Một đại bồi thẩm đoàn liên bang ở Washington hôm 1/8 đã công bố cáo trạng dài 45 trang, truy tố ông Trump về 4 tội danh liên quan đến cáo buộc âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020.

Cáo trạng căn cứ vào kết quả của một cuộc điều tra do Công tố viên đặc biệt Mỹ Jack Smith phụ trách. Ông Trump dự kiến phải trình diện tòa án liên bang ngày 3/8.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

“Vụ truy tố sẽ càng khiến những người ủng hộ cựu Tổng thống Trump tin vào các luận điểm của ông ấy rằng chính quyền đương nhiệm đang tìm mọi cách chống lại ông ấy và chống lại họ", Stu Rothenberg, một nhà phân tích chính trị phi đảng phái nêu quan điểm trước khi bản cáo trạng mới được công bố.

Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy, sự ủng hộ của các thành viên đảng Cộng hòa (GOP) dành cho ông Trump đã tăng lên kể từ lần đầu tiên ông bị truy tố hồi tháng 3. Ông Trump hiện là ứng viên tổng thống hàng đầu của GOP, vượt xa đối thủ đeo bám gần nhất là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis tới gần 30% ủng hộ.

Theo Reuters, cựu tổng thống đã coi các cáo trạng là trọng tâm trong cương lĩnh tái tranh cử năm 2024. Ông tự nhận bản thân là mục tiêu của “một hệ thống tư pháp thiên vị”, là cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ phải đối mặt với các cáo buộc hình sự vì “động cơ chính trị”.

Theo Reuters, vài phút trước khi đại bồi thẩm đoàn ở Washington công khai cáo trạng, ông Trump đã đăng đàn mạng xã hội Truth Social chỉ trích “vụ ngụy tạo”. Chiến dịch vận động tái tranh cử của cựu tổng thống sau đó ra tuyên bố quả quyết ông luôn “tuân thủ luật pháp và hiến pháp, với sự cố vấn từ nhiều luật sư uy tín cao”.

Tính tới thời điểm này trong năm nay, ông Trump đã phải đối mặt với 3 vụ truy tố và số ngày phải hầu tòa đang tăng lên. Phiên tòa hình sự ở bang New York, xét xử ông Trump vì cáo buộc chi tiền che giấu mối quan hệ với một ngôi sao phim người lớn hồi giữa những năm 1990, sẽ bắt đầu vào ngày 25/3/2024, trong khi phiên tòa xét xử ông ở bang Florida vì bê bối lưu giữ tài liệu mật tại tư dinh dự kiến bắt đầu vào ngày 20/5 cùng năm.

Cả 2 vụ xét xử đều sẽ diễn ra chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024. Trong dư luận hiện cũng có những đồn đoán về khả năng vụ xét xử thứ 3 liên quan đến các cáo buộc mới chống ông Trump cũng sẽ diễn ra quanh thời gian đó.

Các chiến lược gia nhận định, mặc dù các vụ truy tố có thể giúp ông Trump củng cố sự ủng hộ và giành được quyền đại diện GOP “đấu chung kết” vào Nhà Trắng, nhưng ông cũng có thể bị hạn chế khả năng tận dụng những rắc rối pháp lý này để làm lợi cho mình trong tổng tuyển cử năm tới, khi phải giành thêm ủng hộ của các thành viên GOP ôn hòa và cử tri độc lập.

Theo cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, đương kim Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ đang dẫn trước ông Trump với tỉ lệ ủng hộ lần lượt là 37% và 35% trong trường hợp hai người đối đầu trong ngày tổng tuyển cử. 28% số người tham gia khảo sát còn lại tiết lộ không chắc chắn về lựa chọn của mình hoặc liệu họ có quyết định bỏ phiếu cho ai khác hay không.

Giới quan sát cho rằng, ông Trump nhiều khả năng sẽ duy trì chiến lược tái tranh cử hiện tại và dùng vụ truy tố mới nhất để củng cố lập luận chính lâu nay rằng, ông đang bảo vệ các thành viên GOP trước Bộ Tư pháp Mỹ. “Họ đang không truy tố tôi, họ đang truy tố các bạn. Tôi chỉ tình cờ cản đường họ”, cựu tổng thống phát biểu trong một cuộc mít tinh vận động tranh cử ở bang Pennsylvania ngày 29/7.

Các ứng viên tổng thống khác cùng đảng GOP cho đến nay hầu như giữ im lặng hoặc có phát biểu tán thành cáo buộc về “động cơ chính trị” đối với 2 vụ truy tố đầu tiên chống ông Trump. Song, vụ truy tố mới nhất có thể làm thay đổi điều đó.

Tuy nhiên, Chris Jackson, một nhà nghiên cứu dư luận tại công ty thăm dò ý kiến Ipsos lưu ý, nếu các hãng thông tấn theo đường lối bảo thủ và phe GOP không quay lưng với ông Trump, thì sẽ không có khác biệt nào đáng kể đối với các cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 của đảng, đồng nghĩa ông Trump vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu.

Thực tế, không lâu trước khi bị khởi tố ở New York hồi tháng 3, tỉ lệ ủng hộ của cử tri trong đảng dành cho ông Trump là 44%, cao hơn 15% so với đối thủ DeSantis, người đạt 29% ủng hộ. Sau khi bị khởi tố, sự ủng hộ dành cho cựu tổng thống đã tăng lên 49%, trong khi ông DeSantis bị giảm xuống còn 23%. Xu hướng đó tiếp tục được duy trì và vụ truy tố thứ 2 bắt đầu vào tháng 6 cũng không làm tỉ lệ ủng hộ dành cho ông Trump thay đổi bất lợi.

John Feehery, một chiến lược gia của GOP đánh giá, việc truyền thông không ngừng tập trung vào ông Trump và các bản cáo trạng còn làm lu mờ các đối thủ cùng đảng khi họ tìm kiếm thời điểm đột phá trong các cuộc bỏ phiếu sơ bộ.

Ông Feehery cũng dự đoán một cuộc đối đầu đầy kịch tính vào ngày tổng tuyển cử năm sau, dù GOP chọn ai đại diện đảng chạy đua vào Nhà Trắng. Song, ông Feehery tin, nếu đó là ông Trump, chính khách này có khả năng mất phiếu ủng hộ của các cử tri độc lập và ôn hòa vì họ “quá mệt mỏi với các rắc rối pháp lý của cựu tổng thống”, dẫn tới nguy cơ thất cử cao.