Báo cáo công tác báo chí năm 2021 và phương hướng mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2022

I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH 

Năm 2021, thế giới trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn, làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục tiến triển nhưng đang bị thách thức bởi sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn. Hòa bình, ổn định, tự do, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông đứng trước thách thức lớn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột. 

Năm 2021 cũng là năm tiến hành Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, phấn đấu đưa đất nước đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao; năm diễn ra nhiều ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước... 

Đặc biệt, đại dịch COVID-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, khu vực và nước ta; bên cạnh biến thể Delta với các ca bệnh và ca tử vong tăng cao, đã xuất hiện biến thể Omicron gây lo ngại, ảnh hưởng lớn đến nhiều mặt của đời sống xã hội; sản xuất kinh doanh bị đình trệ, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, suy thoái kinh tế; nhiều hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng; hàng triệu lao động mất việc làm, giảm thu nhập. 

Trước những diễn biến phức tạp, nghiêm trọng của đợt dịch COVID-19 thứ 4, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước ra Lời kêu gọi; Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều kết luận, nghị quyết, chỉ thị và chỉ đạo các cấp, các ngành quyết liệt phòng, chống dịch với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, chuyển hướng chống dịch từ phòng ngự sang tấn công, đảm bảo an sinh cho người dân, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều địa phương đã phải thực hiện giãn cách, tăng cường giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT- TTg để ngăn chặn sự lây lan, kiểm soát dịch. Thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021, cả nước chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” với mục tiêu chuyển sang trạng thái bình thường mới sớm nhất có thể. Sau gần 02 tháng triển khai thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ, nước ta đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong kiểm soát tình hình dịch bệnh COVID-19; từng bước khôi phục thị trường lao động, xuất khẩu, thu hút đầu tư; công tác bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội tiếp tục được triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả; công tác an sinh xã hội được rà soát, triển khai, từng bước khắc phục các bất cập, tồn tại; kịp thời ban hành nhiều chính sách hiệu quả phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, khôi phục, phát triển kinh tế xã hội. 

Trong lĩnh vực báo chí, năm 2021, tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực quan trọng trong công tác chỉ đạo, quản lý và hoạt động báo chí: Công tác chỉ đạo báo chí, quản lý báo chí được thực hiện nhất quán theo phương châm chủ động, kịp thời, hiệu quả, thuyết phục, nhất là đối với các vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm; việc chấn chỉnh, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí được tăng cường, nhất là đối với những sai phạm liên quan việc thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích, thông tin sai sự thật, thông tin không phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc; tình trạng “báo hóa” các tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội “núp bóng” hoạt động như cơ quan báo chí đã từng bước được khắc phục. Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 (Quy hoạch báo chí) tiếp tục được triển khai; phát triển báo chí theo định hướng của Đại hội XIII của Đảng: “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”. Quy hoạch mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng năm 2030 được gấp rút hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chú trọng, tăng cường bồi dưỡng về chính trị, nghiệp vụ cho đội ngũ phóng viên, nhà báo; thực hiện tốt quy định về đạo đức người làm báo Việt Nam. Các cơ quan báo chí chủ động đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, tính chuyên sâu của các chương trình, tin, bài, đặc biệt là các tuyến tin, bài thông tin tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; truyền thông công tác phòng, chống dịch COVID-19; đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ chủ quyền biển đảo; các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội... 

Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ quan trọng của Hội nghị báo chí toàn quốc lần này là: Đánh giá kết quả công tác báo chí trong năm 2021; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, tồn tại trong hoạt động báo chí và công tác chỉ đạo, quản lý báo chí; nhận diện xu hướng, thách thức và từ đó xác định những nhiệm vụ, giải pháp cho năm 2022 và trong giai đoạn tới. 

II. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ
1. Thực trạng phát triển của cơ quan báo chí 

1.1. Về số lượng 

Tính đến ngày 30/11/2021, cả nước có 816 cơ quan báo chí, trong đó 114 báo thực hiện hai loại hình, 116 tạp chí thực hiện hai loại hình, 557 báo và tạp chí in, 29 báo và tạp chí điện tử; 72 cơ quan có giấy phép hoạt động PTTH với 02 đài quốc gia (Đài THVN, Đài TNVN), 01 Đài TH KTS VTC, 64 đài địa phương, 05 đơn vị hoạt động truyền hình không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng (Truyền hình Nhân Dân, Truyền hình Thông tấn, Truyền hình Quốc phòng Việt Nam, Truyền hình Công an Nhân dân, Truyền hình Quốc hội). 

So với năm 2020, số lượng cơ quan báo giữ nguyên; tăng 37 cơ quan tạp chí. Hiện có 316 tạp chí khoa học theo quy định tại Khoản 2, Điều 14 Luật Báo chí năm 2016, trong đó chủ yếu thực hiện loại hình in. Các tạp chí khoa học đang tích cực thực hiện chuyển đổi số, thực hiện thêm loại hình tạp chí điện tử. Theo Quyết định số 26/QĐ-HĐGSNN ngày 08/11/2021 của Hội đồng Giáo sư Nhà nước, có 260 tạp chí khoa học trong danh mục được tính điểm. 

1.2. Về tình hình tài chính và nhân sự cơ quan báo chí 

* Về tài chính 

Trong năm 2021, kinh tế báo chí tiếp tục gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 và sự chi phối, cạnh tranh của các nền tảng xuyên biên giới, mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới. Số lượng phát hành và quảng cáo của nhiều cơ quan báo chí giảm, nhiều cơ quan báo chí phải giảm trang, giảm kỳ xuất bản, một số cơ quan báo chí phải tạm ngừng xuất bản bản in trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội. Trong thời gian giãn cách tăng cường tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều cơ quan báo chí in không phát hành được đến tay người dân và cơ quan quản lý nhà nước đã phải huy động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ các cơ quan báo chí. Doanh thu của nhiều đài giảm mạnh, có đài sụt giảm đến 70% doanh thu quảng cáo, tài trợ, hợp tác truyền thông. Riêng thị trường truyền hình trả tiền phát triển ổn định, số lượng thuê bao và doanh thu dịch vụ truyền hình trả tiền trong năm 2021 tăng trưởng nhẹ. 

Qua khảo sát, nắm bắt số liệu của 159 cơ quan báo chí in và điện tử (81 báo, 78 tạp chí) cho thấy tổng doanh thu 03 năm giảm (doanh thu trong năm 2021 tính đến tháng 9/2021), cụ thể: năm 2019 là 3.091 tỷ đồng, năm 2020 là 3.115 tỷ đồng, năm 2021 là 2.123 tỷ đồng, giảm 31,4% so với 2020. Trong đó, tổng doanh thu khối báo: năm 2019 là 2.784 tỷ đồng, năm 2020 là 2.855 tỷ đồng, năm 2021 là 1.952 tỷ đồng, giảm 30,6% so với 2020; tổng doanh thu khối tạp chí: năm 2019 là 307 tỷ đồng, năm 2020 là 259 tỷ đồng, năm 2021 là 170 tỷ đồng, giảm 29,4% so với 2020 

* Về nguồn nhân lực 

Theo thống kê, nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí có khoảng 40.000 người, trong đó khối PTTH xấp xỉ 17.000 người. Phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo chí chủ yếu được đào tạo từ các trường đại học có chuyên ngành đào tạo báo chí như Học viện Báo chí - Tuyên truyền, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Trường Đại học Khoa học xã hội nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Huế, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh (khoa Quay phim) và các trường chuyên ngành khác. 

