Bảo vệ bản quyền nội dung số bằng công nghệ Make in Vietnam

Thành lập Trung tâm bản quyền số Việt Nam

Tình trạng vi phạm bản quyền tác phẩm nói chung và tác phẩm báo chí, văn học nghệ thuật nói riêng diễn ra khá phổ biến hiện nay. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến uy tín, chất lượng mà còn cả nguồn thu nhập của những tổ chức, cá nhân sở hữu tác phẩm. 

Có một thực tế là hoạt động sao chép, đánh cắp bản quyền tác giả đang xuất hiện ngày càng nhiều hơn, tinh vi hơn. Theo thống kê của Trung tâm đo kiểm PTTH&TTĐT (Bộ TT&TT), chỉ trong 2 tháng cuối năm 2020 đã phát sinh mới 66 trang web vi phạm bản quyền trên lãnh thổ Việt Nam. 

Lễ ra mắt Trung tâm Bản quyền số. Ảnh: Trọng Đạt

Trước thực trạng đáng buồn này, Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) vừa chính thức thành lập Trung tâm Bản quyền số nhằm tạo ra một giải pháp triệt để giúp giải quyết vấn đề vi phạm bản quyền trên môi trường số. 

Theo ông Nguyễn Minh Hồng - Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, Trung tâm Bản quyền số là tổ chức sự nghiệp KH&CN với nhiệm vụ chính là bảo vệ bản quyền số trong lĩnh vực báo chí, xuất bản, tác phẩm văn học, nghệ thuật. 

Trung tâm còn có nhiệm vụ khai thác bản quyền nhằm mục đích phổ biến các sản phẩm số và mang lại lợi ích chính đáng cho các nhà sáng tạo nội dung. 

Ông Nguyễn Minh Hồng - Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Bảo vệ bản quyền số bằng công nghệ

Trung tâm Bản quyền số hiện sở hữu nhiều giải pháp công nghệ giúp theo dõi thực trạng bảo vệ bản quyền theo thời gian thực. Trong trường hợp bản quyền của người đăng ký bị xâm phạm, Trung tâm sẽ có phản ứng nhằm hỗ trợ việc thực thi công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực bản quyền. 

Để làm được điều đó, đội ngũ phát triển công nghệ của Trung tâm Bản quyền số đã sử dụng Giải pháp bảo vệ bản quyền nội dung video cho báo chí (Video Digital Right Management - DCC VDRM) và Hệ thống lắng nghe, dò quét, phát hiện, cảnh báo vi phạm bản quyền báo chí, âm nhạc, ấn bản điện tử (DCC Watcher). 

Các lĩnh vực hoạt động của Trung tâm Bản quyền số vừa mới thành lập. Ảnh: Trọng Đạt

Trong đó, Giải pháp bảo vệ bản quyền nội dung video cho báo chí là sự kết hợp của các công nghệ mã hóa và xác thực hợp lệ giúp chống download và reup nội dung video.

Với DCC Watcher, hệ thống này được phát triển từ bộ lõi các công nghệ gồm kỹ thuật thu thập, lắng nghe, dò quét thông tin trên báo điện tử, mạng xã hội, kỹ thuật lưu trữ, phân tích mô hình hóa, đối chiếu dữ liệu, công nghệ AI, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và khả năng tích hợp đấu nối các cơ sở dữ liệu tác quyền của những đơn vị đối tác. 

Giao diện công cụ giám sát, bảo vệ bản quyền của Trung tâm Bản quyền số. Ảnh: Trọng Đạt

Hiện tại, Trung tâm Bản quyền số có thể giúp theo dõi, giám sát bản quyền trên 2 nền tảng mạng xã hội là Facebook, YouTube, xa hơn nữa sẽ là các mạng xã hội khác trong tương lai. 

Theo đại diện Trung tâm Bản quyền số, phạm vi lắng nghe, dò quét của đơn vị này là khoảng 600 đầu báo, forum, blog, 90 triệu profile Facebook, 2 triệu trang fanpage và 3 triệu group trên mạng xã hội. 

Bản quyền dữ liệu: Vấn đề sống còn của nền kinh tế số 

Chia sẻ tại lễ thành lập Trung tâm Bản quyền số, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng cho rằng, 3 trụ cột của năm chuyển đổi số quốc gia 2020 là chính phủ số, xã hội số, kinh tế số. 

Kinh tế số được biết đến là nền kinh tế không trọng lượng. Tại đó, giá trị của mỗi tổ chức, doanh nghiệp không xác định bằng tài sản hữu hình mà thay vào đó là tài sản vô hình. Đó chính là dữ liệu số và nội dung số mà doanh nghiệp đó đang sở hữu. 

Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho rằng dữ liệu là tài sản của doanh nghiệp trong thời đại số. Bảo vệ bản quyền dữ liệu nội dung số vì thế hết sức quan trọng. Ảnh: Trọng Đạt

Theo Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng, bảo vệ bản quyền dữ liệu nội dung số là vấn đề sống còn của nền kinh tế số hiện nay. Sự tồn vong của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sẽ phụ thuộc vào khả năng bảo vệ các tài sản vô hình nhưng mang giá trị hết sức đặc biệt này.

Bộ TT&TT đã giao Cục Phát thanh truyền hình & thông tin điện tử triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả để hỗ trợ các đơn vị trong việc bảo vệ bản quyền nội dung số trên môi trường mạng.

Việc triển khai hệ thống kỹ thuật rà quét phát hiện vi phạm bản quyền, lập vi bằng vi phạm bản quyền, từ đó đưa ra các biện pháp xử phạt hành chính chỉ là một phần rất nhỏ trong khối lượng công việc khổng lồ mà Bộ TT&TT cần phải thực hiện. 

Vui mừng trước sự ra đời của Trung Tâm Bản quyền số, Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho rằng đây sẽ là một bước tiến mới trong việc bảo vệ bản quyền số trên môi trường mạng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ TTTT và Hội truyền thông số Việt Nam được kỳ vọng sẽ góp phần tạo ra một không gian mạng quốc gia lành mạnh, công bằng.

Trọng Đạt