Theo phương án 1, đối với trường hợp xây chung cư mini để bán, cho thuê mua căn hộ, Bộ đề nghị hộ gia đình, cá nhân xây dựng phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án nhà ở. Việc đầu tư xây dựng cũng thực hiện theo quy định giống với dự án nhà ở. 

Ngoài ra, việc bán, cho thuê mua căn hộ thực hiện theo quy định về kinh doanh bất động sản. Việc cấp giấy chứng nhận đối với từng căn hộ được thực hiện theo quy định về đất đai.

Theo Bộ Xây dựng, việc lập dự án đầu tư xây dựng nhà ở sẽ giúp quản lý chặt chẽ chung cư mini theo các chỉ tiêu quy hoạch, dân số, đảm bảo hạ tầng kỹ thuật, xã hội. Điều này cũng hạn chế việc phát triển chung cư mini không tuân thủ giấy phép xây dựng, không đáp ứng các quy chuẩn, tiêu chuẩn, đặc biệt về phòng cháy, chữa cháy như thời gian vừa qua.

W-chung-cu-mini-vietnamnet-1.jpg
Hà Nội hiện có khoảng 2.000 chung cư mini. 

Trường hợp xây chung cư mini để cho thuê, chủ nhà phải tuân thủ theo quy định đầu tư xây dựng như nhà riêng lẻ. Việc quản lý an toàn phòng cháy chữa cháy áp dụng theo quy định với nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh. 

Về việc quản lý, vận hành chung cư mini, thực hiện theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư do Bộ trưởng Xây dựng ban hành.

Trong báo cáo gửi Chính phủ, Bộ Xây dựng cũng nêu phương án 2 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉnh lý. 

Ủy ban đề nghị không được bán, cho thuê mua căn hộ chung cư mini. Việc xây dựng nhà ở từ 2 tầng, mỗi tầng có từ 2 căn hộ trở lên để cho thuê, phải có phần diện tích sử dụng riêng của căn hộ, phần diện tích sử dụng chung của nhà ở và có các trang thiết bị phục vụ sử dụng chung.

Các căn hộ phải được thiết kế, xây dựng khép kín, có tiêu chuẩn diện tích sàn sử dụng mỗi căn không thấp hơn diện tích theo quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về nhà chung cư. Thiết kế và thẩm định phòng cháy, chữa cháy thực hiện theo quy định với nhà chung cư.

Trường hợp xây dựng nhà ở từ 20 căn hộ trở lên phải có đủ điều kiện làm chủ đầu tư dự án và phải lập dự án để thực hiện đầu tư xây dựng theo quy định. 

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho rằng, chung cư mini xây cho thuê không nhất thiết đáp ứng đủ các điều kiện như dự thảo do Ủy ban Quốc hội chỉnh lý. Bởi pháp luật đã có quy định điều kiện cụ thể về quản lý đầu tư xây dựng nhà ở riêng lẻ cũng như an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với việc xây dựng nhà ở riêng lẻ (không thuộc trường hợp phải lập dự án). 

Dự thảo Luật cũng đã đề xuất không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng) đối với từng căn hộ trong tòa nhà chung cư mini. Do đó, không cần thiết đặt ra yêu cầu phân định phần diện tích sử dụng chung, sử dụng riêng giống phương án 2.

Từ đó, Bộ Xây dựng đề xuất chọn phương án 1. 

Theo thống kê của Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN), Hà Nội hiện có khoảng 2.000 chung cư mini.  Thống kê của cơ quan cảnh sát phòng cháy chữa cháy TP.HCM cho biết, trên địa bàn thành phố có khoảng 42.000 nhà trọ kiểu chung cư mini. 

Bộ Xây dựng đánh giá, số lượng loại hình nhà ở này tại các đô thị lớn hiện nay là tương đối nhiều, đã góp phần đáp ứng một phần nhu cầu về nhà ở cho một bộ phận người dân, công nhân, sinh viên, hộ gia đình trẻ tại các đô thị lớn, các khu công nghiệp có thu nhập thấp, không có đủ khả năng tài chính để mua nhà ở tại các dự án thương mại. 

Tuy nhiên, Bộ cũng chỉ ra việc đầu tư xây dựng loại hình nhà ở này trên thực tế chưa đáp ứng các quy định của pháp luật, tiềm ẩn nhiều nguy cơ có thể gây mất an ninh trật tự, nguy cơ cháy nổ cao. 

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc quản lý chung cư mini hiện nay vẫn còn "khoảng trống" về pháp lý nhưng chung cư mini đang giải quyết nhu cầu nhà ở cho cả triệu người vì vậy nên tìm cách quản lý thay vì cấm.

Tuấn Kiệt và nhóm PV, BTV