Ngày 24/9, tại Trụ sở Liên Hợp Quốc (LHQ), New York, Hoa Kỳ, Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã có bài phát biểu quan trọng tại Phiên thảo luận chung Cấp cao Đại hội đồng LHQ Khoá 77.

Trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Phó Thủ tướng:

Thưa Ngài Chủ tịch,

Tôi xin chúc mừng Ngài được bầu làm Chủ tịch Đại hội đồng (ĐHĐ) Khóa 77. Với tư cách Phó Chủ tịch ĐHĐ, Việt Nam hoàn toàn tin tưởng vào năng lực lãnh đạo của Ngài và sẽ tích cực hợp tác nhằm đóng góp vào thành công chung của Khóa họp năm nay.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ngài Abdulla Shahid, Chủ tịch ĐHĐ Khóa 76, vì những đóng góp quan trọng của Ngài đối với công việc của ĐHĐ. Tôi cảm ơn Tổng Thư ký António Guterres vì những sáng kiến tiên phong và vai trò lãnh đạo của Ngài trong năm qua.

Thưa Ngài Chủ tịch,

Chúng ta đang đứng trước thời khắc "bước ngoặt của lịch sử".

Đối đầu, xung đột và các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế tiếp tục gia tăng, phản ánh chiều hướng cạnh tranh nước lớn và chủ nghĩa đơn phương.

Chi phí quân sự toàn cầu tăng tới mức kỷ lục với 2,1 nghìn tỷ USD, trong khi không thể huy động 100 tỷ USD cho các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nguy cơ hạt nhân đạt tới đỉnh điểm sau nhiều thập kỷ, song Hội nghị kiểm điểm Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) vẫn không thể đạt được cam kết hành động chung.

Xung đột và căng thẳng leo thang, đặc biệt giữa các nước lớn, đang gây bất ổn chưa từng thấy đối với môi trường an ninh quốc tế kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Khủng hoảng khí hậu và các nguy cơ an ninh phi truyền thống đang đe dọa sự tồn tại của tất cả chúng ta.

Đại dịch COVID-19 đã gây thiệt hại nặng nề cho các hệ thống y tế, các nền kinh tế và các xã hội trên thế giới. Nghèo đói, bất bình đẳng, bạo lực đang tước đi quyền được tiếp cận các điều kiện sống cơ bản của hàng triệu người. Nỗ lực thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững ngày càng gặp khó khăn, trong khi thời hạn hoàn thành chỉ còn chưa đầy một thập kỷ.

Các quốc gia đang phát triển và các nhóm dễ bị tổn thương không có đủ năng lực, nguồn lực và khả năng chống chịu đang là những đối tượng chịu tác động tiêu cực nhất từ những thách thức này.

Tình hình đó đòi hỏi chúng ta cần thay đổi căn bản tư duy và hành động của chính mình, có cách tiếp cận toàn cầu để ứng phó với các vấn đề toàn cầu, theo hướng tăng cường khả năng chống chịu và đặt con người ở vị trí trung tâm của các nỗ lực phát triển.

Đoàn kết và hợp tác quốc tế ở tất cả các cấp độ chính là "chìa khóa" cho cách tiếp cận này.

Việt Nam hiểu rõ điều này từ chính thực tiễn của mình. Đoàn kết quốc tế là yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước của Việt Nam. Đa phương hóa và đa dạng hóa quan hệ có vị trí quan trọng trong chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển của Việt Nam.

Chính những nỗ lực đó đã mở cánh cửa cho Việt Nam ra thế giới và mang lại sức mạnh gắn kết để thực hiện thành công công cuộc Đổi mới. Cũng chính nỗ lực đó đã giúp cải thiện đời sống của hàng chục triệu người dân và mang lại thịnh vượng cho một đất nước từng bị chiến tranh tàn phá. Để từ đó, Việt Nam ngày nay đã vững bước trên con đường trở thành một quốc gia phát triển, có thu nhập cao đến năm 2045.

