Ngoài hơn 110 trường cấp 3 công lập, TP.HCM có hơn 100 trường tư thục, quốc tế, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung cấp…tuyển sinh lớp 10 theo phương thức xét tuyển.
Học sinh đã tốt nghiệp THCS có thể đăng ký xét tuyển vào học tại các trường cao đẳng, trung cấp có tuyển học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trên địa bàn thành phố có tuyển học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở.
Các trường này sẽ xét tuyển dựa trên các căn cứ: Điểm tốt nghiệp THCS; Điểm tổng kết các môn học 4 năm THCS; Điểm tổng kết các môn học năm cuối cấp THCS. Thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển trực tiếp tại trường hoặc trung tâm theo các đợt tuyển sinh trong năm do trường quy định.
Đối với các trường có yếu tố nước ngoài thực hiện công tác tuyển sinh theo kế hoạch chủ động của từng trường và phải báo cáo về sở kết quả tuyển sinh theo từng năm. Các trường tư thục thực hiện công tác tuyển sinh theo kế hoạch chủ động của từng trường, không tuyển sinh vượt chỉ tiêu được giao hằng năm và phù hợp với các quy định. Tuy nhiên, việc đăng ký tuyển sinh đối với lớp 10 các trường tư thục sẽ được triển khai theo hình thức trực tuyến. Thời gian tuyển sinh diễn ra từ ngày 3/7 đến 25/8.
Các trường phải báo cáo danh sách tuyển sinh khối 10 cho Phòng Khảo thí và Kiểm định Chất lượng giáo dục trước ngày 31/8. Sở GD-ĐT sẽ triển khai thực hiện công tác đánh giá ngoài đối với các trường có yếu tố nước ngoài, trường tư thục để làm căn cứ phân bổ chỉ tiêu và xét duyệt danh sách tuyển sinh của nhà trường từ năm học 2023 - 2024 nhằm phấn đấu đảm bảo triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Bắt đầu từ năm 2017, TP.HCM đẩy mạnh công tác phân luồng sau THCS. Năm học này, TP.HCM có hơn 70.000 học sinh lớp 9 thi vào lớp 10, trong số này 63.000 em được vào lớp 10 ở trường THPT công lập và gần 2.000 vào lớp chuyên.
Theo định hướng phân luồng học sinh sau THCS của thành phố, bắt đầu từ năm học này, chỉ tiêu vào lớp 10 công lập mỗi năm sẽ giảm 3%. Đến năm 2020, tỷ lệ học sinh theo học THPT công lập chỉ còn 70%. Trong nhiều năm qua số lượng học sinh lớp 9 thi lên lớp 10 tăng, tuy nhiên TP.HCM vẫn duy trì mức 70% học sinh có chỗ học công lập.
Năm 2018, số học sinh tốt nghiệp lớp 9 là 105.000 em, trong đó tổng chỉ tiêu chỉ tiêu vào lớp 10 của các trường công lập chỉ khoảng 70.000 em. Năm 2019, TP.HCM có hơn 80.000 thí sinh đăng ký dự thi, trong khi đó, chỉ tiêu tuyển sinh công lập là hơn 67.000.
Năm 2020, có 96.000 học sinh tốt nghiệp THCS nhưng có 14.000 thí sinh không đăng ký dự thi vào lớp 10. 82.000 thí sinh dự thi nhưng chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 công lập hơn 67.000 em.
Năm 2021, do dịch Covid-19, TP.HCM không tổ chức thi vào lớp 10, 114 trường THPT công lập tuyển tổng số 67.989 học sinh vào lớp 10, chiếm tỷ lệ 70% tổng số học sinh đang học lớp 9.
Đến năm 2022, có 93.277 thí sinh TP.HCM tham gia dự thi vào lớp 10, trong đó 114 trường trung học phổ thông công lập trên địa bàn TP tuyển 72.784 học sinh vào lớp 10 công lập.
Năm nay, TP.HCM có khoảng 100.000 học sinh tốt nghiệp THCS. Theo kế hoạch phân luồng học sinh sau THCS, tỷ lệ học sinh vào học lớp 10 công lập chiếm khoảng 70%, riêng 30% còn lại sẽ lựa chọn giữa các hướng đi như học ở trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trường THPT ngoài công lập, trường trung cấp…