Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm 30/9 bất ngờ ký đơn xin gia nhập NATO và yêu cầu liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu đẩy nhanh thủ tục kết nạp. Động thái diễn ra sau khi Nga thông báo quyết định sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine.

Các lãnh đạo Ukraine gồm Tổng thống Volodymyr Zelensky (giữa), Thủ tướng Denys Shmyhal (phải) và lãnh đạo Verkhovna Rada (Hội đồng tối cao Ukraine) Ruslan Stefanchuk cầm đơn xin "tăng tốc gia nhập NATO'' tại Kiev ngày 30/9. Ảnh: Văn phòng báo chí tổng thống Ukraine

Theo AP, việc gia nhập NATO cần có sự đồng thuận của tất cả 30 nước thành viên trong khối và Ukraine hiện khó có khả năng được kết nạp sớm. Là nước đang ở trong tình trạng xung đột quân sự càng phức tạp hóa yêu cầu.

9 quốc gia NATO ở Trung và Đông Âu lo ngại Nga có thể nhắm mục tiêu tiếp theo là họ nếu Moscow "không bị ngăn chặn" ở Ukraine. Do đó, các nước này đã thúc giục toàn liên minh có phản ứng đối với diễn biến mới.

Trong một tuyên bố chung đăng tải trên mạng ngày 2/10, các lãnh đạo của CH Séc, Estonia, Latvia, Lithuania, Bắc Macedonia, Montenegro, Ba Lan, Romania và Slovakia nhấn mạnh: "Chúng tôi ủng hộ Ukraine trong việc phòng thủ chống lại chiến dịch quân sự của Nga, yêu cầu Nga ngay lập tức rút khỏi tất cả các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và khuyến khích tất cả các đồng minh gia tăng đáng kể viện trợ quân sự cho Ukraine".

Tuyên bố cũng khẳng định, các lãnh đạo của những quốc gia nói trên “kiên quyết ủng hộ quyết định của hội nghị thượng đỉnh NATO ở Bucharest năm 2008, liên quan đến tư cách thành viên tương lai của Ukraine". Tại sự kiện năm 2008, các thành viên NATO hoan nghênh nguyện vọng gia nhập khối của Ukraine và Grudia, nhưng từ chối đưa ra lịch trình rõ ràng về thời gian hai nước có thể xúc tiến các thủ tục. Tuyên bố chung ngày 2/10 cũng không đề cập đến mốc thời gian biểu cụ thể.

Khi được hỏi về đơn xin gia nhập NATO của Kiev hôm 30/9, cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho hay quy trình đăng ký tại Brussels “nên được thực hiện vào một thời điểm khác”. Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg không đưa ra bất kỳ cam kết nào.

Dmitry Medvedev, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga đã lên tiếng chỉ trích động thái của Ukraine. Ông Medvedev cáo buộc yêu cầu của ông Zelensky là “cầu xin NATO đẩy nhanh việc bắt đầu Thế chiến thứ 3”.

Tuấn Anh