Phân bón, TĂCN... tăng không thấy đỉnh
Chiều 6/6 vừa xuất bán được đàn lợn hơn 100 con giá 57.000 đồng/kg, ông Nguyễn Công Bắc - chủ trang trại chăn nuôi lợn ở Sơn La - than “vất vả nuôi mấy tháng trời nhưng không được đồng lãi nào”.
Tình trạng này kéo dài suốt mấy tháng nay. Lợi nhuận của người chăn nuôi lợn như ông bị bào mòn sạch vì giá thức ăn chăn nuôi (TĂCN) tăng phi mã. Thậm chí nếu hộ nông dân nào phải đi mua con giống thì còn còng lưng gánh lỗ nặng.
“Ngày 26/5 vừa qua, doanh nghiệp TĂCN lại báo giá các loại cám tăng từ 400-500 đồng/kg. Đây là lần tăng thứ 5 liên tiếp tính từ đầu năm 2022 đến nay”, ông Bắc nói. Còn tính từ cuối năm 2020 (thời điểm giá TĂCN tăng liên tục) thì số lần doanh nghiệp điều chỉnh tăng giá nhiều không đếm xuể.
Báo cáo tóm tắt của Bộ NN-PTNT thông tin về vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến Đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV cũng đề cập đến thực trạng giá các mặt hàng vật tư nông nghiệp tăng “không thấy đỉnh” gây khó khăn cho người nông dân.
Nguyên nhân được nêu rõ, do nguồn nguyên liệu đầu vào sản xuất nông nghiệp chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu, đặc biệt trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 từ năm 2019, xung đột quân sự Nga - Ukraine từ đầu năm 2022 làm đứt gãy các chuỗi cung ứng và đẩy giá vật tư tăng cao; dẫn đến nguyên liệu, vật tư đầu vào cho sản xuất trong nước tăng và làm chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm nông nghiệp tăng.
Cụ thể, so với tháng 12/2021, giá phân urê tăng 136-143%, DAP tăng 143-164%, kali tăng 180-200%; giá nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi tăng 30-45%, đẩy giá TĂCN thành phẩm tăng từ 30-35%.
Tương tự, giá dầu diesel 0.05S tăng trên 8.000 đồng/lít, làm cho chi phí nhiên liệu cho khai thác tăng thêm 2.640 tỷ đồng/tháng, cộng thêm giá các mặt hàng khác tăng theo 10-20%, kéo theo chi phí chuyến biển tăng cao. “Giá vật tư đầu vào phục vụ sản xuất tăng cao làm chi phí sản xuất và giá sản phẩm nông nghiệp tăng, giảm sức cạnh tranh của nông sản”, báo cáo nhấn mạnh.
Mua chung để có giá rẻ
Bộ NN-PTNT cho hay thời gian tới sẽ phối hợp với Bộ Công Thương cùng các địa phương đánh giá, điều tiết xuất nhập khẩu vật tư đầu vào; tăng cường kiểm tra công khai giá, chất lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi.
Cùng với đó, tăng cường kiểm tra, kiểm soát giá nguyên liệu và giá thành sản xuất phân bón, thức ăn chăn nuôi, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho hoạt động nhập khẩu (về nguồn hàng, ưu tiên về giá, chất lượng, vận chuyển, lưu thông) nhằm đảm bảo nguồn cung, ổn định giá cả, tạo điều kiện để doanh nghiệp và người dân yên tâm tái đàn, phục hồi sản xuất.
Đồng thời, thực hiện các giải pháp khắc phục tình trạng thiếu giống, vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất; tăng cường sử dụng thức ăn tinh, giảm thức ăn thô và tận dụng tối đa phụ phẩm trong sản xuất, chế biến nông sản.
Tại hội nghị Thủ tướng đối thoại nông dân diễn ra cuối tháng 5, vấn đề giá cả vật tư nông nghiệp, TĂCN đồng loạt tăng cao khiến nông dân chịu thua lỗ phải treo ao, treo chuồng cũng được đề cập.
Chia sẻ về chính sách, biện pháp để bình ổn giá vật tư đầu vào, tiếp sức, hỗ trợ nông dân, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, giá cả cả vật tư nông nghiệp tăng cao là vấn đề toàn cầu, đứt gãy chuỗi cung ứng. Chính phủ, các bộ ngành đã nỗ lực kiểm soát tình hình, hạn chế xuất khẩu nguyên liệu, vật tư có tính chất chiến lược; tăng cường kiểm tra kiểm soát thị trường đảm bảo không bị ách tắc, ép giá; nghiên cứu chính sách điều chỉnh thuế, phí; xem xét đề xuất cấp có thẩm quyền trợ giá một số vật tư để bớt khó khăn cho người nông dân.
Bộ ngành chức năng sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ tiếp tục hạn chế xuất khẩu vật tư nông nghiệp như phân bón, thuốc BVTV, TĂCN… Song, thời điểm này, doanh nghiệp cần chia sẻ lợi ích với nông dân, tiết giảm chi phí sản xuất để giảm giá. Bộ ngành cũng sẽ nghiên cứu điều chỉnh thuế VAT.
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan nêu một loạt giải pháp tiết kiệm chi phí đầu vào sản xuất. Ví như, ở nhiều địa phương, nông dân đã biết cách giảm chi phí đầu vào bằng cách lựa chọn các mô hình kinh tế tuần hoàn, tận dụng các phế phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp nhằm giảm tiền mua vật tư nông ngiệp.
Hay nông dân có thể vào HTX mua chung, mua sỉ các loại vật tư nông nghiệp để có giá rẻ hơn, tăng hiệu quả sản xuất… Ngoài ra, cần tự chủ dần một số nguyên liệu trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, thủy sản, đặc biệt là những nguyên liệu đang phải nhập khẩu với số lượng lớn từ nước ngoài.
Tâm An
“Tôi vừa nhận tin từ doanh nghiệp. Họ tiếp tục điều chỉnh giá thức ăn chăn nuôi lên thêm 400 đồng/kg. Điều này đồng nghĩa, với đàn lợn đang nuôi, mỗi ngày tôi mất thêm 10 triệu đồng. Khoản lỗ theo đó ngày một nhiều hơn”.