Ngày 4/7, theo thông tin từ Tiến sĩ, bác sĩ Tống Thanh Hải, Chủ nhiệm khoa Vi phẫu và Tái tạo, Bệnh viện Bỏng Quốc gia, đây là nữ bệnh nhân N. (59 tuổi, ở Hải Phòng) mắc ung thư vú, từng điều trị tại Bệnh viện K. Cuối tháng 6, bệnh nhân vào viện trong tình trạng mệt mỏi, toàn thân sốt cao, cánh tay phải sưng đỏ, khi gãi nổi lên các mụn phồng rộp chứa mủ dịch bạch huyết.

Sau khi thăm khám, xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc biến chứng phù bạch mạch sau điều trị ung thư, còn gọi là phù tay voi. Đây là hiện tượng tích tụ, ứ đọng dịch trong hệ bạch huyết, dẫn đến cánh tay bị phù to. Người bệnh có cảm giác đau đớn, các chi khó cử động và di chuyển, gây khó khăn sinh hoạt. Chứng phù tay voi, chân voi có thể ảnh hưởng 140-200 triệu người trên toàn thế giới, nữ giới mắc nhiều hơn nam.

Bệnh nhân được điều trị kháng sinh chống viêm liều cao và thay băng chăm sóc tay viêm, chích mủ các nốt phỏng viêm mủ trong 7 ngày. Sau đó, khi tình trạng sức khỏe đã cải thiện, bệnh nhân được phẫu thuật bằng kỹ thuật siêu vi phẫu nối thông mạch.

Sau 4 giờ, ê-kíp bác sĩ gồm PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó giám đốc bệnh viện, đã thực hiện thành công ca mổ, giúp tay bệnh nhân vận động linh hoạt, giảm sưng phù. Trước phẫu thuật, bắp tay phải của bà N. có đường kính 40,5cm, bắp tay trái là 25,5cm. 5 ngày sau ca mổ, bắp tay phải rút xuống còn 36,5cm. 

Cánh tay của bà N. trước và sau khi phẫu thuật. Ảnh: BSCC

Theo bác sĩ Hải, triệu chứng phổ biến nhất của phù tay là sưng dần ở một hoặc cả hai cánh tay từ bả vai đến các ngón tay. Người bệnh bị đau, nhức, nặng nề cánh tay, hạn chế vận động. Bệnh diễn biến theo 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Bệnh chưa có biểu hiện trên lâm sàng, mặc dù dẫn lưu bạch huyết bị ảnh hưởng, tình trạng này có thể kéo dài vài tháng đến vài năm.

Giai đoạn 2: Phù ấn lõm, giảm phù nề khi kê cao chi.

Giai đoạn 3: Các mô đã xơ hóa, phù thể hiện rõ rệt ra cánh tay, vùng da phù ấn vào có vết lõm, không trở lại trạng thái ban đầu, bệnh không thể hồi phục tự nhiên.

Giai đoạn 4: Bệnh đã tiến triển đến mức thay đổi da vĩnh viễn. Các mô đã xơ hóa nặng nề, tăng thể tích dẫn đến những biến đổi ở da như tạo nhú sần sùi, nang hóa, có đường dò và dày sừng.

Đối với bệnh nhân này, PGS.TS Vũ Quang Vinh xác định biến chứng phù tay voi đã ở giai đoạn cuối, biến chứng nặng viêm nhiễm mô da. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh dễ dẫn đến viêm nhiễm toàn bộ hệ thống bạch huyết, mô mềm dưới da, có thể phải cắt bỏ tay, hoặc nhiễm khuẩn máu, suy đa tạng.

Theo các chuyên gia, hầu hết bệnh nhân chấp nhận sống chung với tình trạng này, khi đến viện biến chứng đã ở giai đoạn nặng, cơ hội điều trị giảm. Sau khi điều trị ung thư, nếu phát hiện biểu hiện bất thường, bệnh nhân cần đến khám tại các cơ sở y tế sớm.

Thủy Tiên