Cả nước hiện có 17.161 người được cấp thẻ nhà báo kỳ hạn 2021 - 2025 (giảm 3.971 thẻ nhà báo so với kỳ hạn 2015-2020). 

2. Tình hình hoạt động báo chí 

2.1. Ưu điểm 

* Về nội dung thông tin trên báo chí 

Nổi bật trong năm 2021, công tác thông tin trên báo chí đã chủ động, kịp thời, đạt hiệu quả trong tuyên truyền về những vấn đề, sự kiện quan trọng của đất nước, đặc biệt, nhiều thông tin thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, thống nhất nhận thức và tạo sự đồng thuận xã hội. 

- Về cơ bản, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo đồng thuận của xã hội và niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ; thông tin kịp thời, trung thực, toàn diện đời sống chính trị, kinh tế, xã hội ở trong nước và quốc tế, là diễn đàn tin cậy của nhân dân. 

- Đáng chú ý, năm 2021, công tác thông tin tuyên truyền tập trung trọng tâm vào một số vấn đề lớn như: tuyên truyền Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Các cơ quan báo chí, trang thông tin điện tử đã tăng cường thông tin, đăng tải, đăng tải lại hoặc dẫn lại, chia sẻ lại nội dung thông tin, tuyên truyền tạo hiệu ứng lan toả tốt; hình thức thể hiện đa dạng, từ tin, bài phản ánh, phỏng vấn, phân tích sâu, Infographic và được thiết kế ấn tượng. Tuyên truyền cổ vũ ý chí quyết tâm và lập trường nhất quán của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc; tuyên truyền xây dựng văn hóa, con người Việt Nam, nâng cao đời sống tinh thần cho toàn dân, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; về công tác phòng, chống thiên tai, bão lũ... 

- Công tác thông tin, tuyên truyền phòng, chống dịch COVID-19: báo chí đã thông tin kịp thời, nhanh chóng, chính xác về công tác phòng, chống dịch; Lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước; chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia, công tác phòng, chống dịch của các bộ, ngành, địa phương, góp phần truyền đi thông điệp về nỗ lực thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội tạo được sự tin tưởng, đồng thuận của người dân; hướng dẫn, phổ biến cho người dân về các biện pháp phòng dịch, tình hình diễn biến của dịch bệnh và công tác truy vết, khoanh vùng, cách ly, điều trị để sớm dập dịch; duy trì tỷ lệ tin, bài liên quan đến các giải pháp ổn định kinh tế, sản xuất kinh doanh ở mức cao. Nhiều chuyển biến rõ nét đã được ghi nhận kể từ khi có Kế hoạch truyền thông hàng tuần về tình hình phòng, chống dịch do Tiểu ban Truyền thông ban hành. Các cơ quan báo chí đã tập trung tuyên truyền bảo đảm thống nhất, kịp thời, chính xác thông tin về tình hình, các quan điểm, chỉ đạo, giải pháp chống dịch hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia với mục tiêu để “Dân biết - Dân hiểu - Dân tin - Dân theo - Dân làm”; thực hiện hiệu quả phương châm “5K + vắc-xin + điều trị + công nghệ + đề cao ý thức người dân + các biện pháp cần thiết khác”; truyền cảm hứng, nêu gương người tốt, việc tốt; tập trung các tin, bài hướng dẫn kỹ năng, tư vấn, giải đáp liên quan đến kỹ năng chung sống an toàn trong mùa dịch, trong vùng dịch; phản bác các thông tin xuyên tạc, kích động, sai sự thật về công tác phòng, chống dịch. Trong bối cảnh vừa chống dịch vừa phục hồi, phát triển kinh tế, báo chí đã phản ánh kiến nghị của giới doanh nhân, doanh nghiệp, phát đi thông điệp mạnh mẽ về việc Quốc hội, Chính phủ luôn lắng nghe, chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp và người dân, trên tinh thần “nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, nhân dân và doanh nghiệp được thụ hưởng thật”. Khi xác định chuyển trạng thái chống dịch, nhiều giải pháp, đề xuất, kiến nghị tâm huyết được thảo luận, trao đổi trên báo chí để thích ứng an toàn, có kiểm soát trong cuộc sống bình thường mới. Báo chí đã chủ động đưa ra những thông tin ghi nhận từ cơ sở, từ cuộc sống để thúc đẩy chính sách. Cơ quan báo chí đăng, phát nhiều bài viết hay, chất lượng, có giá trị “vượt thời gian” để người dân đọc, nghe, xem trong thời gian ở nhà thực hiện giãn cách, là liều thuốc “an sinh tinh thần” cho người dân trong những tháng ngày căng thẳng của cuộc chiến phòng, chống dịch. 

- Công tác thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch tiếp tục được tăng cường với nhiều hình thức, nội dung thông tin phong phú. Các cơ quan báo chí mở và duy trì chuyên mục, tăng cường và nâng cao chất lượng thông tin về nội dung này (Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, Tạp chí Tuyên giáo...). Số lượng, chất lượng các chuyên mục, chương trình, tin bài mở mới đã tăng lên đáng kể, nhiều bài viết, chương trình có hiệu ứng tốt trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận. Bên cạnh các chương trình, tin tức thực hiện bằng tiếng Việt, một số cơ quan báo, đài còn thực hiện các chương trình, ấn phẩm bằng các tiếng dân tộc thiểu số, bằng các ngoại ngữ (Anh, Pháp, Nga, Trung, Nhật) để giúp thông tin lan tỏa vùng đồng bào dân tộc, trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài cũng như cộng đồng quốc tế. 

- Công tác thông tin, tuyên truyền về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước được quan tâm, chú trọng. Nhiều cơ quan báo chí mở chuyên trang, chuyên mục, chương trình, đầu tư công phu cho các tuyến tin bài đề cập sâu sắc đến mảng đề tài này. Việc tuyên truyền tạo được điểm nhấn, ấn tượng mạnh đặc biệt là trước, trong và sau Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Thông qua công tác tuyên truyền đã góp phần thống nhất nhận thức, cổ vũ động viên không chỉ những nhà văn hóa, trí thức, văn nghệ sĩ mà cả toàn dân tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đồng lòng, dốc sức phụng sự Tổ quốc, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. 

- Các cơ quan báo chí đối ngoại chú trọng thông tin nổi bật thành quả toàn diện của đất nước năm 2021 nói chung, của đối ngoại nói riêng; phân tích, nêu bật kết quả trên các kênh đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, các lĩnh vực đối ngoại quốc phòng - an ninh, ngoại giao văn hóa, ngoại giao vắc-xin..., trên cả đối ngoại song phương và đa phương; khẳng định những kết quả bước đầu đạt được trong bối cảnh đầy khó khăn, thách thức do đại dịch COVID-19 là rất quan trọng đối với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn tiếp theo. Qua đó, khẳng định tính đúng đắn của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và hiệu quả; khẳng định năng lực, vị thế, uy tín quốc tế không ngừng được nâng cao của Việt Nam... 

* Về hoạt động nghiệp vụ 

- Xu thế tất yếu là chuyển đổi số, do đó, nhiều cơ quan báo chí đã bắt đầu thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, thay đổi phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung, thực hiện các mô hình kinh doanh báo chí mới để đa dạng hóa nguồn thu, giảm lệ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới, vào doanh thu quảng cáo. Nhận thức về chuyển đổi số báo chí đã rõ nét, thể hiện bằng việc ban hành các kế hoạch, chiến lược chuyển đổi số. 

