'Ước vọng về quốc gia lập trình'

Khởi nghiệp nhờ tinh thần hải tặc, trở thành kỳ lân bằng sức sinh tồn của loài gián

Hành trình từ cậu sinh viên bỏ học trở thành CEO của tác giả Nguyễn Thanh Tùng “không bao giờ chịu dừng lại và khao khát tìm kiếm kho báu chưa có trên bản đồ”. Những gì anh cùng các đồng sự đang theo đuổi vừa bộc lộ “chất hải tặc” độc đáo, vừa thể hiện giá trị phổ quát của người làm khởi nghiệp: tinh thần sáng tạo, sự lì lợm, tính chính trực.

Chọn hình thức tự truyện cho cuốn sách đầu tay, tác giả giữ mọi thứ chân thực nhất có thể - không hô hào cổ động, không tô hồng thành tích, không ngại ngùng viết về thất bại của bản thân. Bằng giọng văn giản dị, hài hước gần gũi với người đọc, anh đan xen câu chuyện khởi nghiệp với các vấn đề xã hội, giáo dục khác có tính thời sự cao.

Ước vọng về quốc gia lập trình được kết cấu như bản đồ kho báu của hải tặc với hai hải trình lớn. Phần đầu là 5 “hải cảng” mà tác giả đi qua, tương ứng với những lần từ bỏ và chuyển hóa trong hành trình 10 năm thử - sai: bỏ học đại học, từ bỏ công việc lập trình viên quốc tế, phá sản với công ty khởi nghiệp đầu tiên, dừng việc ứng tuyển học bổng thạc sĩ quản trị kinh doanh và cuối cùng là đặt nền móng cho tổ chức giáo dục công nghệ phi lợi nhuận Techkids. 

Hải trình thứ hai là “kho báu” mà anh và đồng đội đã khám phá ra: những hành động và triết lý giúp họ chèo lái Techkids thành “Tiểu thung lũng Silicon” MindX, hoàn thành 2 vòng gọi vốn đầu tư mạo hiểm từ quỹ quốc tế ngay trong đại dịch Covid-19. Với tổng số vốn gọi được hơn 18 triệu USD, MindX trở thành công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực giáo dục công nghệ lớn ở Đông Nam Á.

Tác giả nhận định: khát vọng trở thành kỳ lân nhưng phải thực tế, có lối đi riêng và họ chọn theo tinh thần của loài gián: “Doanh nghiệp khởi nghiệp thật sự tức là dù khó khăn thế nào cũng không quật ngã được tinh thần khởi nghiệp. Đó chẳng phải giống gián sao, hoàn cảnh càng khó khăn, sức sinh tồn lại càng mạnh mẽ, càng tạo ra những cách tồn tại không thể ngờ trước được... Càng nhiều vấn đề, càng quyết tâm giải quyết vấn đề”. 

Thông điệp Khuyến học 4.0 ++

Để vạch ra con đường cho mình, Nguyễn Thanh Tùng lấy cảm hứng từ hành trình vươn lên của nhiều quốc gia lớn. Cụ thể, tác giả nhìn sang Nhật Bản vào khoảng 1872 - 1876, đầu cuộc cách mạng công nghiệp lần 2 ở phương Tây và cuối cuộc cách mạng Minh Trị, khi cuốn sách Khuyến học của Fukuzawa Yukichi lay động người dân Nhật Bản, đặc biệt là tầng lớp thanh niên, giúp họ vượt qua trói buộc bởi đẳng cấp, thân phận, hủ tục, quyết dùng học vấn để “bảo vệ nền độc lập Nhật Bản” trong bối cảnh các cường quốc phương Tây dùng ưu thế về kỹ nghệ hòng biến toàn bộ châu Á thành thuộc địa. 

Tác giả cũng nhớ lời kêu gọi của Tổng thống Obama trong Tuần lễ Giáo dục về Khoa học Máy tính (2014): “Đừng chỉ chơi trò chơi trên điện thoại, hãy lập trình ra chúng”.

Lấy dẫn chứng từ phong trào Bình dân học vụ 1945 ở nước ta, từ chiến lược quốc gia học tập để đuổi kịp của các nước Đông Á, từ các chính sách và triết lý giáo dục sớm kỹ năng công nghệ cũng như chính những trải nghiệm bản thân tại Hoa Kỳ và Đức, Nguyễn Thanh Tùng tin rằng giáo dục công nghệ đặc biệt có ý nghĩa với Việt Nam đương đại, cho dù là một quốc gia “đến muộn” trên bản đồ công nghệ.

Với anh, Khuyến học 4.0 ++ (đổi mới học tập trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0, và có lẽ là 5.0, 6.0 trong thời gian tới) sẽ đi liền với hình ảnh “quốc gia lập trình”, nơi mỗi công dân trở thành một công dân số có hiểu biết và năng lực về công nghệ, cũng như trở thành một hạt nhân sáng tạo của đất nước.

Trong cuốn sách, Nguyễn Thanh Tùng cũng chia sẻ những bước đi và thành quả đạt được trên con đường hiện thực hóa ước vọng về quốc gia lập trình: triển khai chương trình dạy tin học phối hợp với VTV7, trở thành đối tác chiến lược bảo trợ quỹ Code for Vietnam, đối tác triển khai Đề án Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025...