Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương tham gia ý kiến một số đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung các quy định về kinh doanh xăng dầu.

Bộ Tài chính khẳng định quan điểm nhất quán là cần sửa đổi Nghị định số 95/2021/NĐ-CP để giao thống nhất một đầu mối về Bộ Công Thương là cơ quan quản lý ngành thực hiện nhiệm vụ về xác định giá và định mức chi phí (bao gồm các nhiệm vụ về tính toán các khoản định mức trong giá cơ sở; điều hành và giám sát việc thực hiện trích lập, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu). Bộ Tài chính chỉ thực hiện chức năng thanh, kiểm tra theo đúng quy định. Phương án này đã được rà soát đánh giá từ thực tiễn, các cơ sở pháp lý.

Bộ Tài chính cho rằng: Bộ Công Thương là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu; đồng thời là cơ quan chủ trì điều hành giá xăng dầu. Tuy nhiên, một số nhiệm vụ thuộc công tác điều hành giá xăng dầu lại được phân công cho Bộ Tài chính như giám sát trích lập, sử dụng Quỹ Bình ổn giá; rà soát tính toán công bố các khoản định mức để tính giá cơ sở dẫn đến sự phân tán trong khâu tổ chức thực hiện.

Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị sửa đổi Nghị định số 95/2021/NĐ-CP để giao thống nhất về một cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh xăng dầu, đồng thời là cơ quan điều hành giá xăng dầu để tăng tính chủ động, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Bộ Tài chính khẳng định Bộ Công Thương nên là cơ quan điều hành giá xăng dầu. Ảnh: Thanh Tùng

Ngoài ra, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý, cấp phép các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu; hướng dẫn thực hiện hoạt động kinh doanh, phân phối xăng dầu; hướng dẫn thực hiện hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, gia công xuất khẩu xăng dầu và nguyên liệu; bảo đảm việc cung ứng xăng dầu được ổn định, đáp ứng nhu cầu xăng dầu trên địa bàn.

"Với chức năng, thẩm quyền như vậy, Bộ Công Thương nắm được chi tiết các khâu tổ chức hoạt động, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị; các chi phí cần thiết phát sinh để duy trì, phát triển hệ thống phân phối; tình hình cung cầu, diễn biến giá xăng dầu nguyên liệu và thành phẩm. Vì vậy, cơ quan chủ trì điều hành giá cơ sở xăng dầu có thể chủ động xác định chính xác và tính toán các yếu tố hình thành giá cơ sở và công bố điều hành; chủ động phương án điều hành trong những tình huống thiếu hụt, bất thường", Bộ Tài chính bày tỏ.

Theo Bộ Tài chính, việc giao thống nhất nhiệm vụ về giá chuyển về Bộ Công Thương sẽ giúp cơ quan chủ trì điều hành giá nắm bắt bản chất của các yếu tố hình thành giá cơ sở để điều hành giá xăng dầu phù hợp với thực tế phát sinh cũng như tăng cường công tác giám sát đối với chi phí thực hiện của các thương nhân.

"Việc phân tán như hiện nay làm phát sinh thêm quy trình và gây khó khăn cho cơ quan điều hành giá vì giá cơ sở là tổng hòa của các yếu tố hình thành giá, không chỉ đơn giản là việc quyết định tăng/giảm giá tại thời điểm điều hành giá", Bộ Tài chính phân tích.

Do đó, Bộ Tài chính nhấn mạnh việc giao toàn bộ công tác điều hành giá về 1 đầu mối và tính toán các chi phí kinh doanh xăng dầu cho Bộ Tài chính chủ trì là không phù hợp.

Trước đó, tại các dự thảo Nghị định sửa đổi quy định kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương liên tục kiến nghị Bộ Tài chính làm đầu mối duy nhất điều hành giá xăng dầu.

Theo đó, Bộ Công Thương muốn Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương điều hành giá bán xăng dầu, điều hành trích lập và chi sử dụng Quỹ bình ổn giá. Mức trích lập và chi sử dụng Quỹ bình ổn giá tại thời điểm công bố giá cơ sở thực hiện sau khi thống nhất với Bộ Công Thương. Khi có ý kiến khác nhau, Bộ Tài chính quyết định và chịu trách nhiệm; trường hợp cần thiết, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Giải thích việc muốn Bộ Tài chính chủ trì điều hành giá xăng dầu, tại dự thảo Tờ trình, Bộ Công Thương nêu rằng: Việc này nhằm tập trung quản lý giá về 1 đầu mối, phù hợp với chức năng nhiệm vụ, chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tài chính.

Liên quan đến phương án điều hành giá cơ sở và quỹ bình ổn giá xăng dầu, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính xem xét, lựa chọn phương án và viết nội dung sửa đổi Nghị định để gửi Bộ Công Thương tổng hợp như đã phân công trong Ban soạn thảo.

Đồng thời, tại công văn số 8524/BCT-TTTN ngày 30/12/2022, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính xây dựng nội dung quy định về công thức tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu, trong đó có hướng dẫn cụ thể phương pháp tính giá cơ sở cụ thể theo từng loại xăng dầu; các loại chi phí về thuế, chi phí vận chuyển, chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức... trong công thức tính giá cơ sở; Xây dựng quy định về Quỹ bình ổn giá xăng dầu gồm các nội dung như cơ chế trích trích lập, chi Quỹ, nguyên tắc trích lập, cơ chế hình thành, sử dụng, hạch toán, quyết toán... 

Tuy nhiên, căn cứ Điều 90 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương không phân công Bộ Tài chính viết các nội dung của Nghị định dự thảo như trên. Đồng thời, đề nghị Bộ Công Thương- cơ quan chủ trì sửa đổi, bổ sung Nghị định số 95/2021/NĐ-CP tổ chức xây dựng dự thảo và chịu trách nhiệm cuối cùng về nội dung, chất lượng dự thảo Nghị định.