Nhưng tôi tin rằng thực tiễn của Việt Nam không phải là ngoại lệ. Có rất nhiều minh chứng cho thấy đoàn kết và hợp tác quốc tế có thể vượt qua sự mất lòng tin, chia rẽ và mang lại những thay đổi tích cực.

Với tinh thần đó, tôi xin nhấn mạnh bốn điểm sau:

Thứ nhất, cách tiếp cận đối đầu và tư duy "được-mất" cần phải được loại bỏ. Các hành động đơn phương, áp đặt và can thiệp không phải là cách hành xử phù hợp trong quan hệ quốc tế. Các nước lớn cần ứng xử có trách nhiệm và cùng hợp tác vì mục tiêu chung, không phải vì các lợi ích vị kỷ của mình.

Việt Nam kêu gọi tăng cường chủ nghĩa đa phương và hợp tác quốc tế trên tinh thần cởi mở, bao trùm, bình đẳng và cùng có lợi. Bất đồng giữa các quốc gia không nên cản trở việc thực hiện các chương trình nghị sự lớn của LHQ và quốc tế, đặc biệt là Chương trình Nghị sự 2030 về Phát triển bền vững và những hành động khí hậu. Chúng ta cần tập trung vào các mục tiêu và trách nhiệm chung.

Chúng tôi bày tỏ lập trường đoàn kết nhất quán với nhân dân Cuba và kêu gọi dỡ bỏ ngay lập tức các lệnh cấm vận đơn phương chống lại Cuba trái với luật pháp quốc tế.

Thứ hai, mọi hành động của các quốc gia, dù đơn lẻ hay hành động tập thể, phải phù hợp với luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ.

Việt Nam tin tưởng sâu sắc rằng thượng tôn pháp luật quốc tế, đặc biệt là các nguyên tắc tôn trọng bình đẳng chủ quyền, độc lập chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, là biện pháp hiệu quả và khả thi nhất để ngăn ngừa xung đột và thúc đẩy hòa bình và an ninh bền vững.

Đối thoại mang tính xây dựng và tôn trọng các quyền và lợi ích chính đáng của các bên liên quan trên cơ sở luật pháp quốc tế là "chìa khóa" để giải quyết tranh chấp và giảm căng thẳng.

Việt Nam kêu gọi chấm dứt chiến sự ở U-crai-na và sẵn sàng đóng góp vào tiến trình ngoại giao, phục hồi và tái thiết ở U-crai-na.

Thứ ba, chúng ta cần có các thể chế đa phương mạnh mẽ và hiệu quả với LHQ đóng vai trò trung tâm để giải quyết các thách thức toàn cầu, thông qua việc đề xuất các sáng kiến và ươm mầm các ý tưởng, cách tiếp cận và giải pháp hiệu quả, và xây dựng quan hệ đối tác và huy động nguồn lực triển khai các sáng kiến này.

Chúng tôi hoan nghênh các đề xuất mang tính định hướng trong Báo cáo của Tổng Thư ký LHQ về "Chương trình Nghị sự chung của chúng ta" và sẽ tích cực tham gia thảo luận về các đề xuất này, cũng như việc chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai và Hội nghị Thượng đỉnh về các Mục tiêu Phát triển Bền vững của LHQ. Chúng tôi kỳ vọng các Hội nghị Thượng đỉnh sắp tới sẽ đem lại những cam kết và hành động cụ thể và lâu dài. Chúng tôi đánh giá cao vai trò tích cực của LHQ trong thúc đẩy Sáng kiến xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen để giúp ứng phó với cuộc khủng hoảng lương thực hiện nay.

Thứ tư, các tổ chức khu vực có thể đóng vai trò tiên phong và chủ chốt trong thúc đẩy hợp tác đa phương.

Ở Đông Nam Á, ASEAN đang có nhiều đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu. ASEAN đang nỗ lực xây dựng một Cộng đồng ASEAN mạnh mẽ và đoàn kết, duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực. Thông qua xây dựng mạng lưới đối tác rộng rãi và toàn diện, ASEAN ngày càng khẳng định vai trò là diễn đàn quan trọng cho đối thoại chiến lược với những đối tác quan trọng trong khu vực, nhất là các nước lớn. ASEAN cũng đang nỗ lực thực hiện Đồng thuận Năm điểm để tìm kiếm giải pháp toàn diện cho tình hình tại Myanmar.

