Lời tòa soạn: Cơ quan chức năng đã nhiều lần cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng nhưng thực tế vẫn có nhiều người “sập bẫy”. VietNamNet phản ánh những câu chuyện cụ thể từ chính các nạn nhân, một lần nữa cảnh báo chi tiết các dạng thức lừa đảo để mọi người phòng tránh.

Bộ Công an mới đây cho biết, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản ngày càng nhiều, có diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi.

Các hành vi lừa đảo có xu hướng đan xen, có những vụ án mang tính chất lừa đảo xuyên quốc gia trên không gian mạng, gây thiệt hại lớn về tài sản.

Điển hình, vào ngày 26/11/2022, Công an phường Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) tiếp nhận đơn trình báo của người phụ nữ 63 tuổi. Người này nhận được cuộc điện thoại của một đối tượng tự xưng là cán bộ viện kiểm sát thông báo bà có liên quan đến vụ án ma túy.

Đối tượng yêu cầu bà phải chuyển tiền vào tài khoản để phong tỏa, nếu xác minh không liên quan sẽ trả lại. Nạn nhân sau đó đã chuyển hơn 4,2 tỷ đồng vào tài khoản của các đối tượng. Sau khi thực hiện xong giao dịch chuyển tiền, nạn nhân mới biết bị lừa đảo và trình báo cơ quan công an.

Nhận diện thủ đoạn lừa đảo trên mạng

Theo Bộ Công an, quá trình thực hiện nhiệm vụ, dù đã triệt phá nhiều đường dây, tuy nhiên do sự chủ quan và thiếu cảnh giác của tổ chức, cá nhân nên các đối tượng phạm tội vẫn có thể dễ dàng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bộ Công an cho biết, thủ đoạn giả danh, mạo danh cán bộ làm việc trong các cơ quan tư pháp mà các đối tượng thường sử dụng có đặc điểm chung, được lặp đi lặp lại với nhiều nạn nhân. 

Cụ thể, các đối tượng sử dụng công nghệ cao, ẩn danh dưới số điện thoại giống hệt số điện thoại công khai của cơ quan công an, viện kiểm sát để gọi điện cho bị hại, thông báo họ đang bị kiện vì nợ tiền hoặc có liên quan đến một vụ án, chuyên án mà cơ quan công an đang điều tra, xác minh, đã có lệnh bắt của viện kiểm sát.

Sau đó, các đối tượng yêu cầu bị hại kê khai tài sản, số tiền mặt hiện có và số tiền gửi trong các tài khoản ngân hàng. Đồng thời, các đối tượng dùng lời lẽ đe dọa sẽ bắt tạm giam nạn nhân để điều tra và yêu cầu họ chuyển tiền hoặc đọc mã OTP để chúng thực hiện việc chuyển tiền vào các tài khoản của chúng với vỏ bọc để xác minh, điều tra.

Tội phạm lừa đảo qua mạng có xu hướng gia tăng. 

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng thường yêu cầu bị hại không được kể câu chuyện vừa trao đổi cho bất kỳ ai, mục đích để nạn nhân không có đủ thời gian kiểm tra thông tin, không trình báo cho cơ quan công an.

"Mặc dù nhiều bị hại không có khuất tất, không có sai phạm, nhưng trước những lời đe dọa, thúc ép của các đối tượng vẫn lo lắng, không đủ tỉnh táo để nhận biết đang bị lừa đảo", Bộ Công an nêu. 

Công an không điều tra qua điện thoại

Trước thực trạng trên, Bộ Công an khẳng định: Cơ quan công an các cấp khi làm việc, xác minh, điều tra với các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp sẽ có cán bộ đến làm việc trực tiếp hoặc có văn bản thông báo, triệu tập gửi đến chính quyền địa phương, địa chỉ công ty, thân nhân gia đình và người mà cơ quan công an muốn làm việc. Tuyệt đối không làm việc thông qua điện thoại và mạng xã hội.

"Các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cần đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, tự xưng là cán bộ các cơ quan Nhà nước và các cơ quan tư pháp, tiến hành tố tụng hình sự, để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại; hoặc giả danh nhân viên ngân hàng, bưu điện, bảo hiểm, thanh tra, hải quan... yêu cầu nhận tiền, quà bưu phẩm có giá trị lớn hoặc đóng các khoản phí, trả các khoản nợ không xác định", Bộ Công an cảnh báo. 

Ngoài ra, Bộ Công an khuyến nghị người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch.

Khi người dân gặp những tin nhắn thông qua các trang mạng xã hội để vay tiền, nhờ mua thẻ điện thoại, yêu cầu chuyển tiền để xác minh tài khoản, nhờ tài khoản ngân hàng để nhận tiền từ nước ngoài... thì cần đặc biệt cảnh giác, tuyệt đối không làm theo. Người dân cần nhanh chóng liên hệ hoặc gọi điện thoại nói chuyện trực tiếp với người đó để kiểm tra thông tin.

Ngoài ra, người dân nên thường xuyên thay đổi mật khẩu hoặc tăng tính năng bảo mật quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội, không chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên các trang mạng xã hội.