Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà vừa trình Thủ tướng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 138/2020 về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức và Nghị định số 06/2023 về kiểm định chất lượng đầu vào công chức.

Theo thông tin từ Bộ Nội vụ, dự thảo Nghị định đã được đưa ra lấy ý kiến của các thành viên Chính phủ và tất cả đều thống nhất thông qua.

Trong đó, 12 thành viên Chính phủ biểu quyết thông qua dự thảo và không có ý kiến khác; 11 thành viên biểu quyết thông qua dự thảo và đề nghị tiếp thu, chỉnh lý hoặc giải trình một số nội dung.

phamthithanhtra.jpeg
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Nhật Bắc

Bộ Nội vụ đã báo cáo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang về việc tiếp thu, giải trình ý kiến thành viên Chính phủ về dự thảo Nghị định.

Bộ đã rà soát, chỉnh lý và thể chế hóa một số quy định của Bộ Chính trị mới ban hành. Một trong những nội dung đáng chú ý là Bộ rà soát, chỉnh lý để bảo đảm thống nhất với quy định của Đảng về từ chức, miễn nhiệm.

6 trường hợp xem xét từ chức

Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Điều 65 của Nghị định số 138/2020 về “Từ chức đối với công chức lãnh đạo, quản lý”.

Theo đó, việc xem xét từ chức đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý được thực hiện trong 6 trường hợp sau:

Tự nguyện thôi giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; do hạn chế về năng lực hoặc không còn đủ sức khỏe, uy tín để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao; để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách xảy ra sai phạm nghiêm trọng; có trên 50% nhưng không quá 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định;

Công chức lãnh đạo, quản lý là người đứng đầu lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực thì tùy tính chất, mức độ sai phạm, cấp có thẩm quyền xem xét cho từ chức; công chức lãnh đạo quản lý là người đứng đầu để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng.

Dự thảo Nghị định cũng quy định thêm trường hợp bị xem xét từ chức “vì các lý do chính đáng khác”.

Công chức lãnh đạo, quản lý sau khi từ chức, nếu có nguyện vọng công tác thì cấp có thẩm quyền căn cứ vào năng lực, đạo đức, kinh nghiệm để xem xét bố trí công tác phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

7 trường hợp bị xem xét miễn nhiệm chức vụ

Dự thảo Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung Điều 66 về “Miễn nhiệm đối với công chức lãnh đạo, quản lý”. Việc xem xét miễn nhiệm đối với công chức lãnh đạo, quản lý được thực hiện trong 7 trường hợp cụ thể.

Bộ Tư pháp đề nghị làm rõ lý do hoặc điều chỉnh, bổ sung để đảm bảo thống nhất về việc bỏ phiếu trong quy trình xem xét miễn nhiệm. Giải trình nội dung này, Bộ Nội vụ cho biết, Quy định số 80/2022 của Bộ Chính trị về "phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử" nêu rõ, trong quản lý cán bộ phải bảo đảm thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể quyết định. Đồng thời Bộ Chính trị cũng yêu cầu phát huy đầy đủ trách nhiệm cá nhân, trước hết là người đứng đầu trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ, trong đó có việc miễn nhiệm, cho thôi giữ chức, đình chỉ chức vụ, kỷ luật cán bộ... phải do cấp ủy, tổ chức đảng và tập thể lãnh đạo có thẩm quyền thảo luận dân chủ, quyết định theo đa số. “Việc miễn nhiệm chức vụ đối với cán bộ, công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của cá nhân, cần được quyết định thận trọng, kỹ lưỡng, đúng nguyên tắc. Do đó, quy định về bỏ phiếu trong quy trình xem xét miễn nhiệm là cần thiết và phù hợp với quy định của Đảng”, Bộ Nội vụ phân tích.

Đó là những người bị kỷ luật cảnh cáo hoặc khiển trách nhưng uy tín giảm sút không thể tiếp tục đảm nhiệm chức vụ; bị kỷ luật khiển trách, cảnh cáo 2 lần trở lên trong cùng thời hạn bổ nhiệm; có trên 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định; có 2 năm liên tiếp được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ.

