Theo Bộ TT&TT, với dân số khoảng 100 triệu người và số người sử dụng Internet trên 75 triệu người, Việt Nam là nước nằm trong nhóm 15 quốc gia “lớn nhất” trên không gian mạng. Hằng ngày, người dùng Việt Nam tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ. Dữ liệu này đang bị thu thập, phân tích để sinh lợi cho các nền tảng xuyên biên giới. Đây không chỉ là vấn đề kinh tế - xã hội mà còn là vấn đề an ninh quốc gia. 

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số đã chỉ đạo năm 2022 lấy người dân là trung tâm. Bộ TT&TT có trách nhiệm hướng dẫn định hướng đưa hoạt động của người dân lên môi trường số bằng các nền tảng số Việt Nam. Đây là điểm mấu chốt để vừa phát triển kinh tế số và xã hội số, vừa bảo đảm chủ quyền số quốc gia. 

Xu hướng chủ yếu là mọi thứ hội tụ trên chiếc điện thoại di động thông minh của người dùng. Năm 2021, Việt Nam đã đứng thứ 9 trên thế giới về tổng số lượt người dùng tải ứng dụng và thứ 10 trên thế giới về thời gian người dùng sử dụng ứng dụng trên điện thoại thông minh. 

Từ kết quả đo lường hoạt động của người dân trên các nền tảng số Việt Nam trong quý I/2022, Bộ TT&TT nhận định, điểm sáng được người dân Việt Nam sử dụng nhiều là nền tảng số Việt Nam trong lĩnh vực liên lạc. Theo thống kê, số lượng người dùng thường xuyên hằng tháng của Zalo đạt 74,7 triệu vào tháng 2/2022, cao hơn Messenger của Meta.

Đặc biệt, tổng lượng dữ liệu trung bình mỗi người dùng Việt Nam tạo ra, trao đổi hàng tháng với nhau trên Zalo và Mocha xấp xỉ 591 MB, chiếm khoảng 58,84% toàn thị trường, nhiều hơn 1,43 lần so với tổng lượng dữ liệu trao đổi trên Top 3 nền tảng nước ngoài phổ biến ở Việt Nam (tổng Messenger, Viber và Telegram là 413,3 MB, chiếm 41,16%). Đây là tín hiệu đáng mừng về khả năng thu hút dữ liệu người dùng Việt Nam lưu trữ trên nền tảng số của Việt Nam. 

Kết quả đo lường hoạt động của người dân trên các nền tảng số Việt Nam. (Nguồn: Văn phòng thường trực Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số)

Sổ sức khỏe điện tử là điểm sáng tiếp theo trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ứng dụng này liên tục giữ vị trí đứng đầu về lượt tải và số lượng người dùng thường xuyên trong nhóm y tế, với gần 20 triệu người dùng thường xuyên hàng tháng. Ngoài ra, trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, còn có VOV Bác sĩ 24 - ứng dụng giúp kết nối trực tiếp người dân với bác sĩ để tư vấn sức khỏe, đã có khoảng 20.000 người sử dụng hằng tháng

Với lĩnh vực giao hàng, ứng dụng Viettel Post chuyển phát nhanh đứng vững vị trí số 1 trên thị trường ứng dụng phục vụ giao hàng ở Việt Nam. Viettel Post có trung bình khoảng 3,5 triệu người sử dụng hằng tháng, tiếp đó là My Vietnam Post có trung bình khoảng 2,6 triệu người sử dụng hằng tháng. 

Lĩnh vực tài chính số phát triển khá ổn định, vững chắc và tương đối đồng đều giữa các ngân hàng. Trong đó số lượng người sử dụng hằng tháng của Vietcombank là 12,2 triệu; MB là 7,82 triệu; BIDV là 7,62 triệu; ViettinBank là 5,46 triệu và AgriBank là 4,86 triệu.

Bộ TT&TT sẽ chỉ đạo các đơn vị chức năng đánh giá các nền tảng số Việt Nam, bảo đảm chỉ những nền tảng đáp ứng yêu cầu mới được khuyến khích sử dụng. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, kết quả đo lường của Bộ TT&TT cũng chỉ ra rằng, hầu hết các nhóm nền tảng xã hội số khác còn phát triển khá khiêm tốn, trong đó một số nền tảng số như du lịch, học tập, chăm sóc sức khỏe có dấu hiệu suy giảm trong Quý 1/2022. 

Đơn cử như, ứng dụng gọi xe khách An vui và Vé xe rẻ có lượng người sử dụng suy giảm mạnh do tác động của đại dịch Covid-19. Số lượng người sử dụng sụt giảm khoảng 80% so với cùng kỳ Quý I/2021. Tuy nhiên, thị trường ứng dụng vé xe khách hiện vẫn là thị trường dành riêng cho các nền tảng số Việt Nam, chưa có sự hiện diện của nền tảng số nước ngoài.

Ở lĩnh vực du lịch, 2 nền tảng số Việt Nam VnTrip và MyTour có số lượng người sử dụng hằng tháng không đáng kể, do du lịch trong quý I/2022 tạm ngừng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. 

Hay với nền tảng số Việt Nam phục vụ học tập, 3 nền tảng phục vụ các cơ sở giáo dục gồm VNEdu, K12Online, MobiEdu của các VNPT, Viettel và MobiFone đều có số lượng người sử dụng hằng tháng nhỏ hơn 1 triệu. Ba nền tảng số Việt Nam phục vụ các em học sinh có thể trực tiếp lên học trực tuyến các môn học hoặc làm bài tập lần lượt là Azota có số lượng truy cập hằng tháng vào khoảng 25,6 triệu lượt, Học mãi khoảng 2,9 triệu lượt và Ôn luyện khoảng 470.000 lượt.

Trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ thí điểm đánh giá, công bố các nền tảng số Việt Nam có khả năng triển khai rộng khắp và tổ chức tuyên truyền, phổ biến để người dân biết và sử dụng các nền tảng số Việt Nam phục vụ nhu cầu đời sống hằng ngày. 

Trong năm 2022, một số nhóm nhu cầu cơ bản, phổ biến của người dân gồm: Thông tin liên lạc; Đi lại; Mua sắm, thương mại điện tử; Cập nhật tin tức; Học tập; Sức khỏe; Du lịch; An toàn thông tin mạng; Thanh toán sẽ được Bộ TT&TT ưu tiên thí điểm triển khai chương trình đưa người dân lên các nền tảng số.

Hiện tại các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam có nền tảng số phục vụ người dân đã được hướng dẫn gửi hồ sơ đăng ký đánh giá nền tảng về Bộ TT&TT để được hỗ trợ thúc đẩy sử dụng nếu đáp ứng những tiêu chí đề ra.

Bộ TT&TT cũng đã đề nghị các địa phương tích cực triển khai các Tổ công nghệ số cộng đồng trên phạm vi toàn quốc để hướng dẫn, hỗ trợ người dân sử dụng các nền tảng số Việt Nam.

Vân Anh