- Nhiều cơ quan báo chí đã có đổi mới mạnh mẽ trong việc đầu tư nâng cao chất lượng bài báo, trang báo, kênh chương trình, thực hiện bản tin, chương trình trực tiếp, tạo ra những tác phẩm báo chí có giá trị, có tác động xã hội lớn, được đông đảo dư luận quan tâm, hoan nghênh; tăng tỷ lệ chương trình tự sản xuất, hướng tới việc thay thế dần các chương trình khai thác từ nước ngoài. 

- Nhiều cơ quan báo chí đã đổi mới, tiếp cận công nghệ làm báo hiện đại để đưa thông tin lên các hạ tầng, nền tảng truyền thông khác nhau để tăng khả năng tiếp cận tốt nhất của người dân, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong sản xuất, đáp ứng nhu cầu, sở thích của công chúng. Hoạt động liên kết, hợp tác sản xuất, trao đổi chương trình được các đài PTTH đẩy mạnh vừa tạo ra những chương trình hay, hấp dẫn khán, thính giả, vừa tạo thêm nguồn thu quảng cáo để bù đắp chi phí, giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước. 

2.2. Hạn chế, khuyết điểm 

Trong năm 2021, cùng với những ưu điểm, kết quả nêu trên, hoạt động báo chí còn bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm, tập trung ở một số vấn đề sau: 

- Thông tin trên báo chí chưa toàn diện, chưa phản ánh đầy đủ hoạt động đa dạng của xã hội. Một số trường hợp, thông tin trên báo chí còn chậm, chưa kịp thời định hướng dư luận xã hội, nhất là các vụ việc phức tạp, nhạy cảm. Tính thuyết phục, xây dựng, phản biện và sức chiến đấu của một số chương trình, tin bài chính luận chưa cao, còn khô cứng, thiếu tính sáng tạo, phong phú, hấp dẫn... 

- Qua công tác rà soát, đánh giá bằng công nghệ cho thấy số lượng các cơ quan báo chí hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích vẫn còn nhiều, chủ yếu là Tạp chí. Kết quả thanh tra, kiểm tra 13 cơ quan tạp chí cho thấy hầu hết đều không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép hoạt động báo chí. Tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử bước đầu được khắc phục song vẫn còn gây dư luận xấu trong xã hội; thông tin nặng về phản ánh mặt trái, tiêu cực của xã hội, tin, bài giật tít phản cảm chưa có nhiều chuyển biến; một số thông tin trên báo chí chưa phù hợp với tư tưởng chỉ đạo, định hướng và chưa coi trọng chức năng tuyên truyền, giáo dục, định hướng; còn tồn tại tình trạng đăng tải tin, bài theo nội dung đơn, thư của tổ chức, cá nhân, khai thác thông tin từ mạng xã hội nhưng chưa làm tốt việc thẩm định, kiểm chứng nguồn tin nên đã cho đăng tải thông tin không chính xác hoặc sai sự thật, tập trung nhiều ở báo chí điện tử. Vẫn còn tình trạng gỡ, sửa tin bài, cá biệt một số trường hợp việc sửa tin, bài có dấu hiệu tiêu cực; tình trạng phóng viên tham gia mạng xã hội có những phát biểu, bài viết về một số vấn đề nóng, vụ việc tiêu cực trái quan điểm chỉ đạo, có xu hướng kích động, gây nhiễu dư luận. 

- Trong tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19, qua rà quét, đánh giá bằng công nghệ cho thấy tỷ lệ tin bài có nội dung gây tâm lý hoang mang, lo ngại về tình hình dịch bệnh vẫn còn cao, nhất là ở thời điểm đầu đợt dịch thứ 4 (trên 10% tổng số tin, bài về COVID-19). Vẫn còn tình trạng một số cơ quan báo chí giật tít sai lệch bản chất vấn đề, gián tiếp gây nghi ngại, căng thẳng không đúng với tình hình thực tế, tạo thêm cộng hưởng tiêu cực trên không gian mạng xã hội. Việc khai thác, trích dẫn nhiều ý kiến “chuyên gia” nhưng thiếu sự tìm hiểu cặn kẽ bản chất vấn đề cho thấy một số cơ quan báo chí vẫn còn phản ánh, phản biện dễ dãi mà không thực sự đầu tư nỗ lực cùng tìm kiếm giải pháp với Chính phủ, chính quyền các cấp và với xã hội. Nhiều cơ quan báo chí chưa chủ động cung cấp thông tin, có ý kiến tới các cơ quan bộ, ngành, Chính phủ để hiến kế, đề xuất giải pháp về phòng, chống dịch. 

- Một số văn phòng đại diện, phóng viên thường trú, cộng tác viên của cơ quan báo chí tại địa phương hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích, vượt quá chức năng, nhiệm vụ được giao, gây phiền hà, nhũng nhiễu doanh nghiệp, chính quyền tại địa phương như gửi văn bản yêu cầu giải trình, cung cấp thông tin, cử nhà báo, cấp giấy giới thiệu cho phóng viên, cộng tác viên tác nghiệp về những vấn đề không đúng tôn chỉ, mục đích, yêu cầu cung cấp toàn bộ hồ sơ, tài liệu như cơ quan thanh tra, điều tra, gây sức sép bằng cách liên tục gọi điện, nhắn tin...; có trường hợp vi phạm luật báo chí và đạo đức nghề nghiệp; câu kết với một số đối tượng xấu nhằm sách nhiễu, vòi vĩnh doanh nghiệp, cơ quan, ép ký hợp đồng quảng cáo, đăng tải tin, bài thiên lệch quá nhiều vào mặt trái, không chú ý đúng mức và phản ánh khách quan những nỗ lực, kết quả tích cực địa phương, cơ quan, doanh nghiệp đã đạt được. Tình trạng nhũng nhiễu, vi phạm pháp luật hình sự của các phóng viên, cộng tác viên có chiều hướng gia tăng cả về số lượng lẫn mức độ vi phạm, một số vụ việc vi phạm nghiêm trọng, bị xử lý hình sự. 

- Vẫn còn tình trạng một số cơ quan báo chí buông lỏng công tác chỉ đạo chuyên môn, không chú trọng giáo dục đạo đức nghề nghiệp, thả nổi khâu duyệt tin, bài, quá chú trọng vào việc tăng nguồn thu từ hoạt động tác nghiệp báo chí mà quên mất định hướng nội dung, tôn chỉ mục đích.... 

- Một số chương trình liên kết trên truyền hình, tập trung ở các chương trình giải trí, trò chơi truyền hình (game show), truyền hình thực tế, chưa được quản lý chặt chẽ, đã để xảy ra một số sai sót trong nội dung thông tin, như: hình ảnh, lời thoại phản cảm, thiếu tính thẩm mỹ, giáo dục... Một số đối tác lợi dụng hoạt động liên kết kênh để tự thiết lập các kênh truyền thông trên nền tảng internet, mạng xã hội có biểu tượng (logo) giống kênh truyền hình của Đài, thực hiện sản xuất, cung cấp chương trình trên các kênh truyền thông này, gây nhầm lẫn cho xã hội. Một số kênh chương trình liên kết được đối tác liên kết của các Đài PTTH thực hiện truyền thông, quảng bá kênh chương trình theo hướng là kênh thuộc sở hữu của đối tác liên kết. 

