Đà Nẵng chấp nhận rủi ro, dám nghĩ, dám làm thí điểm khu thương mại tự do

Chiều 31/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển thành phố Đà Nẵng. Nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là các chính sách về thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Cơ chế chính sách phải đột phá, mở hơn

ĐB Lương Văn Hùng (Đoàn Quảng Ngãi) cho rằng, khu thương mại tự do là mô hình mới ở Việt Nam nhưng ở các nước đã thành lập từ lâu và mang lại hiệu quả cho nền kinh tế, thúc đẩy mô hình hệ sinh thái cảng biển, logistic, hoạt động chế xuất.

“Với quy mô tiềm năng thì mô hình này hoàn toàn phù hợp với Đà Nẵng. Tích hợp 3 khu sản xuất, hậu cần cảng biển và dịch vụ. Qua đó tạo đà cho Đà Nẵng phát triển thuận lợi hơn”, đại biểu tỉnh Quảng Ngãi nhấn mạnh.

Do đó, ông đồng ý cần thiết có chính sách ưu đãi phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng với các ưu đãi về thuế, đầu tư, thuế đất, giảm đáng kể chi phí thời gian và thủ tục hành chính.

Theo ông Hùng, việc thí điểm này sẽ mang lại môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi hơn và thể nhân ra một số tỉnh thành có điều kiện tương đồng.

Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng đề nghị Chính phủ phải có một đề án riêng về khu thương mại tự do chứ không thể quy định chung chung tại nghị quyết. 

“Nếu đưa chung chung vào thế này thì sau này làm sao triển khai được. Bởi vì quy định như thế chưa phù hợp với quy định hiện nay và sẽ phát sinh mâu thuẫn. Cần phải tách nó ra để xây dựng một cái đề án nói rõ cơ chế chính sách nào vượt trội, nằm ở luật nào”, ông Đồng đề nghị.

Ông dẫn chứng, Quảng Trị từ năm 2000 cũng thí điểm xây dựng khu thương mại tự do Lao Bảo nhưng tới năm 2015 tổng kết thì cũng có nhiều bất cập, nhiều lỗ hổng, gây thất thu thuế.

Ngoài ra, Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Trị lưu ý, đến nay đã có 10 địa phương xin chính sách đặc thù: "Điều đó có phải cái áo pháp luật của chúng ta quá chật, đang kìm hãm tính tự chủ của chính quyền địa phương, chưa phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương".

 Dẫn kinh nghiệm từ Trung Quốc hiện có 22 khu thương mại tự do và khu đầu tiên là tại Thượng Hải tới nay liên tục được mở rộng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh: “Đề xuất khu thương mại tự do này chúng ta nên ủng hộ”.

Cho rằng nếu phải có đề án riêng thì bao giờ mới có được một mô hình khu thương mại tự do, ông Thanh đề nghị không cầu toàn, cứ thí điểm thành lập và coi đây như chỗ để thí điểm cơ chế chính sách. Nếu cơ chế chính sách nào có hiệu quả thì nhân rộng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế tiếp tục dẫn chứng khu thương mại tự do Thượng Hải thành lập từ 2013 tới nay vẫn đang thí điểm và đã qua 6 lần điều chỉnh, từ 28 km2 ban đầu, hiện mở rộng thành 200 km2 và được đánh giá rất thành công. 

Tuy nhiên, ông cho rằng cơ chế chính sách cho khu thương mại tự do Đà Nắng “vẫn còn hẻo quá” vì chủ yếu vẫn bê các quy định từ chỗ này, chỗ kia đã được áp dụng ở các khu công nghiệp, khu kinh tế.

“Nếu các cơ chế chính sách như thế này thì có hấp dẫn được so với các khu thương mại tự do ngay sát chúng ta. Tôi vẫn muốn cho thí điểm nhưng cơ chế chính sách thì phải có cái gì đột phá, mở hơn”, ông Thanh gợi mở.

Đà Nẵng không dựa vào nguồn lực xin của Trung ương

Bí thư Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng cũng nhấn mạnh, nếu không có những cơ chế đột phá, đặc thù, Đà Nẵng sẽ không đạt được mục tiêu mà nghị quyết của Bộ Chính trị và Trung ương đã đặt ra.

Nêu thực tế dư địa phát triển, đặc biệt là dư địa về đất đai đã có những hạn chế nhất định, ông Quảng cho biết, thành phố định hướng vào phát triển xanh, phát triển bền vững dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, triển khai những chính sách mới trong thu hút đầu tư.

Đây là những động lực mới trong phát triển xanh cũng như giữ gìn môi trường của thành phố, phục vụ cho các mục tiêu lớn hơn như phát triển du lịch bền vững.

Theo ông Quảng, trong 5 chính sách mới có 2 chính sách rất đáng quan tâm; trong đó Đà Nẵng mạnh dạn đề xuất, được Bộ Chính trị đồng ý là thí điểm khu thương mại do.

“Đây là một trong những đột phá và cũng là dám nghĩ, dám làm trong việc thử nghiệm một mô hình đã được thế giới khẳng định nhưng chưa có tiền lệ, chưa có thực tiễn ở Việt Nam. Đà Nẵng xác định việc này có rủi ro nhưng chấp nhận. Nếu thành công, đây sẽ là nền tảng nhân rộng cho cả nước, còn rủi ro thì thành phố sẽ gánh chịu", Bí thư Đà Nẵng nói.

Điểm nữa là Đà Nẵng hướng tới mục tiêu phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây là một trong những điểm mới so với chính sách của rất nhiều địa phương khác.

Ngoài ra, thành phố cũng mong muốn thu hút nguồn lực cho phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Trên cơ sở đó có cơ chế để thu hút các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới như Intel, Qualcomm, Ampere, ARM… 

“Hiện nay, các nhà đầu tư lớn đã đặt vấn đề, chỉ chờ cơ chế chính sách này sẽ có đầu tư vào thành phố”, Bí thư Đà Nẵng nói.

Một điểm rất mới so với nhiều địa phương khác được ông Quảng cho hay là Đà Nẵng không dựa vào nguồn lực xin của Trung ương mà xây dựng chính sách để chủ động, tự chủ nguồn lực của thành phố và huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.

“Chúng tôi xác định sẽ tự lực, tự chủ trong thực hiện các chính sách này. Nếu thành công ấy đây sẽ là cái nền tảng cho các địa phương khác và nhân rộng trên cả nước”, ông Quảng chia sẻ.

Trao quyền cho Đà Nẵng có chính sách thu hút chuyên gia ngành bán dẫn

Chính phủ đề xuất có chính sách hỗ trợ chế độ đãi ngộ về thu nhập, chi phí lưu trú đối với các chuyên gia, nhà khoa học làm việc trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Lập khu thương mại tự do quy tụ nhà đầu tư lớn, hút khách du lịch đến tiêu tiền

Đà Nẵng có đủ điều kiện, lợi thế để thí điểm lập khu thương mại tự do quy tụ nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước đến đầu tư, kinh doanh; thu hút khách du lịch đến tiêu tiền, mua hàng hóa.