Cách đây hơn 2 năm, Daniel De Freitas và Noam Shazeer, bộ đôi nghiên cứu tại Google đã thúc giục công ty ra mắt một chatbot tích hợp công nghệ mạnh mẽ hơn bất kỳ thứ gì lúc bấy giờ.

Đó là một chương trình máy tính có khả năng nói chuyện, tranh luận về triết học, bình luận về các show truyền hình yêu thích, thậm chí còn biết chơi chữ.

Google muốn chậm, nhưng thế giới cần nhanh

Các nhà nghiên cứu tin tưởng rằng những chương trình như trên, với sự hỗ trợ của tiến bộ trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ cách mạng hoá phương thức mọi người tìm kiếm trên Internet và tương tác với máy tính.

Bộ đôi này từng gây sức ép Google cấp quyền truy cập vào chatbot cho các nhà nghiên cứu bên ngoài, cố gắng tích hợp nó vào trợ lý ảo Google Assistant và sau đó yêu cầu gã khổng lồ tìm kiếm ra mắt bản công khai dùng thử.

Google cho biết họ thường đánh giá lại các điều kiện để phát hành sản phẩm và vì hiện tại có rất nhiều sự phấn khích nên họ muốn phát hành Bard cho những người thử nghiệm ngay cả khi nó không hoàn hảo.

Các giám đốc điều hành tại Google từ chối họ nhiều lần, dẫn lý do chương trình không đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn và công bằng của công ty. Thất vọng khi đứa con tinh thần không được xuất hiện trước công chúng, De Freitas và Shazeer nghỉ việc vào năm 2021 để thành lập công ty riêng.

Giờ đây, Google chứng kiến đối thủ lâu đời nhất đang thử nghiệm công khai công nghệ mà họ từng đắn đo. Tháng trước, Microsoft công bố kế hoạch kết hợp công cụ tìm kiếm Bing với công nghệ đằng sau chatbot đình đám ChatGPT, thứ đã làm cả thế giới phải kinh ngạc vì khả năng trò chuyện giống con người. Được phát triển bởi 1 startup 7 năm tuổi do Elon Musk đồng sáng lập có tên OpenAI, ChatGPT dựa trên những tiến bộ ban đầu về AI do chính Google tạo ra.

Nhiều tháng sau khi ChatGPT ra mắt, Google buộc phải thực hiện các bước phát hành công khai chatbot của riêng mình dựa trên một phần công nghệ mà De Freitas và Shazeer đã nghiên cứu. Dưới biệt danh Bard, chatbot dựa trên thông tin từ web để trả lời các câu hỏi ở định dạng hội thoại.

Đầu tháng 2, Google cho biết đang thử nghiệm Bard bên trong và bên ngoài trước khi phát hành rộng rãi ra công chúng. Họ cũng tìm cách đưa công nghệ tương tự vào một số kết quả tìm kiếm của mình.

Elizabeth Reid, Phó Chủ tịch phụ trách tìm kiếm của công ty, cho biết trong một cuộc phỏng vấn, từ đầu năm ngoái, Google đã có những cuộc trình diễn nội bộ về các sản phẩm tìm kiếm tích hợp phản hồi từ các công cụ AI sinh ngữ như LaMDA (Mô hình Ngôn ngữ cho Ứng dụng đối thoại).

Những trở ngại với người khổng lồ

Cách tiếp cận tương đối thận trọng của Google được hình thành sau nhiều năm tranh cãi về nỗ lực AI của họ, từ những tranh luận nội bộ về sự thiên vị và độ chính xác cho đến vụ sa thải công khai một nhân viên tuyên bố rằng AI của họ đã đạt được tri giác vào năm ngoái.

Một trường hợp sử dụng tìm kiếm mà công ty thấy AI sinh ngữ hữu ích nhất là dành cho các loại truy vấn cụ thể không có câu trả lời đúng (NORA). Phó Chủ tịch Google cho hay, công ty cũng nhận thấy các trường hợp sử dụng tìm kiếm tiềm năng cho một số loại truy vấn phức tạp khác, chẳng hạn như giải toán.

