Danh hoạ Van Gogh đã đọc sách nhiều như những bức tranh ông vẽ

Trong số các danh họa của nhân loại, Vincent Willem Van Gogh (1853 - 1890) có lẽ là người mà cuộc đời ngắn ngủi 37 năm chứa đựng nhiều yếu tố, nhiều huyền thoại, bi kịch và ẩn khuất nhất.

Hơn một thế kỷ qua, trên khắp thế giới, người ta đã và vẫn tiếp tục viết, in ấn hàng chục vạn trang sách về người khổng lồ Hà Lan này, gồm nhiều thể loại: Nghiên cứu, tổng tập, tiểu sử, tiểu luận, bình giải, phân tích, thậm chí cả tiểu thuyết. Riêng về tiểu sử, hoặc công trình mang tính tiểu sử, đã có hàng chục cuốn của các chuyên gia và nhà nghiên cứu có uy tín.

Những cuốn tiểu thuyết Pháp của Vincent van Gogh (Ảnh: Bảo tàng Van Gogh).

Nhưng Vincent van Gogh cũng là người rất yêu sách. Ông đọc rất nhiều, đọc nhiều và thường xuyên như cách ông vẽ tranh vậy. Vincent van Gogh yêu văn học. Ông ưa thích phong cách văn chương hiện thực, từ những câu chuyện hành động đơn giản và các nhân vật nổi loạn cho đến những cuốn sách về cuộc sống hằng ngày hay về tính nhân văn. Ngay khi còn nhỏ, Vincent đã đọc "ngấu nghiến" những cuốn sách của mình. Nói chung, những cuốn sách ông đọc phản ánh những gì đang xảy ra trong cuộc sống của ông ở thời điểm đó.

Trong tất cả những cuốn sách ông đọc, có 4 tác giả đóng vai trò quan trọng trong cuộc đời ông là: Charles Dickens, Jules Michelet, Émile Zola và Alphonse Daudet. Lựa chọn 4 tác giả này để đọc sách của họ cũng là 4 dấu ấn quan trọng mà Vincent van Gogh đã tìm thấy trong cuộc đời ngắn ngủi của mình.

Ông đọc sách của Charles Dickens bởi những áng văn của tác giả này đầy lòng trắc ẩn. 

Cha của Vincent là một mục sư đạo Tin Lành. Cha mẹ ông đã khuyến khích Vincent đọc để tự phát triển bản thân. Khi còn là một đứa trẻ, Vincent đọc những cuốn sách đạo đức, những loại sách nhấn mạnh tầm quan trọng tấm lòng từ thiện và nhân đạo.

Trong những tác phẩm của Dickens, tính giải trí đóng vai trò quan trọng, mặc dù chính điều này khiến ông nhận được những phản hồi tiêu cực từ những người bạn đam mê văn chương về sau của ông. Mặc dù những tác phẩm của Dickens ẩn chứa nhiều điều sâu sắc, ông luôn đảm bảo rằng chúng chắc chắn có thể được đọc với mục đích giải trí.

Dickens luôn cố gắng khiến độc giả hứng thú với những khía cạnh xấu của xã hội công nghiệp, ví dụ như điều kiện làm việc khắc nghiệt tại các nhà máy, việc sử dụng lao động trẻ em, thái độ kiêu căng của tầng lớp thượng lưu, sự khốn khó bần cùng của những người dân nghèo, những cách kiếm tiền trắng trợn và hoạt động thiếu hiệu quả của bộ máy hành chính.. 

Vì thế, Vincent đọc và đọc đi đọc lại các tác phẩm của tác giả Charles Dickens trong suốt cuộc đời mình. 

Cuốn “L'amour” của Jules Michelet (Ảnh: Amazon).

Tình yêu của danh hoạ nổi tiếng này ảnh hưởng bởi những cuốn sách của JulesMichelet. 
Trong cuốn “L'amour” của Jules Michelet (1858), Vincent van Gogh tìm thấy những trí tuệ khôn ngoan mà ông có thể áp dụng vào cuộc sống tình yêu của chính ông. Cuốn sách đề cập đến tình yêu giữa một người đàn ông với một người phụ nữ và cũng có thể đọc như là một bài học về đạo đức. Vincent dùng nó để viện dẫn cho các lựa chọn và cách ông sống cuộc đời mình. Khi ông yêu cô em họ Kee Vos của mình. Cũng như khi ông sống cùng với Sien Hoornink - một cô gái "làng chơi".

Khi Vincent đến sống ở Arles ở miền nam nước Pháp (năm 1888), ông lại có nhu cầu đọc sách có sự hài hước và châm biếm. Ông đọc 'Tartarin de Tarascon' của Alphonse Daudet (1887). Cuốn sách như một bức tranh biếm họa về người miền Nam nước Pháp. Đọc nó, Vincent có thể đồng cảm với cuộc sống ở miền Nam nước Pháp. Sự hài hước của nó đã gây ấn tượng với ông. Vincent tin rằng, rất ít chuyện xảy ra trong thời đại của ông thực sự thăng hoa và nghệ thuật là điều duy nhất có thể mang lại cho người ta bất kỳ sự an ủi nào.

Cái nhìn về hiện thực của Van Gogh bị ảnh hưởng bởi nhà văn Émile Zola. Những câu chuyện của Zola như tác phẩm “L'Oeuvre” (1886) lấy cảm hứng từ hiện thực. Ông mô tả cuộc sống thô ráp và trần trụi như thể chính cuộc sống ở trong những khu ổ chuột Paris và những ngôi làng của thợ mỏ. Giống như Zola, Vincent muốn miêu tả chân thực nhất về điều ông quan sát được xung quanh mình: những người lao động trên nông trại, một ông già dày gió dạn sương, những người phụ nữ ảo não hay những cô gái điếm, một cái bếp nấu súp, một cái cây, những cồn cát và cánh đồng.

Danh hoạ Van Gogh đã đọc sách nhiều như những bức tranh ông vẽ.

Ngoài ra, Vincent van Gogh thích nhiều tác giả và sách khác nhau, từ Kinh thánh đến John Keats. Từ George Eliot đến các tác phẩm thơ của Henry Wadsworth Longfellow, Shakespeare, Voltaire, Hans Christian Andersen, và nhiều người khác.

Đọc sách với danh hoạ nổi tiếng này cũng giống như nhìn vào tranh vẽ -  không nghi ngờ, không do dự, với sự tự tin, một người phải tìm thấy cái đẹp trong chính cái đẹp. 

Tình Lê

“Sách là vũ khí thay đổi nhận thức cả một thế hệ”

PGS.TS Nguyễn Chu Hồi cho rằng, sách là vũ khí bảo vệ chủ quyền biển đảo, thậm chí một cuốn sách có thể làm rung chuyển, thay đổi nhận thức cả một thế hệ.