Theo báo cáo của Chính phủ, nhìn chung tham nhũng được kiềm chế, từng bước ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm; góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, kinh tế - xã hội, nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc 

Chính phủ khẳng định, công tác phòng chống tham nhũng không những không “chững lại” hay “chùng xuống” mà tiếp tục được duy trì, đẩy mạnh, khẳng định mạnh mẽ quyết tâm chống tham nhũng “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” của Đảng, Nhà nước.

{keywords}
Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020.

Điều này đã góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, làm trong sạch bộ máy và hỗ trợ, phục vụ tốt cho công tác nhân sự đại hội đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, củng cố thêm niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Tuy nhiên, tình hình tham nhũng vẫn diễn biến phức tạp, có biểu hiện tinh vi hơn và khó phát hiện. Đặc biệt, vụ việc tham nhũng được phát hiện, xử lý chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra hiện nay.

69 người đứng đầu để xảy ra tham nhũng bị kỷ luật

Kết quả thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, Báo cáo Chính phủ cho thấy, các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành hơn 3.940 cuộc kiểm tra việc thực hiện các chế độ, định mức, tiêu chuẩn,  phát hiện 394 vụ việc và 521 người vi phạm (tăng hơn 38% số vụ và hơn 80% số người vi phạm so với năm 2019).
Các cơ quan chức năng đã xử lý kỷ luật 65 người, xử lý hình sự 64 người; kiến nghị thu hồi và bồi thường trên hơn 44 tỉ đồng, đã được thu hồi và bồi thường trên 24 tỉ đồng.

Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức tại hơn 4.640 cơ quan, tổ chức, đơn vị (tăng gần 59% so với năm 2019); phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm và xử lý 192 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp (tăng hơn 40% so với năm 2019).

Kết quả phòng chống tham nhũng năm 2020:

- TAND các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 436 vụ với 1.175 bị cáo; đã xét xử sơ thẩm 269 vụ/645 bị cáo phạm các tội tham nhũng. Trong đó, có 8 bị cáo bị tuyên phạt tù chung thân hoặc tử hình; xét xử phúc thẩm 158 vụ, 326 bị cáo.

- Kết quả thu hồi tài sản tham nhũng nói chung: Đã thi hành xong hơn 3.600 việc (đạt tỉ lệ hơn 84% số vụ việc có điều kiện thi hành) với số tiền thu được là hơn 15.000 tỉ đồng, đạt tỉ lệ 43,42%.

- Đối với những vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo: 15 vụ việc đã thi hành xong, 43 vụ đang tổ chức thi hành. Tổng số tiền phải thi hành án là hơn 74.539 tỷ đồng, số đã thi hành xong là 19.261 tỷ đồng, còn phải thi hành là hơn 55.278 tỷ đồng.

Đáng chú ý, có 8 trường hợp bị đình chỉ, tạm đình chỉ nhiệm vụ, công vụ được giao do có xung đột lợi ích. Có 3 trường hợp nộp lại quà tặng theo quy định, trị giá gần 32 triệu đồng. Qua hoạt động thanh tra phát hiện một cơ quan (Sở Công thương Tây Ninh) nhận quà tặng không đúng quy định, đã thu hồi số tiền vi phạm là 210 triệu đồng và đang tiến hành xử lý vi phạm.

Về việc kê khai tài sản, thu nhập do chưa kịp ban hành nghị định quy định chi tiết về kiểm soát tài sản, thu nhập trong năm 2019 nên chưa được thực hiện. Dự kiến trong tháng 10 này, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn.

Tuy nhiên, việc kê khai tài sản, thu nhập liên quan đến nhân sự chủ chốt phục vụ Đại hội đảng bộ các cấp đã được tiến hành nghiêm túc theo đúng Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị về Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Về kết quả thực hiện chuyển đổi vị trí công tác, báo cáo Chính phủ cho biết, các cấp, các ngành đã tiến hành chuyển đổi vị trí công tác nhằm phòng ngừa tham nhũng đối với 17.905 cán bộ, công chức, viên chức (tăng 50,8% so với năm 2019).
 
Báo cáo Chính phủ cho hay, trong năm 2020, có 82 người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu bị kết luận thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, trong đó có 69 người đã bị xử lý kỷ luật (tăng 39 người so với năm 2019) và 12 người bị xử lý hình sự.