- Vi phạm quy định quảng cáo, như: Thông tin quảng cáo quá tính năng, tác dụng của hàng hóa; quảng cáo thực phẩm chức năng có nội dung không rõ ràng gây hiểu lầm đó là sản phẩm thuốc; một số cơ quan báo, tạp chí điện tử hợp tác quảng cáo với mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới nhưng không kiểm soát được nội dung quảng cáo, dẫn đến sai phạm như: quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ bất hợp pháp, bị cấm quảng cáo, nội dung quảng cáo vi phạm pháp luật... 

- Sự tụt hậu về công nghệ, về phương thức làm báo hiện đại trong bối cảnh truyền thông xã hội, đặc biệt là mạng xã hội nước ngoài có bước phát triển vượt bậc về khoa học, ứng dụng công nghệ. 

III. CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, QUẢN LÝ BÁO CHÍ 1. Một số kết quả chủ yếu trong năm 2021 

1.1. Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin trên báo chí; việc tổ chức cung cấp thông tin cho báo chí có nhiều đổi mới và chủ động 

- Công tác chỉ đạo, định hướng thông tin báo chí tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, kịp thời hơn, quyết liệt, bám sát hơn với tình hình thực tiễn và có trọng tâm, trọng điểm. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí, công tác hội nhà báo các cấp có nhiều chuyển biến tích cực theo hướng chủ động, kịp thời, bám sát xu hướng phát triển để rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành các quy định mới nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong lĩnh vực báo chí. 

- Tiếp tục thực hiện nghiêm nguyên tắc một đầu mối trong chỉ đạo, định hướng thông tin; bảo đảm việc chỉ đạo, cung cấp thông tin thống nhất, kịp thời và thuyết phục, nhất là những vấn đề quan trọng, nhạy cảm, phức tạp, bảo đảm để báo chí giữ vững vai trò định hướng, dẫn dắt thông tin trong xã hội. Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam chủ động định hướng, chỉ đạo, hiệu quả, thuyết phục trong công tác tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; hoạt động đối ngoại, công tác bảo vệ chủ quyền, các sự kiện trọng đại của đất nước; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với những trường hợp đưa tin sai sự thật, gây tác động tiêu cực đến lợi ích quốc gia và tổ chức, cá nhân, xã hội. 

- Ban hành kịp thời nhiều đề án, kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn tuyên truyền đối với các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, như: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2025; các sự kiện đối ngoại quan trọng của đất nước, chiến lược ngoại giao vắc-xin; các hội nghị học tập, quán triệt Nghị quyết, tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; hội nghị toàn quốc về công tác nội chính, xây dựng Đảng, văn hóa, đối ngoại... đều có hướng dẫn tuyên truyền trên báo chí. Qua đó, tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí chủ động trong hoạt động và tác nghiệp. Cơ quan chỉ đạo, quản lý đã phát huy, chủ động trong việc ban hành các kế hoạch, hướng dẫn truyền thông về phòng, chống dịch COVID-19 và phối hợp các bộ, ngành liên quan để cung cấp thông tin cho báo chí, định hướng dư luận đối với những vấn đề dư luận quan tâm, đóng góp quan trọng vào thành quả chống dịch COVID-19 của đất nước trong đợt dịch thứ 4. Tăng cường nắm bắt, trao đổi thông tin từ cơ sở, địa phương để có những chỉ đạo, định hướng kịp thời, sát thực tế. Trong đợt dịch thứ 4, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông thành lập Tổ Công tác đặc biệt vào Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam để trực tiếp cùng các địa phương chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền về tình huống phòng, chống dịch COVID-19; tổ chức gặp mặt cơ quan báo chí tại Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, cùng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho báo chí. 

- Năm 2021 là năm triển khai nhiều cuộc họp giao ban công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí với hình thức trực tuyến; tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả các cuộc họp giao ban công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí; tổ chức nhiều cuộc họp chuyên đề giữa cơ quan chỉ đạo với các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chủ quản báo chí nhằm định hướng phát triển báo chí theo đúng Quy hoạch báo chí, chấn chỉnh tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp; lưu ý, nhắc nhở kịp thời các hành vi vi phạm. Đồng thời phối hợp tạo điều kiện cho đại diện các bộ, ngành, địa phương thực hiện việc cung cấp, phản hồi thông tin tại giao ban báo chí. 

- Công tác chỉ đạo, quản lý thông tin báo chí tiếp tục chuyển mạnh mẽ, việc triển khai sử dụng công nghệ để đo đếm, đánh giá, xếp hạng... đóng vai trò tiền đề quan trọng, quyết định trong phân tích, tổng hợp để nắm bắt, nhận biết các xu thế thông tin, phát hiện các biểu hiện để có sự điều chỉnh kịp thời. Thể hiện rõ nét nhất trong công tác chỉ đạo, quản lý thông tin về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, về bầu cử Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, trước những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, đã dựa trên cơ sở kết quả phân tích, tổng hợp xu hướng thông tin để kịp thời điều tiết thông tin theo hướng tăng cường các thông tin tích cực tạo niềm tin, ổn định dư luận xã hội, ngăn chặn có hiệu quả các xu hướng thông tin có thể gây tâm lý bất an trong nhân dân. Chú trọng công tác hỗ trợ, giải quyết khó khăn, vướng mắc cho cơ quan báo chí; đặt hàng, giao nhiệm vụ cho cơ quan báo chí tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19 và tháo gỡ khó khăn, phục hồi sản xuất, kinh doanh với tổng kinh phí đặt hàng từ nguồn ngân sách nhà nước lên tới 58 tỷ đồng cho 80 cơ quan báo chí Trung ương; trao đổi, thảo luận để bàn các giải pháp hỗ trợ kinh tế báo chí trong tình hình mới. Trong thời gian Thành phố Hồ Chí Minh tăng cường thực hiện giãn cách xã hội nhằm phòng chống sự lây lan của đại dịch COVID-19, để góp phần đảm bảo an sinh tinh thần cho người dân thành phố có báo đọc hàng ngày, Bộ Thông tin và Truyền thông đã huy động nguồn lực xã hội hoá để mua và phát báo hàng ngày tới nhân dân ở 312 xã, phường của Thành phố, với tổng số 7 đầu báo được phát, tổng số báo phát lên tới 4.700.000 tờ, với tổng kinh phí mua báo lên tới gần 25 tỷ đồng. 

- Thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí đã kịp thời có những chỉ đạo, định hướng quan trọng, trên cơ sở đó các cơ quan báo chí đã có hàng ngàn bài viết về chủ đề này, trong đó nhiều tác phẩm đã đạt được nhiều giải cao trong các giải báo chí toàn quốc, giải báo chí về xây dựng Đảng, giải báo chí về phòng chống tham nhũng... 

- Tổ chức nhiều hoạt động đào tạo kỹ năng cho báo chí (kỹ năng sử dụng các công cụ tự bảo vệ bản quyền trên mạng, kiến thức QLNN về báo chí, kỹ năng chuyên sâu về phòng vệ thương mại...) cho hơn 1000 lượt phóng viên, nhà báo, lãnh đạo cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản, sở TTTT các tỉnh, thành phố...; Đào tạo, tập huấn kỹ năng cung cấp thông tin cho báo chí, ứng xử với Thông tin báo chí và xử lý khủng hoảng truyền thông cho hàng ngàn cán bộ ở bộ ngành địa phương; Phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương tổ chức lớp bồi dưỡng kiến thức về xây dựng Đảng cho hơn 1000 phóng viên báo chí trên cả nước. 