Trong một email gửi cho nhân viên của Google vào tháng trước, Sundar Pichai, giám đốc điều hành của cả Google và Alphabet, cho biết một số sản phẩm thành công nhất của công ty không phải là sản phẩm đầu tiên được đưa ra thị trường nhưng đã giành được sự tin tưởng của người dùng theo thời gian.

Tuy nhiên, cũng như nhiều chương trình tương tự, độ chính xác vẫn là một vấn đề. Những mô hình như vậy có xu hướng tạo ra phản ứng khi không có đủ thông tin, điều mà các nhà nghiên cứu gọi là “ảo giác”. Những người đã sử dụng công cụ này cho biết, trong một số trường hợp, các công cụ được xây dựng trên công nghệ LaMDA đã phản hồi bằng kết quả hư cấu hoặc câu trả lời lạc đề.

 “Nó hơi giống như nói chuyện với một đứa trẻ. Nếu đứa trẻ nghĩ rằng cần đưa ra câu trả lời cho bạn và chúng không có câu trả lời, thì chúng sẽ bịa ra một câu trả lời nghe có vẻ hợp lý”, Elizabeth Reid nói.

Reid cho biết Google đang tiếp tục tinh chỉnh các mô hình của mình, bao gồm đào tạo chúng biết khi nào nói không biết gì thay vì bịa ra câu trả lời. Công ty đã cải thiện hiệu suất của LaMDA trên các chỉ số như độ an toàn và độ chính xác.

Việc tích hợp các chương trình như LaMDA, có thể tổng hợp hàng triệu trang web thành một đoạn văn bản, cũng có thể làm trầm trọng thêm mối thù truyền kiếp của Google với các hãng tin tức lớn và nhà xuất bản trực tuyến bằng cách làm giảm lưu lượng truy cập của các trang web. Bên trong Google, các giám đốc điều hành đã nói rằng Google phải triển khai AI tạo ra kết quả theo cách không làm phiền chủ sở hữu trang web, một phần bằng cách bao gồm các liên kết nguồn.

Các giám đốc điều hành cảnh giác với rủi ro mà những bản demo sản phẩm AI công khai có thể gây ra cho danh tiếng của nó và hoạt động kinh doanh quảng cáo tìm kiếm đã mang lại phần lớn doanh thu gần 283 tỷ USD vào năm ngoái cho công ty mẹ, Alphabet Inc.

Gaurav Nemade, cựu Giám đốc sản phẩm của Google, người đã làm việc trên chatbot của công ty cho đến năm 2020, cho biết: “Google đang vật lộn để tìm sự cân bằng giữa mức độ rủi ro phải chấp nhận với việc duy trì tư tưởng dẫn đầu trên thế giới".

Vào thời điểm đó, Google cho biết công việc của họ rất thú vị, nhưng có một khoảng cách lớn giữa nguyên mẫu nghiên cứu và sản phẩm đáng tin cậy, an toàn cho mọi người sử dụng hàng ngày. 

Cách tiếp cận thận trọng của Google hoàn toàn có lý. Vào tháng 2, Microsoft cho biết sẽ đặt ra các giới hạn mới với chatbot của mình sau khi người dùng báo cáo AI này đưa ra nhiều câu trả lời không chính xác và đôi khi phản hồi khó hiểu khi bị “đẩy” đến giới hạn.

“Đây sẽ là một hành trình dài - cho tất cả mọi người, trên toàn lĩnh vực”, ông Pichai chia sẻ. “Điều quan trọng nhất chúng tôi có thể làm ngay bây giờ là tập trung vào việc xây dựng một sản phẩm tuyệt vời và phát triển nó một cách có trách nhiệm”.

Theo WSJ