Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia vừa trả lời báo chí một số thông tin quan trọng về cơn bão số 3 Yagi sắp đổ bộ miền Bắc.

- Ông đánh giá thế nào về cơn bão Yagi đến thời điểm này?

Hiện tại bão số 3 vẫn đang ở cấp siêu bão (cấp 16, giật trên cấp 17). Đến 16h chiều nay, bão trên đất liền phía Đông Bắc đảo Hải Nam (Trung Quốc); cách Quảng Ninh khoảng 420km về phía Đông Đông Nam. 

bao so 3 chieu 6 9 3.jpg
Hướng di chuyển của bão số 3 Yagi. Khi vào đất liền nước ta, nơi đón gió mạnh đầu tiên là khu vực Móng Cái (Quảng Ninh), từ khoảng 1-4h sáng ngày 7/9. Nguồn: VNDMS

Các siêu bão trước đây chủ yếu hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Bình Dương, sau đó đi vào Biển Đông và thường giảm cường độ, hiếm khi có bão hình thành siêu bão ngay trên Biển Đông.

Theo thống kê, chưa có cơn bão nào đi vào Biển Đông mà mạnh lên thành cấp siêu bão. Chỉ có 2 cơn đi từ Tây Bắc Thái Bình Dương vào khu vực này đạt cấp siêu bão nhưng không ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Cụ thể, bão Rai tháng 12/2021, đạt cấp 16 ở Biển Đông, hướng vào miền Trung nhưng sau đó đi vòng lên, tan dần ở Bắc Biển Đông. Thứ hai là bão Sao La tháng 8/2023, đạt cấp siêu bão trên Biển Đông và đi vào nam Trung Quốc.

Bão số 3 cũng có quá trình mạnh lên rất nhanh, từ thời điểm vào Biển Đông (ngày 2/9) cấp 8, đến hơn 2 ngày sau bão đã mạnh thêm tới 8 cấp, đạt cấp siêu bão vào ngày 5/9. Điều này cũng tương đối hiếm gặp đối với bão trên Biển Đông

Thời gian duy trì cường độ cấp 16 hơn 1 ngày cũng là khá dài đối với một cơn bão trên Biển Đông.

- Lo ngại nhất đối với cơn bão này là gì, thưa ông? 

Theo dự báo hiện tại, có các tác động chính chúng ta cần lưu ý:

Thứ nhất là về gió mạnh: Bão số 3 có thể gây ra gió mạnh cấp 16, giật cấp 17 trên khu vực Bắc Biển Đông; cấp 13-14, giật cấp 17 ở Bắc Vịnh Bắc Bộ; cấp 11-12, giật cấp 14 ở vùng biển ven bờ Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình.

mai van khiem 1.jpg
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia trả lời báo chí

Thứ hai là về sóng lớn, nước dâng do bão: Trên Biển Đông sóng biển có thể cao từ 10-12m, vùng ven biển ven bờ Quảng Ninh – Thanh Hóa từ 2-5m.

Thứ ba là về mưa lớn: Bão số 3 có thể gây ta một đợt mưa lớn ở các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó trọng tâm là khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa với lượng mưa từ 100-350mm, có nơi trên 500mm.

- Trong quá khứ có cơn bão nào tương tự với bão Yagi?

Có rất nhiều cơn bão mạnh hoạt động trên Biển Đông như Ellen đổ bộ Trung Quốc mạnh cấp 15; Dot, Betty năm 1985; Angela 1995; Megi 2010, Usagi 2013. Đặc biệt là bão Haiyan năm 2014 với cường độ mạnh nhất lên tới cấp 17, tuy nhiên chỉ duy trì ở phía đông của Philippines, còn khi vào Biển Đông giảm xuống cấp 14-15;…

Như vậy, có thể thấy đây là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây hoạt động trên Biển Đông.

Gió mạnh nhất trong đất liền khoảng từ trưa đến tối ngày 7/9

- Mức độ ảnh hưởng đến đất liền theo từng mốc thời gian và từng khu vực cụ thể?

Về gió mạnh, từ đêm 6/9 và gần sáng 7/9, vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hoá có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão cấp 10-12, giật cấp 14. 

Nơi đón gió mạnh đầu tiên trên đất liền nhiều khả năng là khu vực Móng Cái (Quảng Ninh), từ khoảng 1-4h sáng ngày 7/9. Thời điểm gió mạnh nhất trong khoảng từ trưa đến tối ngày 7/9. 

Khu vực sâu trong đất liền phía Đông Bắc Bộ, bao gồm các tỉnh như Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Ninh Bình và Thanh Hóa có gió mạnh muộn hơn và yếu hơn, phổ biến sẽ có gió cấp 6-8, giật cấp 9-11 từ trưa ngày 7/9.

Trên biển và vùng ven biển, sóng do bão rất lớn nên sẽ tác động mạnh tới khu vực neo đậu tàu/thuyền, khu nuôi trồng thuỷ sản, sạt lở đê biển. Ngoài ra, mặc dù thời điểm bão vào bờ có thuỷ triều thấp, tuy nhiên do nước dâng và sóng trong bão thấp nên khả năng nhiều khu vực trũng, thấp ven biển vẫn bị ngập.

Về mưa lớn, từ đêm 6/9 đến sáng 9/9, ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hoá có khả năng xuất hiện một đợt mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và giông với tổng lượng mưa phổ biến từ 100-350mm, có nơi trên 500mm; vùng mưa to sẽ dịch dần từ Đông sang Tây theo quỹ đạo của bão số 3; trong đó vùng mưa to nhất tập trung ở phía Đông Bắc Bộ và xảy ra trong ngày và đêm 7/9; phía Tây Bắc Bộ có lượng mưa nhỏ hơn và tập trung mưa từ tối 7/9 đến đêm 8/9.

Với diễn biến như vậy thì vùng biển ven bờ và đất liền Quảng Ninh, Hải Phòng sẽ có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4; khu vực  Vịnh Bắc Bộ, vùng biển ven bờ và đất liền các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hoá cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3.

- Người dân cần phải làm gì, cần chú ý những gì để đảm bảo an toàn trong mưa bão? 

Lúc này, khi bão chưa vào mọi người cần thực hiện nghiêm hướng dẫn của chính quyền địa phương, chằng chống nhà cửa, nhà xưởng, thiết bị, cây xanh, neo đậu tàu thuyền vào nơi an toàn; sơ tán người dân khỏi các nhà canh, nuôi trồng thủy hải sản.

Lưu ý trước khi bão đến sẽ vẫn có mối nguy hiểm do mưa giông trước bão, trong cơn giông có thể gây gió giật mạnh.

Người dân ở các tỉnh ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão số 3 cần:

Tuyệt đối không cố ra ngoài lúc mưa to gió lớn khi hoàn lưu bão ảnh hưởng trực tiếp, dự báo từ đêm nay ở các huyện đảo, sau đó là khu vực ven biển Quảng Ninh - Thanh Hóa (dự báo trong khoảng từ sáng đến chiều tối mai 7/9).

Đối với các tỉnh, thành phố vùng núi, trung du Bắc Bộ, khu vực Thanh Hóa là những nơi đối mặt với nguy cơ ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, đặc biệt là nhà ở, các công trình (nhà tạm, nhà cạnh các khai trường, hạ lưu hồ chứa...) và tổ chức di dời ngay người dân và tài sản khi thấy không đảm bảo an toàn; kiên quyết di dời người dân đến nơi đảm bảo an toàn. Sau khi bão qua, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất vẫn còn hiện hữu những ngày sau đó nên cần hết sức đề phòng.