Điểm lại những tình tiết trước khi VKS đề nghị án với bị cáo Trương Mỹ Lan

Ngày 19/3, sau gần nửa tháng xét hỏi, VKS sẽ tiến hành đề nghị mức án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm.

Trong những ngày xét hỏi vừa qua, cũng giống như tại cơ quan điều tra, bị cáo Trương Mỹ Lan không nhận tội.

Theo cáo buộc, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (Ngân hàng SCB), bà Trương Mỹ Lan nắm giữ 91,5% cổ phần.

Nắm trong tay SCB, bà Trương Mỹ Lan đã thao túng toàn bộ hoạt động của ngân hàng này, sử dụng SCB như một công cụ tài chính, huy động tiền gửi và vốn từ các nguồn khác, sau đó chỉ đạo rút tiền bằng cách tạo lập các khoản vay khống, phục vụ cho mục đích cá nhân.

Trong vòng 10 năm, từ 2012 đến 7/10/2022, bà Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỷ đồng.

Trong khi, các bị cáo nguyên là cán bộ, nhân viên của Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và ngay cả bị cáo Chu Lập Cơ (chồng bà Trương Mỹ Lan) và cháu gái Trương Huệ Vân, đều thừa nhận hành vi phạm tội và khai làm theo chỉ đạo của bị cáo Trương Mỹ Lan thì bà Lan vẫn một mực không nhận tội.

Tại phiên tòa, bị cáo Trương Mỹ Lan phủ nhận cáo buộc của VKS. Bà Lan cho rằng, bản thân chỉ nắm giữ 4,9% cổ phần SCB, 2 người con gái mỗi người 5% và 30% là của cổ đông nước ngoài; các bạn bè ở Việt Nam nắm 30%.

Khi chủ tọa đặt câu hỏi, tất cả những người có cổ phần tại SCB đều khai là đứng tên dùm bị cáo, bị cáo giải thích gì về điều này? Bà Lan khai, bạn bè của bị cáo là Việt kiều Canada, Úc… theo quy định không được đứng tên mua cổ phần nên phải tìm người Việt Nam đứng tên giúp.

“Tôi không hiểu gì về hoạt động ngân hàng, nhưng do tôi được Ngân hàng Nhà nước đề nghị giúp hợp nhất 3 ngân hàng, nhờ tôi kêu gọi bạn bè, người thân mua cổ phần để đạt trên 65% mới có thể giúp SCB tái cơ cấu thành công", bị cáo Lan khai.

Trước lời khai này của bị cáo, chủ tọa đặt câu hỏi: “Bị cáo nghĩ gì về việc cả chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, lãnh đạo, cán bộ của SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đều khai làm theo chỉ đạo của bị cáo? Ngay cả các bị cáo của đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước đều khai trình độ quản trị của các lãnh đạo SCB là rất yếu, không theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, phải làm theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan?”

Bị cáo Trương Mỹ Lan vẫn khẳng định mình không có nghiệp vụ ngân hàng, không hề điều hành, chỉ đạo gì về hoạt động của Ngân hàng SCB.

Về cáo buộc đưa người thân tín vào SCB nắm giữ các chức vụ quan trọng, bà Lan khẳng định, những người ở SCB không phải thân tín của mình.

"Tất cả người ở SCB đều không phải người thân tín của tôi, nếu thân tín thì không thể làm mấy tháng một năm rồi nghỉ” bà Lan trình bày.

Dù không nhận tội, nhưng bị cáo Trương Mỹ Lan đề nghị dùng tài sản là các bất động sản, công ty của mình gồm bất động sản, dự án, cổ phần tại những công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để khắc phục hậu quả. Trong đó có tòa nhà Capital Place và khách sạn Daewoo đều ở quận Ba Đình, Hà Nội.

Tuy nhiên, bà Lan lại xin giữ lại căn biệt thự cổ ở 112 Võ Văn Tần (quận 3, TP.HCM) vì lý do bảo tồn di tích lịch sử và văn hoá cho Việt Nam.

Bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra - giám sát ngân hàng II, thuộc Ngân hàng Nhà nước) được cử làm trưởng đoàn thanh tra SCB.

Quá trình đó, bà Nhàn và thuộc cấp phát hiện hàng loạt sai phạm tại SCB. Biết sự việc bại lộ, bà Trương Mỹ Lan đã cho Võ Tấn Hoàng Văn (nguyên Tổng giám đốc) và Đinh Văn Thành (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB - hiện đã bỏ trốn) 4 lần tới gặp bà Nhàn để “lót tay” 5,2 triệu USD (tương đương 130 tỷ đồng).

Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, thừa nhận có 4 lần đưa tiền cho bà Nhàn. Trong đó, lần thứ 3 khi tới bà Nhàn không có ở nhà nên đã cho Văn mật khẩu cửa nhà để đưa tiền hối lộ vào bên trong.

Theo cáo buộc, giữa tháng 3/2018, Thành và Văn lên phòng làm việc của bà Nhàn (ở trụ sở Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng), đưa cho bà này một túi quả cherry và một túi đựng 200.000 USD. Sau đó, bà Nhàn mang số tiền này về nhà cất.

Tiếp đó, từ tháng 10-12/2018, Văn và lái xe đã mang thùng xốp đến nhà riêng của bà Nhàn. Trong đó, một lần thùng đựng 1 triệu USD, hai lần khác mỗi thùng 2 triệu USD.

Tại tòa, Văn khai, khi mang những thùng xốp tới nhà bà Nhàn, bị cáo nghĩ đó là trái cây, sau này mới biết đó là những thùng chứa tiền và do được đóng gói kỹ nên bị cáo không biết trong đó có bao nhiêu.

Bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước) cũng được SCB biếu 390.000 USD. Các cán bộ khác trong 2 tổ thanh tra đều nhận được quà từ bà Trương Mỹ Lan, người ít nhất là 1.000 USD và 20 triệu đồng, người nhiều là 20.000 USD và 210 triệu đồng.

Dù thực trạng tài chính của SCB rất nghiêm trọng, lẽ ra phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, chuyển cơ quan chức năng xem xét, xử lý, nhưng sau khi nhận tiền, bà Nhàn, ông Hưng và các thành viên 2 tổ thanh tra đã bao che sai phạm.

Thừa nhận hành vi nhận hối lộ 5,2 triệu USD của lãnh đạo SCB nhưng bà Nhàn lại khai, khi Văn đưa tiền, bà từ chối không nhận nhưng vì Văn nói đừng làm khó Văn và tự làm khó bản thân nên bị cáo buộc phải nhận.

Về việc “bỏ qua” cho SCB, bà Nhàn khai làm theo chỉ đạo của ông Nguyễn Văn Hưng. Trong khi đó, ông Hưng khẳng định mình không chỉ đạo thuộc cấp, nhưng ông Hưng thừa nhận cáo trạng truy tố là đúng và có nhiều lần nhận tiền, quà của Ngân hàng SCB vào những dịp lễ, tết.

Đại diện của SCB là ông Hà Thế Định (Phó Tổng giám đốc Ngân hàng SCB) không đồng tình với xác định số tiền thiệt hại là 498.000 tỷ đồng của cơ quan điều tra.

Ông Định đề nghị HĐXX xác định bà Lan và các bị cáo phải bồi thường cho SCB số tiền thiệt hại tính đến ngày 5/3 (ngày mở phiên tòa) là hơn 760.000 tỷ đồng (hơn 482.000 nợ gốc, 277.830 tỷ đồng lãi) và lãi phát sinh cho đến khi nào SCB thực nhận được tiền.

Đồng thời, đề nghị HĐXX giao cho SCB toàn quyền sử dụng, khai thác đối với 1.166 mã tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan dùng bảm bảo cho các khoản vay của hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.

Phía SCB cũng đề nghị HĐXX tiếp tục truy tìm, phong tỏa, kê biên các tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm cùng các tổ chức có liên quan còn chưa được kê biên, phong tỏa giao cho SCB để khắc phục hậu quả.