Ngày 4/1, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng chủ trì cuộc họp với các bộ, ban, ngành, UBND tỉnh Quảng Ninh và Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc chùa Ba Vàng tổ chức trưng bày vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật” gây xôn xao dư luận.
Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ Vũ Hoài Bắc cho biết, việc chùa Ba Vàng mời đoàn chức sắc, chư tăng Myanmar sang Việt Nam tổ chức rước, trưng bày cho Phật tử chiêm bái vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật” cùng với việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh nhiều lần trong năm 2023 vi phạm các quy định về hoạt động tôn giáo.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh cho biết, hoạt động diễn ra tại chùa Ba Vàng từ 23-27/12 đã thu hút khoảng 50 nghìn người tham dự, trong khi nhà chùa trước đó thông báo với UBND TP Uông Bí dự kiến 20-25 nghìn người.
Hoạt động trưng bày vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật” là hoạt động triển lãm, vi phạm Nghị định 23/2019 về hoạt động triển lãm. Hoạt động này cũng chưa đáp ứng quy định về chủ thể cũng như thời gian đăng ký theo Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và Nghị định số 162/2017/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Tỉnh Quảng Ninh sẽ sớm đưa ra hình thức xử lý nghiêm khắc theo đúng quy định.
Còn Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định, hoạt động vừa qua tại chùa Ba Vàng không phải là hoạt động của Ban Phật giáo Quốc tế Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, đơn thuần là Phật sự của chùa Ba Vàng do Đại đức trụ trì tổ chức.
Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã yêu cầu sư trụ trì chùa Ba Vàng báo cáo sự việc, giải trình nguồn gốc của vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật”; đồng thời, kiểm điểm việc phát ngôn của sư trụ trì và các hoạt động tuyên truyền trên website nhà chùa, mạng xã hội về vật thể này khi chưa được kiểm chứng và chưa được sự chấp thuận của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Thượng tọa Thích Đức Thiện đề nghị bộ, ban, ngành Trung ương, cơ quan chức năng giúp đỡ, phối hợp với Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong quá trình xác minh, thẩm định nguồn gốc vật thể được gọi là “xá lợi tóc Đức Phật”. Đồng thời đề nghị báo chí, truyền thông tiếp cận, đăng tải thông tin phù hợp, khách quan, tránh gây ra hiểu nhầm, bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng đến uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Quan điểm của Giáo hội là luôn luôn nghiêm minh để gìn giữ, đảm bảo niềm tin trong Giáo hội và xã hội, đặc biệt là đối với một tôn giáo có truyền thống, có ảnh hưởng rộng khắp.
Việc xem xét các hoạt động có yếu tố nước ngoài, hoạt động quốc tế tại chùa Ba Vàng: "đây không phải khách mời của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Giáo hội cũng không có văn bản về việc mời này", do quy định thuộc thẩm quyền của chính quyền và Phật giáo địa phương.
Cần xử lý sớm, dứt điểm, không để tạo tiền lệ
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng ghi nhận và thống nhất với các ý kiến phát biểu của đại diện bộ, ban, ngành, UBND tỉnh Quảng Ninh và Giáo hội Phật giáo Việt Nam về việc cần phải xem xét để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và Hiến chương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Hoạt động của chùa Ba Vàng đã vi phạm Điều 43, Điều 48, Điều 50 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và pháp luật về xuất nhập cảnh, hoạt động triển lãm, quy định của Nhà nước về tập trung đông người ở nơi công cộng.
Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng chỉ đạo Ban Tôn giáo Chính phủ và đề nghị bộ, ban, ngành theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp trao đổi thông tin, căn cứ theo quy định pháp luật và Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thống nhất quan điểm cần xử lý sớm, dứt điểm, không để tạo tiền lệ, không để ảnh hưởng tới chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, giữ gìn sự ổn định xã hội.
Ông cũng đề nghị Giáo hội Phật giáo Việt Nam tăng cường công tác quản lý chức sắc, chức việc, nhà tu hành; kịp thời có biện pháp chấn chỉnh hoạt động trong toàn Giáo hội, đảm bảo đúng chính pháp của Đức Phật, Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và pháp luật của Nhà nước.
Lãnh đạo Bộ Nội vụ cho rằng, cần xem xét những hoạt động của chùa Ba Vàng và Đại đức Thích Trúc Thái Minh thời gian qua, nghiêm khắc chấn chỉnh, xử lý vi phạm theo Hiến chương và Quy chế của Giáo hội, không để ảnh hưởng tới sự ổn định xã hội và uy tín của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Tỉnh Quảng Ninh tăng cường công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, đặc biệt là ở các cơ sở. Tỉnh cũng cần có thông tin/thông cáo báo chí về sự việc và xử lý nghiêm minh vi phạm, các tổ chức và cá nhân có liên quan.