Thị trường căn hộ chung cư tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đặc biệt tại các thành phố lớn, do nhu cầu về nhà ở ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, đi kèm với đó, người tiêu dùng cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro khi tham gia giao dịch mua bán căn hộ chung cư, đặc biệt là khi ký kết các hợp đồng mua bán theo mẫu do chủ đầu tư đơn phương soạn thảo.
Nhằm hạn chế và ngăn ngừa các rủi ro có thể xảy ra đối với người tiêu dùng trước các điều khoản mẫu do tổ chức, cá nhân kinh doanh soạn thảo sẵn, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 (thay thế Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010) đã đặt ra nghĩa vụ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong một số lĩnh vực nhất định.
Theo Quyết định số 07/2024 của Thủ tướng Chính phủ, hoạt động mua bán căn hộ chung cư là một trong tám lĩnh vực thuộc danh mục bắt buộc phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung tại các cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc Bộ Công Thương (Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia) và UBND cấp tỉnh (các sở công thương).
Thời điểm phải hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hợp đồng mua bán căn hộ chung cư
Theo các quy định tại Điều 28, Điều 80 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Điều 7 Nghị định số 55 năm 2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, thời điểm doanh nghiệp phải hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hợp đồng mua bán căn hộ chung cư như sau:

Đối với các hợp đồng mua bán căn hộ chung cư theo mẫu đã được sử dụng để giao kết với người tiêu dùng trước khi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 có hiệu lực thi hành, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hoặc đăng ký lại trước ngày 31/12/2024.
Tại thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hoặc đăng ký lại theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 thì không được sử dụng hợp đồng mua bán căn hộ chung cư do mình soạn thảo sẵn để ký kết với người tiêu dùng.
Đối với các hợp đồng mua bán căn hộ chung cư theo mẫu được sử dụng để giao kết với người tiêu dùng kể từ thời điểm Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 có hiệu lực thi hành, tổ chức, cá nhân kinh doanh chỉ được sử dụng hợp đồng mua bán do mình soạn thảo sẵn để ký kết với người tiêu dùng, nhận thanh toán trước, nhận đặt cọc, ký quỹ hoặc thực hiện các biện pháp bảo đảm nghĩa vụ khác liên quan đến việc giao kết hợp đồng khi đã hoàn thành nghĩa vụ đăng ký.
Lưu ý khi mua bán căn hộ chung cư
Để giảm thiểu rủi ro trong giao dịch mua bán căn hộ chung cư, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khuyến nghị người dân lưu ý một số nội dung sau:
Kiểm tra việc hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hợp đồng theo mẫu:
Người tiêu dùng cần xác minh doanh nghiệp đã hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hoặc đăng ký lại hợp đồng theo mẫu tại cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Việc này có thể thực hiện bằng cách tra cứu trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Trước tiên, kiểm tra việc hoàn thành nghĩa vụ đăng ký. Theo đó, cần kiểm tra việc hoàn thành nghĩa vụ đăng ký của doanh nghiệp tại các cơ quan bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bằng cách truy cập vào trang thông tin điện tử hoặc liên hệ trực tiếp.
Đọc kỹ hợp đồng trước khi ký kết:
Trước khi ký hợp đồng mua bán căn hộ chung cư, người dân nên đọc kỹ toàn bộ nội dung hợp đồng, đặc biệt lưu ý các điều khoản liên quan đến: thời hạn bàn giao, nghĩa vụ thanh toán, bảo hành, quyền và nghĩa vụ khi xảy ra tranh chấp. Trong trường hợp không rõ hoặc chưa hiểu đầy đủ, người mua có thể yêu cầu bên bán giải thích hoặc tham khảo ý kiến tư vấn từ luật sư.
Tìm hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng:
Người tiêu dùng nên nắm rõ các quyền lợi hợp pháp của mình, bao gồm: quyền yêu cầu bảo hành, quyền yêu cầu hoàn tiền, quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trong trường hợp doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ.
Đồng thời, người mua cũng cần lưu ý các nghĩa vụ của mình theo hợp đồng để tránh các vi phạm đáng tiếc, chẳng hạn như thời hạn thanh toán theo tiến độ, nghĩa vụ thông báo khi phát hiện lỗi cần bảo hành và các chế tài khi vi phạm cam kết.