Chiều 6/11, nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (đoàn Vĩnh Phúc) cho biết, Nghị quyết 100 của Quốc hội yêu cầu đánh giá tổng thể và đầu tư nghiên cứu để nâng cấp các tuyến đường cao tốc theo quy mô phân kỳ 2 hoặc 4 làn xe nhưng chưa có làn dừng xe khẩn cấp.
“Việc đầu tư một số tuyến đường cao tốc không có làn dừng khẩn cấp có phù hợp với tiêu chuẩn đường cao tốc hay không và giải pháp của Bộ trong thời gian tới?”, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh nêu câu hỏi với Bộ trưởng Bộ GTVT.
Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, giai đoạn 2021-2026, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trong đó đặc biệt là hạ tầng giao thông.
Theo ông Thắng, trong nhiệm kỳ này đã dành trên 375.000 tỷ đồng để phát triển kết cấu hạ tầng, chủ yếu là xây đường cao tốc. Tuy nhiên, việc xây dựng đó mới chỉ đạt hơn 70% nhu cầu. Do đó, việc đầu tư hoàn chỉnh tuyến đường cao tốc trong bối cảnh nguồn lực có hạn là rất khó khả thi.
Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết, nhiều nước phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản đều phải thực hiện phân kỳ đầu tư đối với các tuyến đường cao tốc. Trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm, Bộ GTVT đã nghiên cứu, báo cáo cơ quan có thẩm quyền thực hiện phân kỳ đầu tư theo những nguyên tắc để đảm bảo đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh nguồn lực có hạn, nhưng cũng tạo tiền đề và sự thuận lợi trong giai đoạn sau khi có nguồn lực để nâng cấp.
Tư lệnh ngành GTVT cho biết, các tuyến nhu cầu vận tải chưa cao cũng cần phân kỳ đầu tư. Theo đó, chỉ phân kỳ đầu tư về bề rộng mặt cắt, còn các yếu tố kỹ thuật để nâng cấp đều phải đảm bảo. Cần thực hiện giải phóng mặt bằng một lần theo quy hoạch.
Với những nguyên tắc trên, Bộ GTVT đã phối hợp với Bộ KH&ĐT để tham mưu báo cáo Chính phủ, Quốc hội xem xét bổ sung danh mục, nguồn vốn tăng thu ngân để mở rộng tuyến đường chưa được đầu tư hoàn chỉnh.
Cụ thể, thời gian tới sẽ phối hợp với các bộ, ngành địa phương, đề xuất hoàn thiện các đoạn tuyến cao tốc còn lại theo quy hoạch, ưu tiên các tuyến mới có 2 làn xe, có lưu lượng lớn để đảm bảo cả nước có hệ thống đường cao tốc đồng bộ, hiện đại.
Tranh luận về vấn đề trên, đại biểu Trần Văn Tiến (đoàn Vĩnh Phúc) cho rằng, xây dựng làn đường chỉ để đỗ xe khẩn cấp là sự rất lãng phí. “Trong các cuộc thảo luận tại hội trường vấn đề này đã có nhiều ý kiến. Đến nay, chúng ta lại tiến hành đầu tư làn đường khẩn cấp thì rất lãng phí trong đầu tư”, đại biểu Tiến nói.
Cũng tranh luận vấn đề này, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) nêu ví dụ cụ thể về tuyến cao tốc Cam Lộ - Túy Loan. Đây là tuyến đường cao tốc mới chỉ có 2 làn xe, do vậy cần phải mở rộng để tránh gây ra lãng phí nguồn lực quốc gia.
Trả lời đại biểu Trần Văn Tiến về tiêu chuẩn đường cao tốc 2 làn xe hay 4 làn xe có phù hợp quy định hay không, Bộ trưởng GTVT khẳng định đối với tiêu chuẩn của Việt Nam hiện đang phù hợp.
Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho ngành GTVT xây dựng quy chuẩn đường cao tốc của Việt Nam, dự kiến sẽ hoàn thành quy chuẩn này trong quý 1/2024. “Quan điểm từ nhiệm kỳ này là cố gắng giải phóng 1 lần, còn đầu tư có thể hoàn chỉnh hoặc phân kỳ”, bộ trưởng Bộ GTVT nói.
Nói thêm về vấn đề trên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, việc thiết kế, xây dựng đường cao tốc mỗi bên 2 làn và không có làn khẩn cấp, đã có nhiều đại biểu tranh luận.
Theo Chủ tịch Quốc hội, do nguồn vốn của chúng ta không có nhiều nên phân kỳ đầu tư là đúng. Nhưng vấn đề phân kỳ đầu tư phải đạt mức tối thiểu thế nào để đảm bảo an toàn giao thông là vấn đề qua đại biểu nêu, đề nghị Bộ GTVT suy nghĩ việc này.
“Không có làn dừng khẩn cấp nên chỉ cần có một xe gặp tai nạn hay bị xịt lốp thôi là tắc nghẽn hết tất cả. Rất cần phải xem xét chuyện này”, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.