Cụ thể, Bình Thuận là địa phương có số lượng người đứng đầu, cấp phó bị xử lý kỷ luật nhiều nhất (23 người). Về phía bộ, ngành, hai Bộ Tài chính và Xây dựng đứng đầu danh sách, mỗi bộ có 4 người bị xử lý kỷ luật.

Một số trường hợp bổ nhiệm “thần tốc” gây phản cảm

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp ghi nhận những kết quả Chính phủ đạt được trong việc triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra lưu ý, qua công tác thanh tra, kiểm tra và qua phản ánh của dư luận, cử tri và báo chí cho thấy còn nhiều trường hợp thực hiện quy tắc ứng xử chưa nghiêm, có biểu hiện “nhóm lợi ích”, móc ngoặc giữa người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực nhà nước và doanh nghiệp.

Tình trạng người có chức vụ, quyền hạn “bảo kê”, bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật vẫn diễn ra…

{keywords}
Các ĐBQH dự kỳ họp thứ 10 của Quốc hội tại tòa nhà Quốc hội.

Ủy ban Tư pháp cũng lưu ý tình trạng, cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng vị trí công tác, lợi dụng sơ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật để nhũng nhiễu, gây phiền hà nhằm vụ lợi khi giải quyết công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp vẫn xảy ra khá phổ biến.

Đáng chú ý là thời quan qua, xuất hiện tình trạng lợi dụng chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực y tế để tham nhũng, thậm chí có những trường hợp lợi dụng tình hình dịch bệnh để thực hiện hành vi tham nhũng...

Ủy ban Tư pháp cho biết, tại báo cáo thẩm tra công tác phòng chống tham nhũng năm 2019, cơ quan thẩm tra đã kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành đánh giá, nhận diện về tình trạng “tham nhũng vặt”, tham nhũng dưới hình thức “lợi ích nhóm”, “sân sau”, tham nhũng trong các cơ quan có chức năng chống tham nhũng để có giải pháp phòng, chống.

Vì vậy, lần này cơ quan thẩm tra tiếp tục đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành báo cáo Quốc hội về kết quả thực hiện các kiến nghị trên của Ủy ban Tư pháp.

Ngoài ra, Ủy ban Tư pháp lưu ý, việc bổ nhiệm cán bộ, công chức, giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kể cả đối với vị trí chủ chốt ở một số bộ, ngành, địa phương trong một số trường hợp còn chưa thật sự phù hợp, dẫn đến còn có trường hợp người đứng đầu bị xử lý kỷ luật, thậm chí phải xử lý hình sự.

Đồng thời qua giám sát, phản ánh của dư luận cử tri và báo chí cho thấy vừa qua còn có một số trường hợp bổ nhiệm “thần tốc”; bổ nhiệm cán bộ không đủ điều kiện, tiêu chuẩn, thiếu minh bạch… gây phản cảm, hoài nghi trong dư luận.

Bên cạnh đó, Ủy ban Tư pháp cũng nêu thực tế vẫn còn đối tượng phạm tội tham nhũng bỏ trốn gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý, gây bức xúc trong dư luận. 

Điển hình như vụ bị can Bùi Quang Huy (Tổng Giám đốc Công ty Nhật Cường) bị truy nã quốc tế về các tội Buôn lậu và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; bị can Hồ Thị Kim Thoa bị khởi tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, khi bị khởi tố không có mặt tại Việt Nam...

Ủy ban Tư pháp cũng lưu ý, vẫn còn tình trạng tham nhũng ngay trong chính các cơ quan có chức năng chống tham nhũng làm ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, làm giảm niềm tin của nhân dân đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật. 

Cụ thể trong báo cáo của Viện trưởng VKSND Tối cao cho thấy trong năm 2020, có 25 vụ/26 bị can về tội tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp.  

Thu Hằng 

Đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội về tình trạng 'lợi ích nhóm', 'sân sau'

Đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội về tình trạng 'lợi ích nhóm', 'sân sau'

Qua giám sát, phản ánh của dư luận cử tri và báo chí cho thấy việc quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ thời gian qua còn có một số trường hợp  “thần tốc”, thiếu minh bạch.