- Hội Nhà báo Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong công tác bảo vệ hội viên, xử lý đơn thư liên quan đến quá trình tác nghiệp của các hội viên, mang lại nhiều kết quả tích cực. Các cấp hội đã quan tâm tăng cường công tác kiểm tra, giải quyết xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm đạo đức nghề nghiệp, kịp thời có các hình thức thi hành kỷ luật với các hội viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật. 

- Công tác quản lý của cơ quan chủ quản đối với cơ quan báo chí trực thuộc có nhiều đổi mới, bám sát thực tiễn. Nhìn chung, các cơ quan chủ quản đã quan tâm giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của tổ chức, cá nhân liên quan đến cơ quan báo chí trực thuộc. 

- Nhiều địa phương đã chủ động ban hành các quy trình, quy chế phân công nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng trong việc cung cấp, chia sẻ thông tin với báo chí, nhất là những vấn đề quan trọng. Nhiều Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh, thành phố đã quyết liệt thực hiện đúng thẩm quyền và trách nhiệm của mình theo Nghị định số 119/2020/NĐ-CP trong việc chấn chỉnh, xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm trong hoạt động báo chí đối với các cơ quan báo chí. 

1.2. Công tác xây dựng chính sách, pháp luật về báo chí 

Trong năm 2021, các cơ quan quản lý báo chí tiếp tục xây dựng, đề xuất các cấp có thẩm quyền ban hành và chủ động ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, kịp thời uốn nắn những biểu hiện lệch lạc trong tác nghiệp báo chí, tạo điều kiện cho cơ quan báo chí thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu và hỗ trợ các ngành, các cấp, các địa phương trong công tác cung cấp thông tin cho báo chí theo đúng tôn chỉ, mục đích và các quy định của pháp luật. 

1.3. Công tác triển khai Quy hoạch báo chí 

Việc sắp xếp các cơ quan báo chí theo quy hoạch đã cơ bản hoàn thành đối với các cơ quan báo chí tại 29/29 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 33/33 tổ chức Hội ở Trung ương và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; 31/31 địa phương và 72 cơ quan báo nói, báo hình. Quá trình quy hoạch đã đã giảm 39 cơ quan báo thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tổ chức Hội ở Trung ương và 31 cơ quan báo thuộc các địa phương (tỷ lệ giảm là 36%), không còn cơ quan báo thuộc tổ chức Hội. Hệ thống báo chí có sự thay đổi rõ rệt về cơ cấu, cách thức thông tin, thể hiện sự phân vai rõ hơn giữa báo và tạp chí. Bộ cũng đã cấp lại giấy phép hoạt động của hàng chục cơ quan báo và tạp chí, qua đó đã làm rõ thêm các khái niệm, nội hàm và nêu rõ nghĩa vụ của cơ quan báo chí trong việc thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép. 

Sau khi đã hoàn thành giai đoạn 01, sắp xếp, quy hoạch cơ quan báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và các bộ, ngành địa phương, đơn vị liên quan tập trung thực hiện giai đoạn 02 của Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó sẽ chú trọng đến những giải pháp hỗ trợ báo chí phát triển đúng hướng: Giải quyết căn cơ câu chuyện kinh tế báo chí và chuyển đổi số báo chí, tập trung cho các đề án xây dựng hệ thống các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện ở tầm quốc gia, củng cố phát triển hệ thống các cơ quan báo chí có ảnh hưởng lớn trong xã hội, có chính sách hỗ trợ và nâng cao thứ hạng, uy tín của các tạp chí khoa học, đồng thời giải quyết triệt để các vấn đề nhức nhối, tồn tại kéo dài nhiều năm trong hoạt động báo chí. 

1.4. Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chế độ, chính sách, giải quyết khiếu nại, tố cáo; xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí 

Năm 2021, các cơ quan quản lý tiếp tục đẩy mạnh công tác rà soát, phát hiện và xử lý nghiêm việc thông tin sai sự thật; triển khai các biện pháp kỹ thuật, tích cực đàm phán, yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tuân thủ pháp luật Việt Nam ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin xấu, độc, phản động, sai sự thật, quảng cáo vi phạm pháp luật. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, các cơ quan quản lý báo chí đã điều chỉnh kế hoạch thanh tra, kiểm tra và chuyển mạnh sang hình thức giám sát, kiểm tra đột xuất theo chuyên đề khi có dấu hiệu vi phạm. Triển khai thanh tra, kiểm tra chuyên sâu về thực hiện quy định của giấy phép, thực hiện tôn chỉ, mục đích của các tạp chí, tập trung giải quyết vấn đề “báo hóa tạp chí” đã đạt được kết quả cụ thể, được xã hội đồng tình, ủng hộ. Các cơ quan chuyên môn của Bộ Thông tin và Truyền thông đã xử phạt vi phạm hành chính 20 cơ quan báo chí, tổng số tiền 780,9 triệu đồng; 11 trường hợp vi phạm quy định thông tin điện tử với tổng số tiền trên 467,5 triệu đồng; tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động báo chí đối với 01 cơ quan báo chí và thu hồi thẻ nhà báo của 03 trường hợp do có sai phạm nghiêm trọng; tước quyền sử dụng giấy phép mạng xã hội và tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm đối với 03 trường hợp. 

Lực lượng thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông các địa phương đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động báo chí và xử lý vi phạm theo Nghị định số 119/2020/NĐ-CP, góp phần giúp cho việc xử lý các hành vi vi phạm kịp thời và hiệu quả hơn, cụ thể: 6 Sở Thông tin và Truyền thông tiến hành thanh, kiểm tra đối với 7 cơ quan báo chí, 4 Sở Thông tin và Truyền thông tiến hành kiểm tra đối với 21 văn phòng đại diện của cơ quan báo chí; 6 Sở Thông tin và truyền thông đã thực hiện xử lý đối với 13 cơ quan báo chí, trong đó xử phạt vi phạm hành chính đối với 8 cơ quan báo chí với tổng số tiền phạt 266,5 triệu đồng. Hiện nay, các địa phương đã kiên quyết xử lý phóng viên có hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp qua phát ngôn không chuẩn mực trên mạng xã hội. 

* Về xử lý đơn thư, khiếu nại, tố cáo; nâng cao hiệu quả hoạt động của đường dây nóng về báo chí 

- Các đơn vị chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục tổ chức có hiệu quả việc tiếp nhận và xử lý đơn, thư, tiếp nhận và xử lý kiến nghị và phản ánh qua đường dây nóng. Các đơn thư đã được giải quyết dứt điểm; những trường hợp không thuộc thẩm quyền sẽ được cơ quan quản lý hướng dẫn và chuyển đến các cơ quan, đơn vị để giải quyết theo đúng thẩm quyền. Hoạt động đường dây nóng dần hiệu quả, người dân biết tới nhiều hơn, phản ánh các nội dung quan tâm đến cơ quan quản lý. Nhiều thông tin từ đường dây nóng được thông báo cho lãnh đạo cơ quan báo chí để quản lý phóng viên, đồng thời rút kinh nghiệm trong giao ban báo chí hàng tuần và được cung cấp cho Hội Nhà báo Việt Nam để xem xét, xử lý về đạo đức nghề nghiệp. 

- Tính đến hết tháng 11/2021, Ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam đã tiếp nhận hơn 100 đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo. 100% đơn thư nói trên đều được nghiên cứu, phân loại và xử lý, không có vụ việc nào tồn đọng hoặc khiếu nại đối với Hội Nhà báo Việt Nam. Đơn thư liên quan đến bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên và hội viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm quy tắc sử dụng mạng xã hội giảm so với năm 2020. Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam cấp Trung ương xử lý hơn 8 vụ vi phạm đạo đức nghề nghiệp, với nhiều hình thức kỷ luật khác nhau tùy theo mức độ vụ việc. 

