Lời tòa soạn
Thực trạng thiếu nhà vệ sinh công cộng, xuống cấp, bẩn, mất mỹ quan đã tồn tại nhiều năm ở Hà Nội và TP.HCM. Trong kỳ nghỉ lễ vừa qua, vấn đề nơi "giải quyết nỗi buồn" với du khách trở nên cấp bách, trong khi những vướng mắc từ thiếu quỹ đất, kêu gọi đầu tư xã hội hóa không hiệu quả, duy trì, cải tạo lại chưa được quan tâm đúng mức. Đã đến lúc vấn đề nhà vệ sinh công cộng ở các đô thị lớn phải được quan tâm lớn, đầu tư lớn và thực hiện với quyết tâm lớn.

Hiện có khoảng 400 nhà vệ sinh công cộng tại Hà Nội, có những toilet bên ngoài thiết kế ốp vách gỗ hoặc giả gỗ bắt mắt nhìn thoáng qua tưởng "xịn", nhưng bên trong gây thất vọng hoàn toàn đối với người sử dụng bởi không được chăm sóc cẩn thận. 

Đi một vòng quanh quận Hoàn Kiếm, không khó bắt gặp những nhà vệ sinh công cộng bốc mùi khó ngửi, xung quanh nhơ nhớp, nhếch nhác.

Ghi nhận của VieNamNet, các nhà vệ sinh công cộng gần vườn hoa, khu vực Nhà hát Lớn, công viên Thống Nhất... bị xuống cấp, xập xệ, nhiều thiết bị cần thiết như đèn, vòi xịt hư hỏng hoặc đã biến mất.

Nhiều du khách phương xa tới thủ đô khi qua đây bước vào trong phải kinh sợ vì mùi hôi khai nồng nặc. Hơn thế, sau khi đi vệ sinh, việc xả nước cũng rất khó khăn, thậm chí người sử dụng phải dội từ các xô chậu tích trữ do vòi và van nước đã hỏng.

Tại một nhà vệ sinh công cộng nằm sát bến xe Mỹ Đình có hai ngăn cho nam và nữ, nhưng hiện nay chỉ sử dụng một bên, bên còn lại đóng cửa, khóa chặt bởi bồn tiểu dành cho nam bị hư hỏng và bịt kín, không thể sử dụng. 

Sau hàng chục năm đưa vào sử dụng, nhà vệ sinh công cộng tại phố Trần Quý Cáp (phía sau ga Hà Nội) đã xuống cấp trầm trọng. Nhân viên cho biết, đã nhiều năm nơi đây không được đầu tư sửa chữa, cải tạo nên dù có sạch sẽ nhưng hoang tàn, cũ kỹ, không ai dám sử dụng.

"Sống ở Hà Nội đã nhiều năm nhưng chưa một lần tôi dám sử dụng nhà vệ sinh công cộng. Nhìn rất bẩn, chỉ cần đi qua đã ngửi thấy mùi", chị Phạm Thương ở Cầu Giấy chia sẻ.

Bên trong, những mảng tường loang lổ nứt vỡ, phủ đầy nấm mốc, rêu. Các cánh cửa gỗ sau hàng chục năm đã mục nát, xiên xẹo, không còn rõ hình hài. Hệ thống điện nước ban đầu theo thiết kế hầu như không thể sử dụng.

Một nhà vệ sinh công cộng khác ở ngã tư Lê Duẩn - Nguyễn Thái Học, bên trong hoang tàn, nhiều phòng vệ sinh khóa cửa, không thể sử dụng. Những phòng còn mở cửa cũng trong tình trạng tệ hại; cơ sở vật chất không còn đáp ứng được nhu cầu.

Một nhà vệ sinh công cộng bằng gạch nằm trong công viên Thống Nhất, không gian rất chật chội, mùi khai, hôi thối, xung quanh là những bức tường bẩn thỉu gây lợm giọng.

Cạnh đó là một nhà vệ sinh công cộng khác được thiết kế vách kim loại, mới được xây dựng và lắp đặt nhưng cũng đã hư hỏng. Tại đây có 4 phòng vệ sinh nhưng chỉ duy nhất 1 phòng dùng được.

Trái lại, một số nhà vệ sinh sạch sẽ, chất lượng còn tốt nhưng đặt ở vị trí rất bất cập, khó tìm.

Nhà vệ sinh bên trong công viên Indira Gandhi (quận Đống Đa), nước chảy ra bốc mùi hôi thối khiến môi trường ô nhiễm.

Bên trong là những mảng tường loang lổ, bong tróc, trang thiết bị vệ sinh không được lau chùi đã khiến xung quanh bốc mùi nồng nặc.

"Nhà vệ sinh rất hôi và bẩn, nhiều lúc đi xong còn không có nước để dội, bất đắc dĩ lắm tôi mới sử dụng, nước rỉ từ trong chảy thẳng ra đây bốc mùi khai nồng nặc khiến môi trường xung quanh rất ô nhiễm. Đây thực sự là một nỗi ám ảnh với tôi", ông Hoàng Hải Hà (83 tuổi, quận Đống Đa) nói.

Hà Nội có chưa đến 500 nhà vệ sinh công cộng. Số lượng này là quá ít so với nhu cầu, đã vậy còn xuống cấp và không được chăm sóc sạch sẽ, luôn làm cho mọi người phải e dè khi sử dụng.

Kỳ tới: Cảnh trái ngược ở các nhà vệ sinh công cộng tại trung tâm TP.HCM