Việt Nam nhấn mạnh cần duy trì hòa bình, ổn định, an toàn và an ninh hàng hải ở Biển Đông, và kêu gọi các bên giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý. Việt Nam kêu gọi các bên kiềm chế, không tiến hành các hành động đơn phương, làm thay đổi nguyên trạng, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm Hiến chương LHQ và Công ước LHQ về Luật Biển 1982.

Thưa Ngài Chủ tịch,

Năm nay, Việt Nam vui mừng kỷ niệm 45 năm gia nhập LHQ. Kể từ tháng 9 năm 1977 đó, LHQ đã luôn là một người bạn và là đối tác tin cậy, đã sát cánh cùng Việt Nam trong những giai đoạn khó khăn nhất, từ tái thiết sau chiến tranh cho tới cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 mới đây. LHQ cũng là người bạn đồng hành của Việt Nam trên con đường thực hiện công cuộc đổi mới, cải thiện đời sống nhân dân và phát triển đất nước.

Khi chào đón Việt Nam gia nhập LHQ cách đây 45 năm, Chủ tịch ĐHĐ LHQ Khóa 32 đã nhấn mạnh sự cống hiến của Việt Nam cho các tôn chỉ, mục đích và nguyên tắc của LHQ và khẳng định rằng "việc Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc là bước tiến quan trọng củng cố hòa bình và an ninh trên thế giới".

45 năm đã trôi qua, song câu nói đó vẫn còn nguyên giá trị. Lịch sử cũng như tầm nhìn về tương lai của Việt Nam luôn gắn liền với khát vọng hòa bình và phát triển. Chúng tôi luôn nhất quán ủng hộ và theo đuổi cách tiếp cận cân bằng và mang tính xây dựng nhằm tìm kiếm giải pháp lâu dài cho các vấn đề toàn cầu.

Là thành viên của nhiều cơ quan quan trọng của LHQ mà gần đây nhất là Hội đồng Bảo an, Việt Nam luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ Hiến chương LHQ và bảo đảm LHQ phục vụ tốt nhất nhu cầu và lợi ích của các nước thành viên.

Nam nữ quân nhân Việt Nam đang tự hào tham gia các Phái bộ gìn giữ hòa bình của LHQ tại Nam Xu-đăng, A-bi-ây và Cộng hòa Trung Phi.

Chúng tôi đang nỗ lực không ngừng để thực hiện cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 dù đây là mục tiêu đầy tham vọng so với trình độ phát triển và năng lực công nghệ của Việt Nam.

Tại Hội đồng Nhân quyền LHQ, Việt Nam kiên trì hướng tới việc tăng cường hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, thúc đẩy đối thoại và hợp tác. Chúng tôi đi đầu thúc đẩy quyền của các nhóm dễ bị tổn thương trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu.

Hiện chúng tôi đang ứng cử làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023 - 2025. Tôi hy vọng Việt Nam sẽ nhận được sự ủng hộ quý báu của các bạn. Cùng với đó, các bạn có thể tin tưởng rằng Việt Nam sẽ luôn là một đối tác tin cậy, có trách nhiệm và tinh thần xây dựng trong sứ mệnh thúc đẩy và bảo vệ quyền con người trên toàn thế giới.

Thưa Ngài Chủ tịch,

Như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc và Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam, đã từng nói: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công".

Chúng ta hãy hợp tác trên tinh thần đoàn kết, đối tác để cùng nhau vượt qua những thách thức đan xen ở thời khắc lịch sử này vì mục tiêu hòa bình và phát triển bền vững trên thế giới.

Xin cảm ơn Ngài Chủ tịch!

Thu Hằng, Vân Anh, Bình Minh, Xuân Quý, Phạm Bằng, Trần Khánh