động các hộ giữ gìn kiến trúc nhà sàn truyền thống; thành lập 4 đội văn nghệ dân gian phục vụ nhu cầu của du khách. Cùng với đó, triển khai lắp đặt hệ thống biển bảng, sơ đồ chỉ dẫn điểm dịch vụ du lịch; xây dựng nhà văn hóa phục vụ hoạt động sinh hoạt cộng đồng và trưng bày sản phẩm văn hóa địa phương.

Gia đình anh Nghiềm là hộ tiên phong trong làm homestay của thôn Tha. Với những hoạt động hấp dẫn như tổ chức văn nghệ chào mừng, đưa khách đi trải nghiệm không gian văn hóa dân tộc Tày, thưởng thức ẩm thực, homestay của gia đình anh thu hút đông khách du lịch.

Phần lớn, là du khách quốc tế. Các nhân viên trong homestay đều là nguồn nhân lực tại chỗ, với mức lương ổn định.

Phỏng vấn anh Nghiềm (Thu nhập bình quân, phát triển homestay, tập huấn…)

Những tiết mục văn nghệ nơi đây gắn với văn hóa đặc trưng của người Tày với làn điệu hát Then truyền thống. Khi đến du lịch, du khách có thể hòa mình vào những giai điệu Then ngọt ngào, ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước hay trải nghiệm học đàn Tính do chính đồng bào trong thôn truyền dạy.

Cùng với đó, để bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch cộng đồng, xã đã xây dựng Nông thôn mới nâng cao chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng; tuyên truyền, vận động trồng cây cảnh quan; mở mang, nâng cấp khuôn viên nhà ở của các gia đình; phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch,

Phòng Văn hóa thành phố tổ chức các lớp tập huấn cho những người kinh doanh homestay về công tác quản lý, nâng cao chất lượng dịch vụ (đặc biệt học tiếng nước ngoài và nấu ăn).

Bình quân từ năm 2020 đến nay, mỗi năm thôn Tha đón trên 2.000 lượt khách, trong đó có nhiều khách nước ngoài đến từ các quốc gia như: Anh, Pháp, Mỹ. Đặc biệt, tháng 5/2024, thôn Tha được UBND tỉnh Hà Giang công nhận đạt các tiêu chí xây dựng Làng Văn hóa du lịch tiêu biểu gắn với Chương trình Mỗi xã một sản phẩm. 

Hiện 100% đường trục thôn, nhóm hộ của thôn Tha đã được bê tông hóa, thuận lợi cho du khách đến tham quan, trải nghiệm; các thiết chế văn hóa, hệ thống chiếu sáng đường làng được quan tâm đầu tư; hệ thống Internet được đầu tư cơ bản, người dân đã biết giới thiệu các dịch vụ du lịch của mình trên nền tảng số để thu hút du khách trong và ngoài nước. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên; thu nhập bình quân đầu người đạt 53 triệu đồng/người/năm.