* Về giải quyết vấn đề “báo hóa” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, tăng cường xử lý vi phạm 

Các cơ quan chuyên môn của Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai đồng bộ một số giải pháp chấn chỉnh, xử lý tình trạng “báo hóa tạp chí”, như: tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính đối với tạp chí thực hiện không đúng với tôn chỉ mục đích ghi trong giấy phép; thường xuyên cập nhật công khai tôn chỉ mục đích của tất cả cơ quan báo chí lên Cổng thông tin điện tử của Bộ, đồng thời hướng dẫn các cơ quan hành chính trên cả nước việc cung cấp thông tin cho báo chí theo đúng quy định của pháp luật, trong đó có quy định về tôn chỉ mục đích áp dụng cho từng cơ quan báo chí; việc cấp phép hoạt động báo chí theo quy định tại Thông tư số 41/2020/TT- BTTTT được rà soát chặt chẽ, bảo đảm tạp chí phải thực sự có nội dung mang tính chuyên sâu, chuyên ngành... Hoạt động Trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội đã từng bước đi vào nền nếp, tình trạng “báo hóa” trang tin điện tử tổng hợp đã bước đầu được ngăn chặn khi Bộ Thông tin và Truyền thông quyết liệt xử lý nghiêm đối với những hành vi vi phạm này. 

Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành nhiều văn bản nhằm tăng cường xử lý vi phạm, chấn chỉnh tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để hoạt động vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật. Đặc biệt là văn bản số 4854/BTTTT-CBC ngày 26/11/2021 về việc chấn chỉnh tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, hoạt động trái pháp luật, được dư luận xã hội đồng tình, đánh giá cao. 

1.5. Công tác hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ báo chí; hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí và tăng cường thông tin đối ngoại 

Trong năm 2021, các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, quản lý nhà nước về báo chí được tổ chức cho các nhà báo, phóng viên, góp phần nâng cao năng lực, trình độ và kịp thời cập nhật các thông tin cần thiết cho đội ngũ nhà báo. Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, các hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí (hoạt động trao đổi đoàn) phải tạm dừng. Trong bối cảnh đó, công tác thông tin đối ngoại được chú trọng đẩy mạnh. 

2. Một số hạn chế trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí 

2.1. Về phía cơ quan chỉ đạo, quản lý nhà nước về báo chí 

- Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí đã có nhiều đổi mới, tuy nhiên trong một số trường hợp khi xảy ra các vấn đề “nóng” được xã hội quan tâm, diễn biến nhanh nhưng việc ứng dụng công nghệ còn hạn chế dẫn tới làm chậm sự lan tỏa của các thông tin dẫn dắt dư luận xã hội; trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch COVID-19, có lúc công tác cung cấp thông tin còn chưa thống nhất, tần suất, liều lượng thông tin dồn dập, quá mức, tạo tâm lý bất an, hoang mang trong xã hội. 

- Việc xử lý tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, chấn chỉnh tình trạng xa rời tôn chỉ, mục đích, nhất là đối với các tạp chí điện tử trực thuộc Hội đã đạt được kết quả cụ thể nhưng đây vẫn còn là vấn đề gây dư luận xấu trong xã hội và giới báo chí. Vẫn còn những sai phạm của cơ quan báo chí chưa được chủ động phát hiện sớm để xử lý kịp thời, nghiêm minh. 

- Một số định mức kinh tế kỹ thuật về báo chí vẫn chưa được ban hành kịp thời, cơ chế đặt hàng báo chí còn một số vướng mắc chưa được tháo gỡ triệt để, nhiều địa phương vẫn còn lúng túng và gặp khó khăn trong việc áp dụng vào thực tế. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định không còn phù hợp với thực tiễn liên quan công tác chỉ đạo, quản lý báo chí diễn ra chậm. Một số cán bộ làm công tác tham mưu chỉ đạo, quản lý báo chí chưa cập nhật các kiến thức về công nghệ làm báo, về kinh tế báo chí cũng như thực tiễn phát triển của báo chí hiện đại. 

- Vai trò của Hội Nhà báo các cấp vẫn chưa được phát huy triệt để, chưa thực sự chủ động trong việc đưa ra những phán quyết về chuyên môn nghiệp vụ và xử lý kỷ luật hội viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, do đó chưa có tác dụng răn đe, ngăn ngừa, cảnh tỉnh những trường hợp vi phạm. 

2.2. Về phía cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí 

- Nhiều cơ quan chủ quản chưa quan tâm nghiên cứu sâu quy định, pháp luật về công tác báo chí để chỉ đạo, định hướng; khoán trắng, phó mặc cho cơ quan báo chí tự hoạt động. Vẫn còn tình trạng cơ quan chủ quản chưa quan tâm đúng mức tới công tác Đảng đối với cơ quan báo chí, không kiểm tra, giám sát sinh hoạt Đảng, đặc biệt còn để tình trạng một số cơ quan báo chí thuộc Hội xã hội nghề nghiệp, Viện nghiên cứu... không có tổ chức Đảng. Cá biệt có một số cơ quan chủ quản đã can thiệp trái quy định vào hoạt động của cơ quan báo chí, tự cử người quyết định nội dung báo chí, quyết định nhân sự cơ quan báo chí trái quy định... 

- Sự phối hợp giữa cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý với cơ quan chủ quản trong quản lý báo chí có lúc, có nơi còn chưa chủ động, kịp thời. Một số cơ quan báo chí có những vi phạm nghiêm trọng, đã được nhắc nhở, phê bình, đề nghị cơ quan chủ quản làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu và các cá nhân liên quan nhưng cơ quan chủ quản không tích cực chấn chỉnh, xử lý kỷ luật hoặc xử lý không nghiêm. 

- Tiêu chuẩn, quy trình bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí của một số cơ quan chủ quản thực hiện chưa chặt chẽ. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho phóng viên, biên tập viên của cơ quan báo chí thuộc quyền. 

- Một số cơ quan chủ quản còn lúng túng trong việc chỉ đạo, quản lý cơ quan báo chí trực thuộc; chưa thực sự sâu sát, bị động, chưa coi trọng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, chưa làm tốt công tác tư tưởng dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo phức tạp trong cơ quan báo chí; vẫn để xảy ra tình trạng cơ quan báo chí không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, xu hướng “thương mại hoá” chậm được khắc phục. Mối quan hệ giữa một số cơ quan chủ quản và cơ quan báo chí còn lỏng lẻo, cơ quan chủ quản không giao nhiệm vụ, không giao kế hoạch hàng năm, không cung cấp nguồn lực cũng như không giám sát chặt chẽ hoạt động của cơ quan báo chí..... 

- Trình độ nghiệp vụ một bộ phận cán bộ làm công tác chỉ đạo, quản lý báo chí thuộc các cơ quan chủ quản báo chí vẫn còn hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển của báo chí và công nghệ thông tin hiện nay. 

3. Nguyên nhân của hạn chế 

- Công tác chỉ đạo, quản lý thông tin còn tập trung nhiều vào các sự kiện cụ thể, thiếu bao quát toàn diện, chưa chú trọng thúc đẩy sự tương tác giữa báo chí và các loại hình truyền thông xã hội khác. 

