Tại Hội thảo "Sức khỏe trẻ em thời kỳ hậu Covid-19 và giải pháp tăng cường miễn dịch bằng dinh dưỡng" tại Hà Nội ngày 14-15/11, các chuyên gia nhận định, "nợ miễn dịch" hậu Covid-19 làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh nhiễm trùng (cúm A, cúm B, sốt virus, tay chân miệng…) ở trẻ.

Cụ thể, vừa qua, nhiều trẻ phải nhập viện do nhiễm virus adeno. Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận hơn 3.130 ca mắc adenovirus từ đầu năm đến nay, trong đó có 9 ca tử vong. 

Đầu tháng 9 đến nay, Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM cũng đã tiếp nhận 1.500-2.000 trẻ mắc các bệnh hô hấp thăm khám/ngày. Sốt xuất huyết tăng hơn 9.000 ca so cùng kỳ, số ca trở nặng tăng cao trên toàn quốc, ghi nhận ở cả người lớn và trẻ nhỏ.

Mới đây, 736 trẻ tại một huyện ở tỉnh Bắc Kạn phải nghỉ học do mắc cúm B. Gần đây nhất, khoảng 80 trẻ tại trường mầm non ở Tiền Hải, tỉnh Thái Bình phải nghỉ học. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Bình, cho biết đây có thể là chùm ca bệnh viêm đường hô hấp cấp tính mắc virus cảm lạnh khi thời tiết chuyển mùa.

Điều đáng nói, nhiều dịch bệnh đã diễn biến trở nên phức tạp, không tuân theo mùa, ghi nhận nhiều ca tăng nặng, thời gian mắc bệnh kéo dài. Chuyên gia cho rằng có nguyên nhân cộng hưởng do "nợ miễn dịch" sau thời gian giãn cách xã hội và giảm tiếp xúc trong đại dịch Covid-19 trước đó.

PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy – Chủ nhiệm Bộ môn Nhi, Đại học Y Hà Nội cho biết, nợ miễn dịch là hiện tượng xảy ra do không tiếp xúc với vi khuẩn và virus một cách thường xuyên. Thời gian Covid-19 bùng phát, việc thực hiện các biện pháp như giãn cách xã hội, tăng cường rửa tay và khử trùng, đeo khẩu trang... cũng góp phần vào việc ngăn chặn sự lây lan của các loại bệnh thông thường.

Mặc dù các biện pháp này đem lại những tác dụng có lợi ngắn hạn nhưng khi các biện pháp ngăn ngừa này không còn phổ biến, trẻ quay lại trường học, tham gia các hoạt động ngoài trời và các hoạt động cộng đồng nguy cơ bùng phát các bệnh thông thường do virus và vi khuẩn sẽ tăng lên.

Theo các chuyên gia, nợ miễn dịch ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh nhiễm trùng ở trẻ em trong thời kỳ hậu Covid-19. 

Vì vậy các loại bệnh nhiễm trùng phổ biến ở trẻ em như cúm A, cúm B, Adenovirus, cúm mùa, viêm họng liên cầu... bùng phát sau thời gian ngắn khi trẻ đi học trở lại. 

“Trả nợ miễn dịch” bảo vệ trẻ trước cơn bão của nhiều dịch bệnh, PGS.TS Diệu Thúy cho biết, trong giải pháp tổng thể, dinh dưỡng đóng vai trò “chìa khóa” quan trọng để tăng cường miễn dịch tự nhiên và chủ động của cơ thể, giúp trẻ chiến đấu với nhiều dịch bệnh đang diễn biến phức tạp như hiện nay. 

Theo PGS.TS Diệu Thúy, dinh dưỡng cung cấp nguyên liệu quý giá để tổng hợp các thành phần miễn dịch. Các nguyên tố vi lượng, đặc biệt là kẽm và sắt có vai trò quan trọng trong việc cải thiện miễn dịch cho trẻ. 

Sắt tham gia vào quá trình sản sinh ra các tế bào miễn dịch Lympho T - giúp chống lại sự tấn công của virus, vi khuẩn. Bởi vậy, khi cơ thể trẻ bị thiếu sắt, điều hiển nhiên xảy ra là hệ miễn dịch sẽ suy giảm… Cùng với sắt, kẽm cũng đóng vai trò quan trọng với hệ miễn dịch. 

Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam tình trạng trẻ em thiếu kẽm và sắt còn cao. Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng năm 2019 – 2020 tỷ lệ trẻ em thiếu kẽm ở mức trầm trọng lên 60%, cứ 3 trẻ có một trẻ thiếu sắt. Đặc biệt thiếu kẽm thường đi đôi với thiếu sắt và ngược lại. 

Theo nghiên cứu tổ chức dinh dưỡng Đông Nam Á, bữa ăn hàng ngày của trẻ em Việt chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu kẽm và sắt. Vì vậy, bên cạnh nguồn bổ sung từ thực phẩm, theo PGS Thúy để đảm bảo đủ lượng kẽm, sắt cho nhu cầu hàng ngày, cha mẹ có thể cho trẻ uống bổ sung. Có thể chọn các sản phẩm có cả sắt và kẽm đủ nhu cầu hàng ngày của trẻ.