Trường hợp tiếp theo là bị cơ quan có thẩm quyền kết luận suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; vi phạm những điều đảng viên không được làm; vi phạm trách nhiệm nêu gương, ảnh hưởng xấu đến uy tín của bản thân và cơ quan, đơn vị nơi đang công tác.

Hai trường hợp bị xem xét miễn nhiệm còn lại là: Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận vi phạm tiêu chuẩn chính trị theo quy định về bảo vệ chính trị nội bộ của Đảng đến mức phải miễn nhiệm; người đứng đầu để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực rất nghiêm trọng.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng quy định các trường hợp bị xem xét miễn nhiệm khác theo quyết định của cấp có thẩm quyền.

Sau khi công chức lãnh đạo, quản lý bị miễn nhiệm, cấp có thẩm quyền xem xét bố trí công tác phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; công chức có trách nhiệm chấp hành quyết định phân công của cấp có thẩm quyền.

Trường hợp công chức lãnh đạo, quản lý bị miễn nhiệm do xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ trong 2 năm liên tiếp thì cấp có thẩm quyền cho thôi việc theo quy định của pháp luật. Quyết định miễn nhiệm đồng thời là quyết định cho thôi việc.

Từ chức vì lý do sức khỏe sẽ được bảo lưu phụ cấp chức vụ 6 tháng 

Dự thảo Nghị định cũng sửa đổi Điều 68 về “Chế độ, chính sách đối với công chức lãnh đạo, quản lý từ chức, miễn nhiệm”.

Với công chức lãnh đạo, quản lý từ chức do hạn chế về năng lực hoặc không còn đủ sức khỏe, uy tín để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao; để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách xảy ra sai phạm nghiêm trọng; có trên 50% nhưng không quá 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định thì được bảo lưu phụ cấp chức vụ lãnh đạo hiện hưởng trong thời gian 6 tháng kể từ ngày có quyết định cho từ chức.

Trong quá trình lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề nghị cân nhắc quy định trường hợp công chức lãnh đạo để xảy ra sai phạm nghiêm trọng đến mức phải từ chức được hưởng chế độ bảo lưu phụ cấp trong 6 tháng. Giải trình nội dung này, Bộ Nội vụ cho biết quy định này kế thừa quy định hiện hành và thực tế không phát sinh khó khăn, vướng mắc. Do đó, Bộ Nội vụ đề nghị giữ như dự thảo Nghị định.

Trường hợp tự nguyện thôi giữ chức vụ và được cấp có thẩm quyền cho từ chức thì được bảo lưu phụ cấp chức vụ lãnh đạo hiện hưởng đến hết thời hạn giữ chức vụ...

Công chức lãnh đạo, quản lý bị miễn nhiệm không được hưởng phụ cấp chức vụ kể từ ngày có quyết định miễn nhiệm.

Sau khi từ chức, miễn nhiệm nếu công chức tự nguyện xin nghỉ hưu, thôi việc thì được giải quyết theo quy định hiện hành.

Công chức lãnh đạo, quản lý sau khi từ chức, miễn nhiệm có nguyện vọng tiếp tục công tác thì được cấp có thẩm quyền xem xét, bố trí làm công tác chuyên môn (không làm lãnh đạo, quản lý), được giữ nguyên ngạch công chức đã được bổ nhiệm hoặc được bổ nhiệm vào ngạch khác phù hợp với vị trí việc làm.

Công chức sau khi bị kỷ luật tự nguyện xin từ chức mà có thời gian công tác còn 5 năm trở lên thì được cấp có thẩm quyền xem xét từng trường hợp cụ thể để bố trí công tác theo hướng giảm 1 cấp so với chức vụ trước khi bị kỷ luật.

Sau thời hạn theo quy định, nếu khắc phục tốt những sai phạm, khuyết điểm, được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện thì họ vẫn được cấp có thẩm quyền xem xét quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử theo quy định.