Các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đều khẳng định tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp, đưa Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác.
Ngày 10/10, tại thủ đô Vientiane (Lào), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự các Hội nghị Cấp cao ASEAN+1 với các đối tác Trung Quốc và Hàn Quốc.
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 27, lãnh đạo các nước đánh giá cao những tiến triển tích cực và liên tục trong quan hệ, đặc biệt từ khi hai bên thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện năm 2021.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN liên tục trong 15 năm, với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2023 đạt gần 700 tỷ USD; là nhà đầu tư FDI lớn thứ 3 vào ASEAN với tổng vốn 17,3 tỷ USD.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường khẳng định triển khai hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc và Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), thúc đẩy các dự án kết nối giao thông nhằm gia tăng giao thương, dịch vụ, du lịch và giao lưu nhân dân, mang lại những lợi ích thiết thực cho các nước.
Về Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đều khẳng định tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, giải quyết hòa bình các tranh chấp, kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đẩy mạnh nỗ lực sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), đưa Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác.
Định hướng tương lai quan hệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ASEAN và Trung Quốc đẩy mạnh kết nối hạ tầng giao thông, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, kết nối giao thương thông suốt, kết nối chặt chẽ hơn với Sáng kiến "Vành đai, Con đường".
Thủ tướng mong ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại, giải quyết hòa bình các tranh chấp tại khu vực, trong đó có Biển Đông; đưa Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững lâu dài; sớm kết thúc đàm phán COC thực chất, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN – Hàn Quốc
Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 25, các nhà lãnh đạo nhất trí thông qua Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, đánh dấu mốc phát triển mới nhân kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ (1989 - 2024). Qua đó thể hiện mức độ gắn kết cao và chặt chẽ của quan hệ cũng như kết quả tích cực của hợp tác sâu rộng giữa ASEAN và Hàn Quốc.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol khẳng định sẽ tiếp tục dành ưu tiên, tăng cường hơn nữa đoàn kết và hợp tác với các nước ASEAN; tăng đầu tư nguồn lực hợp tác với ASEAN về thành phố thông minh, chuyển đổi số, nghiên cứu chung, đào tạo các chuyên gia về công nghệ và trí tuệ nhân tạo.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh Hàn Quốc tiếp tục tích cực ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, cũng như nỗ lực xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững. ASEAN sẵn sàng phối hợp, thúc đẩy các bên liên quan tăng cường đối thoại, hướng đến hòa bình, ổn định lâu dài trên bán đảo Triều Tiên phi vũ khí hạt nhân.
Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị thúc đẩy mạnh mẽ hơn hợp tác kinh tế, trọng tâm là kết nối các nền kinh tế, hợp tác văn hóa, du lịch và giáo dục, đào tạo. Trong đó, hợp tác thương mại và đầu tư cần phát triển theo hướng cân bằng hơn, bền vững hơn, tận dụng tốt hơn Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực.
AIIB hỗ trợ Việt Nam thực hiện các dự án lớn
Ngày 10/10, nhân dịp dự Hội nghị cấp cao ASEAN, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp Chủ tịch Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) Kim Lập Quần.
Tại buổi tiếp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao những đóng góp của AIIB cho sự phát triển của Việt Nam thời gian qua; khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục coi trọng và tham gia tích cực, có trách nhiệm với các sáng kiến hợp tác của AIIB.
Thủ tướng nhấn mạnh ưu tiên cao của Việt Nam về phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược đường bộ, đường sắt. Thủ tướng đề nghị AIIB tiếp tục hỗ trợ Việt Nam huy động nguồn lực thực hiện các dự án lớn mang tính biểu tượng như tuyến đường cao tốc Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Lạng Sơn - Hà Nội...
Thủ tướng cũng đề nghị AIIB cung cấp các khoản vay ưu đãi, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực để triển khai các dự án quan trọng trên.
Ông Kim Lập Quần khẳng định AIIB sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Việt Nam huy động nguồn lực phát triển cơ sở hạ tầng trọng điểm, bảo đảm năng lượng cho vận hành các tuyến đường sắt cao tốc; tham gia vào các dự án hạ tầng giao thông, y tế, thích ứng với biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng ở tiểu vùng Mê Công.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, tranh chấp chủ quyền biển đảo ở Biển Đông phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, ASEAN cần lấy tự cường làm nền tảng để vươn tầm, lấy kết nối làm trọng tâm để bứt phá và lấy đổi mới sáng tạo làm động lực để tiên phong dẫn dắt.