Bộ Công an đang lấy ý kiến của người dân cho dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số ô tô thông qua đấu giá.
Theo Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, vấn đề mấu chốt trong đấu giá biển số xe là có xác định biển số xe là "tài sản" hay không, trên cơ sở đó mới có thể đưa ra những quy định về căn cứ xác lập, quyền của chủ biển số xe trong quá trình quản lý, sử dụng sau này.
Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, theo quy định của pháp luật hiện nay, thủ tục đấu giá được thực hiện theo Luật đấu giá tài sản và các luật chuyên ngành. Bởi vậy, nếu xác định biển số xe là tài sản thì mới có thể áp dụng các quy định của Luật đấu giá tài sản để tổ chức thực hiện hoạt động đấu giá theo quy định pháp luật.
Trường hợp không xác định đây là tài sản, phải có quy trình quy định riêng sao cho đảm bảo tính thống nhất của các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản dưới luật phải phù hợp với văn bản luật và văn bản luật phải phù hợp với Hiến pháp.
Trường hợp áp dụng quy định của Luật đấu giá tài sản để tiến hành đấu giá biển số xe, sẽ phải xác định biển số xe là tài sản, hay nói cách khác đây là quyền tài sản giống như quyền sử dụng đất và các loại quyền tài sản khác theo quy định của bộ luật dân sự.
Theo đó, chủ sở hữu tài sản có quyền quản lý tài sản, sử dụng tài sản và định đoạt tài sản. Ba quyền năng cơ bản của chủ sở hữu tài sản đã được Bộ luật dân sự quy định thì cũng cần phải xem xét đến các quyền năng đó đối với biển số xe khi tổ chức, cá nhân trúng đấu giá.
Tiếp tục xây dựng luật
Bà Nguyễn Thị Mai, Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp, cho biết, hiện Bộ Công an đang chủ trì xây dựng dự thảo Nghị quyết quy định về đấu giá biển số xe, và một trong những nội dung đang được nghiên cứu là quyền của người trúng đấu giá biển số tới đâu.
Theo Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp, dưới góc độ pháp luật, việc này đang vướng, bởi theo quy định tại Điều 8 Luật giao tông đường bộ (GTĐB) năm 2008, thì nghiêm cấm mua bán biển số xe. Do đó, các cơ quan đang xây dựng Nghị quyết để giải quyết vấn đề này. Và câu trả lời quyền của người trúng đấu giá biển số xe tới đâu sẽ nằm trong dự thảo nghị quyết.
Cũng theo bà Mai, biển số xe là một loại tài sản công, tài sản đặc biệt, có tính đặc thù, bởi ngoài chức năng tài sản, biển số xe còn là công cụ để quản lý giao thông đường bộ.
Vì vậy, quyền sở hữu đối với biển số xe bị hạn chế bởi Luật GTĐB năm 2008, bằng việc nghiêm cấm mua bán biển số xe.
Hiện Bộ Giao thông vận tải và Bộ Công an cũng đang xây dựng hai dự án luật là Luật GTĐB (sửa đổi) và Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ đường bộ để sao cho phù hợp.
Theo Tiến sĩ Đặng Văn Cường, thực tế hiện nay, những xe biển số xe đẹp có giá rất cao, có thể đến vài tỷ, thậm chí cả chục tỷ đồng.
Khi đã bỏ ra một số tiền lớn như vậy để sở hữu biển số xe thì cũng cần quy định về quyền lợi của chủ biển số xe như: họ có quyền tháo ra để gắn vào chiếc xe khác của họ (nhưng thủ tục phải đăng ký với cơ quan chức năng); Khi xe bị hư hỏng hoặc họ muốn bán chiếc xe đó thì có quyền giữ lại biển số xe, và khi đó cơ quan chức năng phải cấp một biển số xe mới cho chiếc xe đó.
Họ có quyền bán lại, nhượng lại biển số xe đó cho tổ chức, cá nhân khác với giá cả thỏa thuận mà không bị hạn chế bởi pháp luật.
Cũng cần quy định về thời hạn sở hữu của chủ biển số xe, quyền thế chấp, đặt cọc, cầm cố, bảo lãnh và các quyền khác theo quy định của Bộ luật dân sự về quyền tài sản; người trúng đấu giá biển số xe cũng có thể sử dụng biển số xe này để cho thuê, cho mượn trong các giao dịch dân sự.
Nếu được xác định là tài sản thì cũng cần quy định quyền thừa kế đối với biển số xe khi người đứng tên biển số này qua đời.
Đây là những quyền rất cơ bản của chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật. Trường hợp tổ chức bán đấu giá tài sản thì phải đảm bảo những quyền cơ bản đó của người trúng đấu giá biển số xe.
“Cá nhân tôi ủng hộ quan điểm đấu giá biển số xe để tăng nguồn thu ngân sách, thỏa mãn nhu cầu biển đẹp của rất nhiều tổ chức cá nhân và giảm bớt những tiêu cực trong việc chọn biển số xe.
Tuy nhiên, để tổ chức thực hiện đấu giá biển số xe thì phải hoàn thiện cơ sở pháp lý, những quy định đưa ra phải phù hợp với các quy định trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành của Việt Nam, đảm bảo quyền lợi của người trúng đấu giá, đảm bảo dễ dàng trong công tác quản lý hành chính, quản lý trật tự an toàn giao thông”, luật sư Đặng Văn Cường nói.
T.Nhung