Không phải là xứ sở vải thiều nhưng tại vùng đất An Giang lại có hai cây vải thiều cổ thụ với tuổi đời hơn 300 năm. Cặp vải thiều này có số tuổi lớn hơn cả trăm năm so với cây vải thiều ở Hải Dương, từng được công nhận là "Cây vải thiều lâu năm nhất Việt Nam".
Cặp vải thiều được nhắc đến đang tọa lạc trong khuôn viên chùa Svây Ta Hôn (ấp Ninh Lợi, xã An Tức, huyện Tri Tôn, An Giang). Dù trải qua mưa bom, bão đạn trong chiến tranh nhưng hai cây vải thiều vẫn sừng sững đứng hiên ngang, vươn mình che bóng mát cho bà con Khmer ở xứ núi suốt bao đời.
Hòa thượng Chau Hến - Trụ trì chùa Svây Ta Hôn cho biết, hai cây vải này đã sống hơn 300 năm, trước kia chùa có tổng cộng ba cây vải thiều nhưng lúc chiến tranh có một cây đã bị hư hỏng và chết đi, còn lại hai cây hiện tại.
"Hai cây này bằng số tuổi nhưng kích thước không đồng đều, một cây cao và to, cây còn lại thấp bé hơn một chút. Tuy vậy, cây vải có kích thước nhỏ hơn lại cho trái rất nhiều", sư cả chùa Svây Ta Hôn nói.
Theo quan sát của PV, tuy bén rễ trên đất núi khô cằn nhưng hai cây vải thiều phát triển rất tốt, thậm chí to và bề thế hơn hẳn cây vải thiều "tổ" ở Hải Dương.
Cặp vải thiều có chiều cao trên 30m, tán rộng hơn 50m. Thân to và thẳng đứng không chia ra làm nhiều thân như những cây vải lâu đời miền Bắc.
Đặc biệt, bề hoành thân cây rất to, phải 3-4 người mới ôm xuể. Trên thân có nhiều nốt u nần, sần sùi như minh chứng cho tàn tích thời gian để lại. Trông từ xa, cặp vải lớn và oai nghiêm tựa như hai vị hộ pháp đứng bảo vệ trước sân chùa.
"Tới mùa hai cây vải này rụng lá rất nhiều. Khoảng tháng 3 âm lịch là lúc cây ra trái. Trái vải tuy nhỏ nhưng ngọt thanh và rất thơm. Những lúc đó, trẻ con trong vùng tụ họp lại hái trái vải ăn rất đông vui", vị trụ trì cho hay.
Theo lời kể của các sư trong chùa và người dân xung quanh, hai cây vải này rất đặc biệt, năm nào cả 2 cây vải ra trái đều thì năm đó thời tiết thuận lợi, mùa màng bội thu. Thế nên người dân trong vùng xem cặp vải này là "báu vật", mỗi dịp lễ hay Tết, bà con thường đến dưới tán cây vui chơi, sinh hoạt văn hóa, cầu thời tiết ôn hòa, vụ mùa thuận lợi.
Năm 2013, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam phối hợp Chi cục Kiểm lâm An Giang tổ chức lễ công bố và trao Bằng công nhận hai cây vải đại lão này là "Cây di sản Việt Nam", cần được bảo tồn và gìn giữ.
Theo Dân trí