Để khuyến khích người lao động tiếp tục tham gia đóng BHXH sau tuổi nghỉ hưu, cải thiện mức lương hưu, gia tăng quyền lợi cho người lao động, dự thảo Luật BHXH sửa đổi mới nhất đã bổ sung, sửa đổi quy định về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu.
Theo điều 58 luật BHXH năm 2014, người lao động có thời gian đóng BHXH dài, vượt quá thời gian đóng BHXH để được hưởng tỷ lệ lương hưu 75% (trên 35 năm đối với lao động nam và trên 30 năm đối với lao động nữ) thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần cho thời gian đóng vượt quá.
Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Do vậy, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5% tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay tại một số đơn vị sử dụng lao động, khi người lao động đến tuổi nghỉ hưu, thời gian đóng BHXH đạt tỷ lệ tối đa 75%, về cơ bản họ tạm thời chấm dứt để làm thủ tục giải quyết chế độ hưu trí với cơ quan BHXH. Sau đó người lao động lại tham gia giao kết hợp đồng lao động để làm việc tiếp.
Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, quy định hiện hành không khuyến khích được người đến tuổi nghỉ hưu tiếp tục tham gia BHXH. Hơn nữa, mức hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu cho mỗi năm đóng BHXH (sau số năm mà đóng được tính hưởng theo tỷ lệ 75%) là 0,5 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH là chưa phù hợp, không khuyến khích được người lao động đóng BHXH trong thời gian dài, đặc biệt là người tiếp tục làm việc sau tuổi nghỉ hưu.
Nhằm khuyến khích người lao động tiếp tục tham gia đóng BHXH sau tuổi nghỉ hưu, để vừa giúp cải thiện mức lương hưu, gia tăng quyền lợi cho người lao động, vừa góp phần bảo vệ tốt hơn cho người lao động trong quá trình làm việc, tại dự thảo luật BHXH (sửa đổi) đưa ra 2 phương án có sửa đổi, bổ sung quy định về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu.
Theo đó, ngoài phương án 1 theo quy định hiện hành, dự thảo đưa thêm phương án 2 theo hướng có lợi hơn cho người lao động.
Theo phương án 2: Mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH được tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Theo đó, đối với trường hợp người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định, tiếp tục đóng BHXH thì mỗi năm đóng BHXH sau độ tuổi nghỉ hưu cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% được tính bằng 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Tăng mức hưởng là phù hợp
Ông Nguyễn Duy Cường cho rằng, ưu điểm của phương án 2, đối với các trường hợp làm việc sau tuổi nghỉ hưu, mức hưởng trợ cấp cho mỗi năm đóng BHXH sẽ tính 2 tháng lương thay vì 0,5 tháng lương như hiện tại.
Phương án này nhằm khuyến khích người lao động tiếp tục tham gia đóng BHXH sau tuổi nghỉ hưu, đảm bảo quyền lợi tốt hơn của người lao động, mức lương hưu sẽ cao hơn.
Đồng quan điểm, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho biết, phương án tăng trợ cấp lên 2 lần đối với mức hưởng trợ cấp cho mỗi năm đóng BHXH là trả lại cho người lao động nhiều hơn.
“Người lao động đóng nhiều hơn thì trả lại cho họ mức cao hơn là phù hợp. Việc này sẽ khuyến khích những người lao động tiếp tục tham gia đóng BHXH khi đã đủ tuổi nghỉ hưu”, ông Huân nói.