Cúng tất niên là nghi lễ được thực hiện vào những ngày cuối năm âm lịch. Tuy nhiên, phần lớn các gia đình đều chọn cúng tất niên vào ngày cuối cùng của năm. Năm nay, ngày 30 tháng Chạp là thứ Bảy, nhằm ngày 21/1/2023 dương lịch.

Vào ngày này, mỗi gia đình đều chuẩn bị một mâm cơm tươm tất để dâng lên ông bà tổ tiên, tiễn năm cũ và đón năm mới.

Mâm cúng tất niên được chuẩn bị chu đáo, thể hiện lòng thành kính dâng lên tổ tiên. (Ảnh: Hoàng Hà)

Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Mạnh Linh, mâm cúng tất niên bao gồm: mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, trà, rượu, bánh chưng và mâm cỗ thức ăn (chay hoặc mặn).

Mâm ngũ quả, hương hoa thường được đặt trên ban thờ và sẽ thờ suốt Tết. Mâm cỗ mặn được đặt ở bàn thờ phụ hoặc một chiếc bàn nhỏ chữ nhật thấp hơn đặt trước bàn thờ chính.

Mâm ngũ quả nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín. Gia chủ có thể chọn chuối, bưởi, dưa hấu, cam, quýt, phật thủ, táo… Gia chủ không nên dùng quả xanh, quả giả để cúng gia tiên. Hoa bày bàn thờ có thể là một cành đào nhỏ. 

Đối với người miền Bắc, mâm cỗ mặn được chuẩn bị rất bài bản, thường trên mâm có 4 bát, 4 đĩa. Cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa… thậm chí, có nhà chuẩn bị mâm cỗ lớn xếp cao từ 2 đến 3 tầng. Mâm cúng tất niên thông thường không thể thiếu được món gà trống, ngoài ra còn được bày biện trang nghiêm với các món như: canh măng, canh mọc, gà luộc, nem rán, rau, giò, bánh chưng...

Mâm cúng tất niên miền Trung ít cầu kỳ hơn, thường có: bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua…

Trong khi đó, mâm cúng tất niên của người miền Nam thường có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt…

Tùy vùng miền, mâm cúng tất niên sẽ bao gồm món ăn, hoa trái khác nhau. (Ảnh: Hoàng Hà)

Có thể thấy, mâm cúng tất niên mang ý nghĩa tinh thần rất lớn. Vì vậy, gia chủ cần chú ý luôn sử dụng hoa tươi và cắt tỉa gọn gàng, lau mâm cúng thật sạch sẽ trước khi bày đồ ăn lên.

Mâm cúng tất niên có thể bày biện cúng ở trong nhà hoặc ngoài trời. Bài cúng tất niên không cần quá cầu kỳ, chủ yếu là thể hiện tấm lòng của người cúng để tỏ lòng biết ơn đất trời, thần linh đã phù hộ cho gia đình trong suốt một năm qua. 

>>>Văn khấn giao thừa trong nhà và ngoài trời năm Quý Mão 2023 chính xác