- Việc chỉ đạo, định hướng thông tin báo chí ngày càng khó khăn hơn, nhất là nhiều cơ quan báo chí phát triển loại hình báo điện tử, tạp chí điện tử, cập nhật thông tin liên tục (dẫn tới nguy cơ có nhiều sai phạm hơn) tạo ra áp lực cho cơ quan quản lý phải tăng cường giám sát, xử lý nhanh, hiệu quả trong khi còn hạn chế về nhân lực, điều kiện, phương tiện kỹ thuật và thời gian. 

- Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã làm cho quy định pháp luật về báo chí và pháp luật có liên quan chưa theo kịp với thực tế, nhiều hành vi mới phát sinh, nhiều loại hình truyền thông mới ra đời, khiến cho công tác chỉ đạo, quản lý báo chí gặp nhiều khó khăn. Việc ứng dụng công nghệ trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí còn hạn chế. 

- Công tác bồi dưỡng, cập nhật kiến thức pháp luật, nghiệp vụ truyền thông, về khoa học, công nghệ cho những người làm công tác chỉ đạo, quản lý và hoạt động trong lĩnh vực báo chí ở một số bộ, ngành, địa phương, cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí còn hạn chế; chưa đầu tư thích đáng các trang thiết bị, công nghệ, kỹ thuật phục vụ cho công tác quản lý. 

IV. XU HƯỚNG VÀ THÁCH THỨC TRONG HOẠT ĐỘNG BÁO CHÍ HIỆN NAY 1. Xu hướng 

- Chuyển đổi số trong lĩnh vực báo chí, truyền thông sẽ diễn ra mạnh mẽ và rất nhanh trong các lĩnh vực của đời sống xã hội; báo chí không chỉ đóng vai trò là nguồn thông tin phản ánh mọi lĩnh vực đời sống xã hội mà báo chí trong thời kỳ mới phải là “bộ lọc” thông tin, giải đáp, hướng dẫn, phân tích, chỉ ra được bản chất của các hiện tượng, câu chuyện, vấn đề trong xã hội để bảo đảm thực hiện tốt sứ mệnh của báo chí cách mạng và phát triển theo hướng hiện đại. 

- Sự dịch chuyển phương thức tiếp cận thông tin của người đọc, nghe, xem từ bị động sang chủ động và công nghệ định hướng, dẫn dắt (gợi ý) người dùng diễn ra nhanh chóng và là xu thế chủ đạo, đòi hỏi các cơ quan báo chí phải có chiến lược tổ chức, vận hành và quản lý hoạt động theo mô hình mới (đa nền tảng, tăng tính tương tác, ...) để có thể đáp ứng nhu cầu của khán giả. 

- Cạnh tranh thông tin giữa các loại hình truyền thông ngày càng cao; xuất hiện ngày càng nhiều cá nhân, doanh nghiệp tự sản xuất các chương trình phát thanh, truyền hình và cung cấp lên các hạ tầng truyền dẫn trên mạng internet qua các trang web, ứng dụng, mạng xã hội, hình thành xu thế “truyền thông đại chúng” với những thông tin đa chiều, khó định hướng. 

- Nguồn thu quảng cáo tiếp tục dịch chuyển mạnh sang các nền tảng truyền thông mới. Các nền tảng xuyên biên giới nước ngoài đang có sự điều chỉnh để phù hợp với tình hình mới, nhưng vẫn là yếu tố ảnh hưởng, gây thiệt hại về kinh tế cho báo chí, truyền thông Việt Nam khi chưa chia sẻ thỏa đáng doanh thu từ khai thác các thông tin từ báo chí, cần tiếp tục đấu tranh, thương lượng để đạt được thỏa thuận về công cụ thực thi pháp luật, đảm bảo quyền lợi của báo chí Việt Nam, góp phần bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng. 

2. Thách thức 

- Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong sản xuất, điều hướng nội dung, đáp ứng nhu cầu, sở thích người dùng diễn ra nhanh, đòi hỏi các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí phải có khả năng nắm bắt nhanh và dự báo sớm được tác động của xu thế này trong việc định hướng báo chí và truyền thông trên mạng; các cơ quan báo chí cần nâng cao cảnh giác và thường xuyên kiểm soát các thông tin, bình luận khi tham gia, cập nhật thông tin lên mạng xã hội. 

- Chuyển đổi mô hình, cách thức hoạt động sau khi thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 đặt ra nhiều thách thức đối với các cơ quan báo chí, nhất là vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy và kinh tế báo chí. Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đến phát triển kinh tế xã hội nói chung và hoạt động của cơ quan báo chí nói riêng vẫn tiếp tục là nguy cơ lâu dài đòi hỏi cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, tăng cường các giải pháp hỗ trợ cơ quan báo chí thực hiện chuyển đổi số, kiến nghị tăng kinh phí đặt hàng, giao nhiệm vụ cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, thông tin thiết yếu. 

- Tốc độ phát triển kinh tế xã hội diễn ra nhanh, nhiều hành vi vi phạm pháp luật ngày càng tinh vi, phức tạp, nguy hiểm do đó đòi hỏi công tác bảo vệ nhà báo, phóng viên trong quá trình tác nghiệp cần phải được coi trọng và tăng cường, nhất là đối với các phóng viên, nhà báo thực hiện mảng đề tài phóng sự điều tra; bên cạnh đó các phóng viên, nhà báo cũng cần phải thường xuyên học hỏi, nâng cao nghiệp vụ, kiến thức pháp luật và đạo đức khi tác nghiệp. 

V. MỘT SỐ NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM NĂM 2022 

Năm 2022, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; thách thức của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống, tình hình Biển Đông phức tạp; tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 có thể kéo dài, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khủng hoảng, suy thoái về kinh tế trên phạm vi toàn cầu. Những thách thức lớn đối với hội nhập toàn cầu, xây dựng kinh tế số, xã hội số và tăng trưởng xanh, bất bình đẳng, nghèo đói và các vấn đề an sinh xã hội do ảnh hưởng của dịch COVID-19 sẽ có tác động không nhỏ tới việc phục hồi kinh tế xã hội và đời sống người dân nước ta. 

Trước những thuận lợi, khó khăn, cùng với thách thức đan xen, đòi hỏi các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo và các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí cần nhận diện đầy đủ, nghiêm túc, nhanh chóng khắc phục những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm như đã nêu ở trên, rút ra bài học kinh nghiệm, phát huy kết quả năm 2021 để tiếp tục nỗ lực, đổi mới, sáng tạo, quyết tâm cao hơn nữa để hoàn thành tốt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong năm 2022: 

1. Đối với cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí 

1.1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước; sự phối hợp với Hội Nhà báo và cơ quan chủ quản nhằm tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, quản lý hoạt động báo chí; đề xuất sửa đổi một số quy định của Đảng trong chỉ đạo, quản lý báo chí cho phù hợp yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới; tiếp tục đẩy mạnh triển khai Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, chủ động, kịp thời đề xuất, kiến nghị các biện pháp, giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; giữ vững vai trò chỉ đạo, định hướng để báo chí thực hiện tốt sứ mệnh của báo chí cách mạng, tạo đồng thuận xã hội vì mục tiêu ổn định chính trị, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, góp phần tạo ra sức mạnh tinh thần cho Việt Nam bứt phá vươn lên trở thành nước phát triển. 

