12 năm Unitel tại Lào: Cái khó của số 1 và khát vọng ‘sếu đầu đàn’ dẫn dắt cuộc cách mạng số

Liên doanh Unitel chính thức được Tập đoàn Viettel thành lập tại Lào vào năm 2006, là mốc son lớn đánh dấu sự hợp tác giữa Bộ Quốc phòng 2 nước Lào - Việt. Hành trình 12 năm của Unitel ghi dấu thành tựu ấn tượng: Từ vị trí nhà mạng nhỏ nhất trở thành doanh nghiệp đứng đầu với thị phần hiện tại lên tới 59%.

Ông Lưu Mạnh Hà, Tổng Giám đốc Unitel là 1 trong 3 chuyên gia đầu tiên của Viettel được cử sang Lào để hỗ trợ LAT triển khai mạng lưới để chuẩn bị hình thành liên doanh. Đúng 12 năm sau, ông Hà trở lại Lào nhận nhiệm vụ dẫn dắt Unitel. “Tôi chưa từng nghĩ mình sẽ quay lại Lào nhưng cuối cùng, đó chính là cái duyên”. 

Chiếm 59% thị phần viễn thông trong một thị trường có lịch sử đạt tỷ suất lợi nhuận cực cao với Unitel, Lào là một trong những thị trường đầu tư hiệu quả nhất ở nước ngoài của Viettel. Tuy nhiên, bài toán để tiếp tục phát triển với hiệu suất cao hoặc cao hơn nữa là vô cùng khó khăn. Thị trường viễn thông đã bão hòa và dư địa tiêu dùng của người Lào khó có thể tăng thêm. Hiện tại, một người Lào đã sử dụng lưu lượng 4G cao gấp 4 lần một người dùng Việt Nam.

“Khi chúng ta ở dưới đáy, chỉ có một con đường là đi lên. Thậm chí nếu đang ở vị trí trung bình, chúng ta vẫn có thể lên được. Còn ở đỉnh thì cực khó. Người ta thích số 8 hơn số 9 là vì thế” – ông Lưu Mạnh Hà nói.

Cái khó của doanh nghiệp ở vị trí số 1 như Unitel là phải tìm cách giữ thị phần, tìm đường tăng trưởng trong điều kiện phải tránh các cuộc đua trực diện về giá với đối thủ nhỏ hơn. Ngoài việc ứng xử bình tĩnh dựa trên nguyên tắc pháp lý của Bộ Bưu chính viễn thông Lào thì doanh nghiệp cũng có những cách cạnh tranh khôn ngoan nhằm đảm bảo tính bền vững của thị trường và giữ được hiệu quả cao của hoạt động kinh doanh. 

Bên cạnh đó, Unitel liên tục tạo ra các không gian mới để tạo động lực cho tăng trưởng. Sứ mệnh mới mà công ty này đặt ra là “Kiến tạo xã hội số” (tương tự như sứ mạng Viettel đặt ra ở Việt Nam): Chuyển dịch từ nhà cung cấp dịch vụ viễn thông sang nhà cung cấp các dịch vụ số và giải pháp công nghệ thông tin hiện đại. 

Ba không gian phát triển mới của Unitel là giải pháp chuyển đổi số cho Doanh nghiệp - Chính phủ, Fintech và các dịch vụ số. Ông Lưu Mạnh Hà tiết lộ, 3 mảng này chưa mang lại doanh thu lớn hiện tại nhưng sẽ là trụ cột của Unitel trong 5 năm tới. 

Bằng chiến lược thông minh, từ năm 2017 đến nay, Unitel duy trì đà tăng trưởng đều đặn và vững chắc bất chấp thực tế 3 năm gần đây, nền kinh tế Lào gặp nhiều khó khăn vì nợ nước ngoài và khan hiếm ngoại tệ, cộng thêm cú đánh từ đại dịch Covid-19.

“Cái gen của người Viettel là càng khó khăn lại càng cố gắng”, ông Hà tiết lộ bí quyết giúp Unitel tăng trưởng liên tục ở Lào. Trong gần 2 năm qua, do đại dịch Covid-19, Lào thực hiện liên tiếp các đợt giãn cách xã hội diện cả rộng và hẹp trên toàn quốc. Với mỗi lần giãn cách xã hội, nhiều nhân viên nhà mạng khác không tích cực đưa hàng đến kênh, khiến cho hệ thống phân phối thiếu hụt hàng hoá.

“Trong khi đó, người Unitel đi làm không thiếu ai, đưa đầy đủ hàng hóa đến các điểm bán. Thậm chí, khi ban lãnh đạo đưa ra chính sách nghỉ luân phiên 50% nhưng tất cả nhân viên Unitel đều không nghỉ, vẫn tiếp tục chiến đấu. Đó chính là nguyên nhân quan trọng giúp chúng tôi tăng trưởng”, ông Hà cho biết.

Bên cạnh đó, với lợi thế đã chuyển đổi số mạnh mẽ hoạt động kinh doanh, mức độ tương tác với khách hàng và bán hàng qua kênh số của Unitel đều vượt trội đối thủ. Đây chính là nhân tố tiếp theo giúp Viettel Lào giữ vững thị phần và tăng trưởng doanh thu ngay cả trong dịch bệnh căng thẳng.

