Bộ Công an vừa có dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe. Nội dung này nhằm thực hiện Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ 1/1/2025.
Trừ điểm thì không áp dụng tước giấy phép lái xe
Theo đó, dự thảo Nghị định quy định 189 hành vi, nhóm hành vi bị trừ từ 2 - 12 điểm giấy phép lái xe; trong đó, có 28 hành vi, nhóm hành vi bị trừ 12 điểm.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật - Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông cho biết, việc trừ điểm giấy phép lái xe không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính; hành vi vi phạm đã bị trừ điểm giấy phép lái xe thì không áp dụng hình thức xử phạt tước quyền sử dụng giấy phép lái xe.
"Việc trừ điểm giấy phép lái xe vừa có tính chất răn đe nhưng lại vừa động viên, giáo dục người tham gia giao thông chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông.
Người lái xe chỉ vi phạm những lỗi nghiêm trọng, có tính chất cố tình và gây nguy hiểm thì mới bị trừ một lần hết 12 điểm.
Khi đã bị trừ hết điểm thì phải tham gia kiểm tra kiến thức pháp luật về an toàn giao thông mới được phục hồi điểm, đây là biện pháp để người vi phạm có nhận thức đầy đủ về hành vi vi phạm của mình", Đại tá Nguyễn Quang Nhật nói.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật cũng cho rằng, mỗi lần bị trừ điểm như là "tiếng chuông" cảnh báo giúp người lái xe chấp hành pháp luật tốt hơn nhưng đảm bảo nhân văn.
"Tôi lấy ví dụ như vi phạm nồng độ cồn ở ngưỡng tối thiểu, trước đây, tài xế sẽ bị tước bằng từ 11 - 12 tháng thì nay sẽ bị trừ 2 điểm.
Sau khi bị trừ điểm, tài xế sẽ tự ý thức được hành vi vi phạm của mình nhưng vẫn được quyền điều khiển xe, không ảnh hưởng đến hoạt động tham gia giao thông, hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân, qua đó bảo đảm tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật Việt Nam và quyền của công dân được quy định trong Hiến pháp", Đại tá Nguyễn Quang Nhật khẳng định.
Đủ 12 tháng từ khi vi phạm gần nhất mới được phục hồi điểm
Cũng tại dự thảo Nghị định, khoản 3, Điều 48 quy định về việc trừ điểm và phục hồi điểm giấy phép lái xe.
Cụ thể, phục hồi điểm giấy phép lái xe đối với trường hợp chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng từ ngày bị trừ điểm gần nhất. Khi đủ thời hạn 12 tháng, tài xế có giấy phép lái xe bảo đảm các điều kiện tại khoản 2, Điều 58 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ sẽ được phục hồi điểm bằng lái.
Trường hợp đã bị trừ hết điểm thì buộc phải tham gia kiểm tra kiến thức pháp luật về an toàn giao thông mới được phục hồi điểm.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật lấy ví dụ: Trường hợp anh A vi phạm, bị trừ 2 điểm vào ngày 1/1/2024; đến ngày 31/12/2024 người này tiếp tục bị trừ 2 điểm thì phải đến ngày 31/12/2025 anh A mới được phục hồi điểm giấy phép lái xe về 12 điểm.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật thông tin thêm, dữ liệu về điểm, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe được lưu trữ trong hệ thống cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông và trừ điểm giấy phép lái xe; việc trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe được tự động thực hiện trên hệ thống cơ sở dữ liệu.
Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông đánh giá, quy định này đáp ứng yêu cầu thực tiễn, ứng dụng chuyển đổi số trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình hiện nay, tiếp thu kinh nghiệm quản lý an toàn giao thông của các nước tiên tiến trên thế giới.
Thông qua đó, có thể quản lý tài xế trong suốt quá trình từ khi đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, cho đến quá trình chấp hành pháp luật, việc tái phạm lỗi.