1.2. Chỉ đạo, định hướng các cơ quan báo chí thông tin đầy đủ, kịp thời và sâu sắc các Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ, phản ánh đậm nét những diễn biến quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước, nhất là đẩy mạnh tuyên truyền đưa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng vào cuộc sống, nỗ lực triển khai Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021-2030, công tác phòng, chống dịch COVID-19 trong giai đoạn “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”; góp phần lan tỏa năng lượng tích cực trong xã hội, nhân rộng những gương người tốt, việc tốt, mô hình tốt, cách làm hiệu quả trong phát triển kinh tế-xã hội, an toàn và kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19. 

1.3. Đổi mới công tác chỉ đạo việc tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đảm bảo có sự tham gia và phối hợp tích cực, chặt chẽ, kịp thời giữa các cơ quan chức năng và báo chí; chỉ đạo, định hướng hoạt động báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần của Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 21/5/2021 về tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc; kịp thời chấn chỉnh và xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông. 

1.4. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan và hệ thống báo chí để rà soát, đánh giá đầy đủ, toàn diện những vấn đề phát sinh, bất cập trong các quy định của Đảng và quy định pháp luật, làm cơ sở đề xuất bổ sung, sửa đổi, nhất là đối với Luật Báo chí, trong đó chú trọng quản lý nội dung đi đôi với quản lý nền tảng, công nghệ, vừa tạo điều kiện cho báo chí thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu, vừa phát triển các nội dung giải trí. 

1.5. Chuyển mạnh công tác thanh tra theo kế hoạch sang giám sát, kiểm tra và tập trung giải quyết căn bản các vấn đề “nóng”, có tác động lớn trong xã hội, trong ngành, đặc biệt là đối với các hành vi thực hiện sai tôn chỉ, mục đích và thông tin sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng. Các địa phương cần tăng cường hơn nữa trong việc thực hiện thẩm quyền của mình đối với việc chấn chỉnh, xử lý vi phạm của các cơ quan báo chí, kể cả cơ quan báo chí trung ương. 

1.6. Đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng các công nghệ đo lường hiệu quả trong hoạt động chỉ đạo, quản lý báo chí; đổi mới, tăng cường các giải pháp đấu tranh, xử lý thông tin sai trái, vi phạm pháp luật Việt Nam trên nền tảng xuyên biên giới; tăng cường các biện pháp hỗ trợ cơ quan báo chí phát triển hạ tầng công nghệ kỹ thuật theo mô hình tòa soạn hội tụ, đa phương tiện; quản lý tốt các nền tảng xuyên biên giới, nhất là nền tảng mạng xã hội, nền tảng quảng cáo số, bảo vệ quyền lợi của báo chí trên các nền tảng xuyên biên giới. 

1.7. Thường xuyên tổ chức giao ban, hội thảo, hội nghị chuyên đề với các cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan báo chí để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các cơ quan báo chí; chú trọng hỗ trợ kinh tế báo chí, an toàn an ninh thông tin, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng, kiến thức về quản lý báo chí, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên của cơ quan báo chí. 

2. Đối với các Bộ, ngành, địa phương 

Chủ động, chuyên nghiệp hơn nữa trong công tác lập kế hoạch truyền thông và cung cấp thông tin cho báo chí về những vấn đề xã hội quan tâm; đạo tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ làm công tác truyền thông; đánh giá tác động xã hội, tác động truyền thông ngay từ khâu xây dựng chính sách, nhằm tránh xảy ra khủng hoảng truyền thông. 

3. Đối với cơ quan chủ quản báo chí 

3.1. Tuân thủ và thực hiện nghiêm Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025; xây dựng lộ trình tự chủ của các cơ quan báo chí phù hợp với Quy hoạch; chú trọng công tác xây dựng Đảng trong cơ quan báo chí, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí. 

3.2. Tăng cường công tác chỉ đạo định hướng về chính trị, tư tưởng, việc thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với cơ quan báo chí trực thuộc; có quy chế quy định cụ thể nhằm nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan chủ quản báo chí, người đứng đầu cơ quan báo chí về mọi hoạt động của cơ quan báo chí trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn, đặc biệt là đối với sai phạm của cơ quan báo chí. 

3.3. Quan tâm, tạo cơ chế để cơ quan báo chí có điều kiện đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, hiện đại hóa trang thiết bị làm việc và thực hiện nhiệm vụ chính trị thông tin, tuyên truyền. Đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát việc việc thực hiện nhiệm vụ và chấp hành pháp luật của các cơ quan báo chí; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí, Hội Nhà báo xử lý kiên quyết, kịp thời các trường hợp vi phạm. 

3.4. Chủ động, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí và chính quyền địa phương trong việc rà soát, chấn chỉnh nghiêm hoạt động của văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của cơ quan báo chí bảo đảm tuân thủ đúng pháp luật, trên tinh thần chú trọng các chương trình, tin bài nhằm khích lệ các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội, con người tại địa bàn. 

3.5. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước trong việc góp ý, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Báo chí và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế tài chính, kinh tế báo chí, bản quyền, tổ chức bộ máy, nhân sự...; tập huấn nâng cao nhận thức chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức quản lý báo chí cho đội ngũ lãnh đạo cơ quan báo chí. 

4. Đối với cơ quan báo chí 

4.1. Tăng cường xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí trong sạch, vững mạnh, tăng cường bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, giáo dục đạo đức cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ của người làm báo; xây dựng mỗi cơ quan báo chí là một cơ quan tiêu biểu về văn hóa theo tinh thần Hội nghị Văn hóa toàn quốc. 

4.2. Quán triệt, tuân thủ, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước về công tác báo chí, hoạt động báo chí, 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam. Tăng cường rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ nhà báo. Đề xuất, kiến nghị kịp thời các biện pháp giải pháp khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp luật về báo chí và pháp luật liên quan, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, hoàn thành tốt sứ mệnh của báo chí cách mạng, phát huy tối đa lợi thế của mình trong việc định hướng, dẫn dắt thông tin xã hội. 

4.3. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan báo chí về mọi hoạt động của cơ quan báo chí trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn, nhất là việc chấn chỉnh các sai phạm của cơ quan, phóng viên; có giải pháp quản lý chặt chẽ và tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên hoạt động tác nghiệp; kiểm soát khoa học, chặt chẽ hoạt động của văn phòng đại diện, phóng viên thường trú, cộng tác viên, bảo đảm hoạt động đúng quyền hạn, nhiệm vụ, tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí và quy định của Luật Báo chí. 

4.4. Tập trung tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phản ánh đậm nét những diễn biến quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước đặc biệt là các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Ứng dụng công nghệ hiện đại, quan tâm đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất và thường xuyên đổi mới, sáng tạo trong việc sản xuất, phát sóng các chương trình, tin, bài. Khắc phục triệt để tình trạng giật tít không đúng bản chất, tạo sự nhầm lẫn cho độc giả. 

4.5. Tiếp tục kiện toàn cơ cấu tổ chức, rà soát, hoàn thiện các quy trình, quy chế hoạt động của cơ quan để thực hiện tốt Quy hoạch quản lý và phát triển báo chí toàn quốc đến năm 2025, Nghị quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. 

4.6. Các phóng viên, nhà báo cần tích cực tự đổi mới tư duy, hoàn thiện kỹ năng và tiếp cận các công cụ, thiết bị mới, giữ vững bản lĩnh chính trị, tuân thủ nghiêm quy trình tác nghiệp để sáng tạo ra các tác phẩm báo chí có nội dung đặc sắc, nổi bật, cuốn hút, bắt kịp nhu cầu công chúng. 

Ban Thời sự