Bên cạnh con số doanh thu và lợi nhuận để đánh giá thành công của một doanh nghiệp, còn phải nói tới sự đóng góp cho đất nước Lào. Dự kiến đến hết năm 2021, Unitel đóng góp cho ngân sách nhà nước là 553 triệu USD và tạo công ăn việc làm cho hơn 25.000 lao động, góp phần không nhỏ trong sự phát triển của đất nước Lào trong 10 năm vừa qua. 

Ngoài ra, Unitel còn thực hiện nhiều chương trình ý nghĩa thể hiện trách nhiệm với xã hội với tổng giá trị tài trợ trên 27 triệu USD, trong đó đặc biệt là tài trợ Internet miễn phí cho gần 1.000 trường học trong hơn 5 năm và tích cực hỗ trợ Chính phủ Lào chống Covid-19 trong gần 2 năm vừa qua. 

Ngoài yếu tố “gen Viettel”, chiến thuật “đứng trên vai người khổng lồ” cũng góp phần giúp Unitel cải thiện trải nghiệm người dùng dịch vụ trên các nền tảng lớn. “Facebook, Tencent có hệ sinh thái lớn và toàn diện, tạo ra những trải nghiệm xuất sắc cho khách hàng. Việc bắt tay với các ông lớn này giúp nhận diện được khách hàng và đề xuất những chương trình, sản phẩm phù hợp, hỗ trợ tốt hơn cho họ trong quá trình sử dụng dịch vụ”, ông Hà cho biết.

Các nền tảng hợp tác này cũng giúp Unitel trẻ hoá hình ảnh thương hiệu và chuyển đổi nhiều hoạt động truyền thông từ các kênh truyền thống sang online phù hợp với đối tượng khách hàng trẻ. 

“Tôi hình dung trong trong 5 năm tới, Lào sẽ thoát khỏi nhóm 46 quốc gia kém phát triển nhất. Các công nghệ mới trên thế giới như 5G, IOTs, BigData đều sẽ được ứng dụng vào mọi mặt của đời sống xã hội tại Lào giúp gia tăng thu nhập của người dân, của doanh nghiệp và cả xã hội” – Tổng Giám đốc Unitel đưa ra dự báo.

Trong bức tranh đó, Chính phủ Lào sẽ được số hóa mọi mặt để nâng cao hiệu quả điều hành. Tất cả thao tác đều được thực hiện và phê duyệt online giúp cho các thủ tục của người dân và doanh nghiệp được triển khai đơn giản và nhanh chóng. Các doanh nghiệp cũng sẽ được Unitel cung cấp các giải pháp để quản lý toàn diện như Uoffice, CA, Cukcuk, Ucloud… giúp nâng cao hiệu quả điều hành và tối ưu chi phí.

Người dân Lào cũng hưởng lợi ích rất lớn. Với hệ sinh thái số mà Unitel đã và đang xây dựng, mỗi người dân Lào sẽ có một mã định danh trên không gian số (UniID), sử dụng ví điện tử (U-money) để thanh toán, trao đổi, mua bán trên sàn giao dịch thương mại điện tử (Uni-market) kết hợp với mạng lưới tích điểm thành viên. 

Tất cả các cửa hàng bán lẻ, công ty bán buôn, điểm cung cấp dịch vụ… đều sử dụng một mã định danh thành viên duy nhất LoyaltyID (U-point). Các dịch vụ giải trí tích hợp đa nền tảng, multi-screen theo đường cáp quang đến từng hộ gia đình, phục vụ nhu cầu nghe nhạc (Umusic), xem tivi, xem film (UniTV) đọc tin tức, nghe radio, podcast (Unews) học tập trên mạng xã hội giáo dục (Ustudy) và chia sẻ nội dung video trên mạng xã hội video (Uclip).

Trong các sản phẩm dịch vụ số của Unitel, U-Money đã vượt qua nhiều ngân hàng lớn nhất tại Lào, ký được các hợp đồng thanh toán quan trọng của chính phủ, doanh nghiệp. Unitel cũng là đơn vị đầu tiên được Ngân hàng Trung ương Lào cấp giấy phép chính thức triển khai Mobile Money. Hướng tới phổ cập hóa tài chính số - thanh toán số từ thành thị đến nông thôn, “đứa con” U-Money được các lãnh đạo kỳ vọng sẽ là “ông lớn” tương đương với mảng viễn thông ở Lào.

“Là doanh nghiệp hàng đầu của Lào, Unitel đồng thời là biểu tượng hữu nghị giữa 2 đất nước. Trong 5 năm tới, Unitel sẽ phát triển với vị thế tương tự như Viettel tại Việt Nam, trở thành ‘sếu đầu đàn’ của nền kinh tế. Khi đó, Unitel không chỉ là doanh nghiệp hàng đầu mà phải là doanh nghiệp dẫn đầu xu thế mới” – ông Lưu Mạnh Hà khẳng định.

Thu Hà