Thiếu vật tư trầm trọng 

Tại buổi tọa đàm “Ngành y vượt khó””ngày 23/2, lãnh đạo các bệnh viện lớn đã có những chia sẻ về khó khăn của ngành y trong thời gian qua và đề ra giải pháp khẩn cấp cho các cơ sở y tế.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội), cho biết, bệnh viện đang gặp những khó khăn không thể tự giải quyết. Trong năm 2022, đơn vị đã thực hiện hơn 79.000 ca mổ, đây là lượng công việc rất lớn, không có nhiều bệnh viện trên thế giới làm được. Bệnh nhân chờ điều trị còn rất nhiều nhưng bệnh viện lại vướng mắc về cơ chế, chính sách mua hóa chất xét nghiệm, trang thiết bị, vật tư y tế.

Theo Giáo sư Giang, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, có những hóa chất dành cho xét nghiệm đơn giản như công thức máu chỉ còn một tuần là hết. Các vật tư tiêu hao dành cho phẫu thuật chỉ còn đủ dùng trong một tháng. 

Trong khi đó, hầu hết giấy phép cho các vật tư tiêu hao hiện nay chưa được cấp, chưa được gia hạn nên bệnh viện không mua được.

Giáo sư Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Ảnh: VGP.

Giáo sư Giang cho hay: "Chúng ta đã tháo gỡ được vấn đề giấy phép lưu hành các loại thuốc. Nhưng đối với vật tư tiêu hao, đến nay vẫn chưa xử lý được. Hiện tại không chỉ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức mà nhiều đơn vị khác như Bệnh viện Bạch Mai, K, Chợ Rẫy (TP.HCM) cũng gặp khó khăn. Đây là một vấn đề cấp cứu cần phải xử lý".

Ngoài ra, nhiều vấn đề khác như tính giá dịch vụ, đấu thầu thuốc tập trung, mua thuốc, thuốc hiếm, thuốc gây nghiện… chưa biết xử lý như thế nào để các bệnh viện có thể hoạt động được.

Vì sao bệnh viện thiếu hóa chất?

Theo lý giải của Giáo sư Giang, từ năm 2015, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức không có tiền từ ngân sách nhà nước cho các hoạt động chi không thường xuyên, mua máy móc. Máy móc xét nghiệm có giá từ 250 đến 300 tỷ nên bệnh viện đưa ra giải pháp đấu thầu công khai để mua hóa chất xét nghiệm, sau đó các công ty sẽ đặt máy sử dụng hóa chất đó. Các công ty sẽ lo những vấn đề như bảo hành, bảo trì các hệ thống phần mềm đi kèm cho máy hoạt động, kiểm định, kiểm chuẩn để đảm bảo máy hoạt động chính xác. Nhiều quốc gia trên thế giới cũng làm theo hình thức này.

Đến năm 2022, cơ quan quản lý ra công văn cho rằng việc sử dụng máy mượn, máy đặt không có trong quy định pháp luật và đề nghị dừng. Mặc dù, Chính phủ có Nghị quyết 144 để tháo gỡ khó khăn nhưng chỉ có giá trị cho những hợp đồng đặt mua hóa chất và đặt máy trước ngày 5/11/2022. Vì vậy, bệnh viện không có hóa chất để dùng.

Bệnh nhân tới khám tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Ảnh: Phương Thúy

Theo Giáo sư Giang, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã nhiều lần họp và đưa ra ba phương án:

Thứ nhất: Mua máy để làm. Tuy nhiên, mua máy cần đấu thầu mất 6 tháng, bệnh viện không có tiền hoặc phải đi vay… Máy xét nghiệm đắt sẽ đi kèm với hóa chất của hãng. Đấu thầu mua hóa chất sử dụng cho máy rơi vào tình trạng chỉ có một hóa chất hay chỉ định thầu sẽ vi phạm pháp luật.

Thứ hai: Thuê máy cũng sẽ như phương án thứ nhất vì hóa chất đi theo máy, không thể mua hóa chất khác được. Bệnh viện lại rơi vào tình trạng vi phạm pháp luật nếu như chỉ có một hóa chất. 

Thứ ba: Liên doanh, liên kết để có thể sử dụng hóa chất nhưng không có quy định nào của pháp luật về chuyện này. 

Như vậy cả ba phương án đều tắc. Bệnh viện thông báo đến tất cả các khoa, phòng, trong vòng một tuần nữa, bệnh viện sẽ hết các hóa chất xét nghiệm, chỉ có thể thực hiện ca cấp cứu.

"Đây là việc cấp cứu của cấp cứu, rất mong nhận được sự xử lý của các cấp lãnh đạo để tháo gỡ sớm. Chúng ta chỉ còn khoảng thời gian 1-2 tuần nữa, nếu như không tháo gỡ thì các bệnh viện hầu như sẽ không hoạt động được", Giáo sư Giang khẩn khiết đề nghị các cơ quan vào cuộc ngay.