Nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc Lý Huy sẽ tới châu Âu với tư cách là “đại diện đặc biệt” của Trung Quốc nhằm giúp chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.

Ông Lý Huy từng đảm nhận vai trò Đại sứ Trung Quốc tại Moscow từ năm 2009 - 2019. Ông sinh năm 1953, từng tốt nghiệp trường Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh, và được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc vào năm 2008. 

Ông Lý Huy gặp Tổng thống Vladimir Putin khi ông là Đại sứ Trung Quốc tại Nga. Ảnh: THX

Ông thông thạo tiếng Nga và là một trong số ít người nước ngoài được Tổng thống Vladimir Putin trao tặng Huân chương Hữu nghị danh giá. Hiện ông Lý Huy là đại diện đặc biệt của Bắc Kinh về các vấn đề Á - Âu.

Theo ông Alexey Maslov, Giám đốc Viện Nghiên cứu châu Á và châu Phi ở Đại học Quốc gia Moscow, ông Lý Huy là “lựa chọn tốt nhất có thể” để làm trung gian hòa giải cho các cuộc đàm phán với Ukraine.

“Moscow sẽ không cần phải lo lắng vì ông Lý Huy thực sự hiểu chính trị của Nga”, hãng tin NBC News dẫn lời ông Maslov chia sẻ.  

Về phần mình, ông Lý Huy cũng thường ca ngợi mối quan hệ giữa Nga – Trung Quốc. Ông từng viết trên một tờ báo của Bộ Ngoại giao Nga vào năm 2016 rằng, Trung Quốc cần một "nước Nga hùng mạnh". Bài luận vào năm 2020 của ông viết cho Viện Ngoại giao Trung Quốc cho hay Bắc Kinh và Moscow sẽ "luôn kề vai sát cánh” bên nhau. 

“Hai nước sẽ luôn thể hiện sự ủng hộ vững chắc đối với những nỗ lực của nhau nhằm bảo vệ chủ quyền, an ninh, toàn vẹn lãnh thổ, và các lợi ích cốt lõi của mỗi bên”, ông viết.

Theo kế hoạch, chuyến thăm dự kiến của ông Lý Huy tới một số nước châu Âu sẽ được xem là nỗ lực để xoa dịu lo ngại của châu Âu về lập trường của Trung Quốc. 

Trong một tuyên bố, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mao Ninh cũng cho hay việc cử ông Lý Huy cho thấy Trung Quốc đang gửi tới Ukraine “chắc chắn ai đó thông thạo các vấn đề liên quan, và có khả năng đóng vai trò tích cực trong việc tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán vì hòa bình”.

“Trung Quốc sẽ tiếp tục hợp tác với cộng đồng quốc tế để đóng vai trò xây dựng cho giải pháp chính trị giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine”, bà Mao nhấn mạnh. 

Ông Zeno Leoni, giảng viên nghiên cứu quốc phòng tại King's College London, nhận định kiến thức sâu rộng của ông Lý Huy về Nga sẽ giúp nhà ngoại giao Trung Quốc “hiểu nơi nào có thể hòa giải và nơi nào không thể hòa giải giữa Nga và Ukraine”.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko nói với NBC News rằng, chính phủ nước này có quan điểm tích cực trước thông tin ông Lý Huy trở thành nhà môi giới hòa bình. Kiev hy vọng “kiến thức sâu rộng về khu vực sẽ giúp ông ấy giao tiếp một cách vô tư, và hiệu quả với tất cả các bên”. 

Tuy nhiên, để thực sự thành công trong việc môi giới hòa bình, ông Lý Huy sẽ phải đưa cả hai bên vào bàn đàm phán. Song, cho đến nay, Nga và Ukraine vẫn còn có quan điểm trái ngược nhau.