Luật sư tư vấn:

Thứ nhất, đất của bạn phải đi nhờ ngõ nên sẽ là đất không có đường đi. Theo quy định tại Điều 254 Bộ luật Dân sự năm 2015:

"1. Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định".

Theo quy định trên, trường hợp người sử dụng đất bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Việc yêu cầu cần đảm bảo các điều kiện nêu trên và không loại trừ trường hợp đất đó đang có tranh chấp. Tuy nhiên, việc đất đang có tranh chấp sẽ khiến không xác định được chủ sở hữu các bất động sản liền kề đó là ai. Chưa kể việc yêu cầu này khó thực hiện do không thể thỏa thuận được với các bên đang tranh chấp nên vấn đề này thường được giải quyết tại Tòa hoặc sau khi giải quyết xong tranh chấp đất đai.

Lối đi sẽ được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác xác định.

Thứ hai, về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với thửa đất đi nhờ ngõ:

Căn cứ Điều 188 Luật đất đai 2013 quy định về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất như sau:

Người sử dụng đất chỉ được phép chuyển nhượng, chuyển đổi, thừa kế, tặng cho, thế chấp, cho thuê, cho thuê lại, quyền sử dụng đất hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

– Người sử dụng đất không có lối đi phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ngoại trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 Luật đất đai 2013 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật đất đai 2013;

– Diện tích đất không có lối đi dùng để mua bán, chuyển nhượng phải là đất không có tranh chấp;

– Quyền sử dụng đất của người sử dụng đất không có lối đi không bị kê biên để đảm bảo cho việc thi hành án;

– Nếu là đất có thời hạn sử dụng thì đất phải còn trong thời hạn sử dụng đất.

Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật đất đai 2013, người sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất còn phải có đủ điều kiện theo quy định tại các điều 189, 190, 191, 192, 193 và 194 của Luật đất đai 2013.

Theo các quy định trên, bạn sẽ được mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có lối đi này nếu đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại Điều 188 Luật Đất đai năm 2013. Đồng thời, bạn cũng có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản liền kề dành ra cho mình một lối đi hợp lý dựa trên nguyên tắc thỏa thuận giữa hai bên. Sau khi thỏa thuận được thì bạn có thể tiến hành đăng ký quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề về việc xác lập quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề, kèm theo sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất mà người sử dụng thửa đất liền kề được quyền sử dụng hạn chế.

Thạc sỹ - Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc