Truyền thống tôn sư trọng đạo tại Thái Lan được thể hiện rõ nét trong ngày lễ kỷ niệm Wai Kru. Buổi lễ thường niên này, được tổ chức vào tháng 6, là một lời nhắc nhở sâu sắc về tác động sâu sắc của các nhà giáo dục đối với việc hình thành tư duy và nhân cách học sinh của xứ sở chùa Vàng, theo Thailand Foundation.
Thuật ngữ "Wai Kru" là sự kết hợp của 2 từ tiếng Thái: "Wai", một cử chỉ tôn trọng truyền thống của người Thái và "Kru", có nghĩa là giáo viên. Sự kết hợp của những từ này gói gọn bản chất của buổi lễ, nơi học sinh bày tỏ lòng tôn kính đến thầy cô thông qua một loạt các nghi lễ truyền thống.
Thực hành văn hóa này bắt nguồn từ niềm tin rằng giáo viên giữ một vị trí đặc biệt trong xã hội, giống như cha mẹ và là nhân tố định hình tương lai của đất nước.
Ngày Wai Kru là một biểu hiện sâu sắc của lòng biết ơn và sự khiêm nhường. Buổi lễ đóng vai trò như một nền tảng để học sinh Thái Lan thừa nhận vai trò to lớn của giáo viên. Sự kiện này nuôi dưỡng ý thức tôn trọng, nhấn mạnh các giá trị truyền thống của Thái Lan về sự khiêm tốn, lòng biết ơn và tầm quan trọng của giáo dục.
“Các học sinh tại lễ Pitee Wai Khru bày tỏ lòng biết ơn đối với giáo viên của mình. Các giáo viên dù dạy môn gì đều mang sứ mệnh cao quý là hướng dẫn học sinh trở nên khôn ngoan và thành đạt hơn.
Giống như ngọn hải đăng rực rỡ, thầy cô dẫn dắt mỗi người vượt qua những con sóng của vùng biển tối tăm… Kho báu lớn nhất chúng ta có thể nhận được từ các giáo viên là kiến thức mà họ mang theo, điều mà không ai có thể coi là điều hiển nhiên. Chúng ta phải tôn trọng các giáo viên, bất kể điều gì xảy ra”.
Vua Thái Lan Mongkut (Rama IV), trị vì 1851-1868, đã mô tả tầm quan trọng của giáo viên đối với sự phát triển của học sinh.
Ngày Wai Kru được đánh dấu bằng một loạt các nghi lễ phức tạp phản ánh các khía cạnh văn hóa và tinh thần sâu sắc của xã hội Thái Lan. Hoạt động trung tâm là Wai, một cử chỉ tôn trọng truyền thống của người Thái.
Các em học sinh trong trang phục đồng phục của trường tụ tập trước sự chứng kiến của các thầy cô, tạo thành một khung cảnh đoàn kết và tôn kính. Wai bao gồm việc ấn hai lòng bàn tay vào nhau theo kiểu giống như đang cầu nguyện, kèm theo một cái cúi đầu nhẹ.
Trọng tâm của buổi lễ Wai Kru là lễ dâng hoa. Học sinh tặng những bông hoa được cắm đẹp mắt cho giáo viên của mình như một biểu tượng của sự cảm kích và ngưỡng mộ. Hành động tặng hoa không chỉ dừng lại ở vật chất mà còn là một cử chỉ tri ân những kiến thức và nguồn cảm hứng mà thầy cô đã truyền đạt, giống như sự nở rộ của một bông hoa.
Những loại hoa không thể thiếu được dùng làm lễ vật là cỏ Bermuda (yah praek) và hoa cà tím (dohk makhuea) với khả năng sinh sôi và nảy nở, biểu tượng cho khả năng và kiến thức của học sinh nhờ thầy cô.
Cầm hoa, học sinh kính cẩn quỳ gối cầu tụng: "Cầu mong con được ban phước với sự lương thiện, sự phát triển và thịnh vượng, giống như bó cỏ Bermuda và hoa cà tím. Cầu mong con tiếp tục phát triển thịnh vượng kể từ ngày hôm nay với sự giáo dục và hướng dẫn của thầy cô. Cầu mong con hoàn thành sứ mệnh của mình như con đã mong ước cho ngày hôm nay".
Một khía cạnh không thể thiếu khác của Ngày Wai Kru là chương trình biểu diễn âm nhạc và múa truyền thống của Thái Lan.
Học sinh, thường được luyện tập tỉ mỉ trong nhiều tuần, lên sân khấu để thể hiện bản sắc văn hóa và bày tỏ lòng kính trọng đối với thầy cô thông qua tấm thảm nghệ thuật truyền thống phong phú. Những màn trình diễn này tạo thêm yếu tố năng động và sôi động cho buổi lễ.
Giáo viên cũng nhân Ngày Wai Kru để chia sẻ những lời khuyên khôn ngoan, khích lệ và lời khuyên với học sinh của mình.
Ngoài ra, hệ thống giáo dục Thái Lan, bắt nguồn từ Phật giáo, có mối quan hệ sâu sắc với các ngôi chùa như những cơ sở giáo dục ban đầu. Các nhà sư đóng vai trò là người hướng dẫn học tập và đạo đức cho học sinh.
Theo truyền thống này, cha mẹ gửi con đi học ở chùa thường cúng dường hoa, nến, trầu và lá cau cho các nhà sư. Nghi thức này nhấn mạnh bản chất đan xen của giáo dục và các giá trị tinh thần, phản ánh cách tiếp cận toàn diện, trong đó kiến thức học thuật được bổ sung bằng sự phát triển văn hóa và đạo đức.
Tử Huy