Tiến sĩ Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết tại hội nghị trực tuyến phổ biến Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh võng mạc đái tháo đường, diễn ra vào cuối tuần qua. 

Ông Dương cho biết đái tháo đường là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên thế giới. Năm 2021, theo báo cáo của Hiệp hội Đái tháo đường thế giới, tỷ lệ bệnh này ở người lớn đã tăng gấp 3 lần so với năm 2000, từ 151 triệu người lên 537 triệu người (chiếm 10,5% dân số thế giới).

Tại Việt Nam, 10 năm qua, bệnh đái tháo đường đã có mức gia tăng nhanh (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 5,4% năm 2012, 7,06% năm 2021 trong độ tuổi điều tra 18-69), với gần 4,5 triệu người mắc bệnh.

Một nghiên cứu của Bệnh viện Nội tiết Trung ương năm 2020 cho thấy tỷ lệ đái tháo đường trên toàn quốc là 7,3% (lứa tuổi từ 30-69), riêng tại Hà Nội và TP.HCM là 8,3%.

Đái tháo đường là một nhóm các bệnh lý chuyển hóa đặc trưng bởi tăng glucose máu. Tăng glucose máu mạn tính trong đái tháo đường sẽ gây tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu.

Cứ 10 ca đái tháo đường thì có 6 ca biến chứng tại mắt, đặc biệt là bệnh võng mạc do đái tháo đường khoảng từ 20% đến 35% người mắc. Đây là nguyên nhân gây bệnh lý bán phần sau phổ biến nhất hiện nay, thông tin tại cuộc họp cho biết.

Bệnh võng mạc đái tháo đường là biến chứng của đái tháo đường, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực và mù lòa trên thế giới. Bệnh diễn ra âm thầm, đa số người bệnh mắc bệnh này thường không biết cho đến khi tiến triển nặng, không thể hồi phục ngay cả được điều trị.

Tổn thương võng mạc do đái tháo đường biểu hiện rất đa dạng như: tăng sinh mạch máu võng mạc, phù hoàng điểm, xuất huyết, xuất tiết, bong võng mạc... Những tổn thương này sẽ gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa không hồi phục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhân, gia tăng gánh nặng kinh tế cho bản thân người bệnh, gia đình và xã hội. Hậu quả của tình trạng này là gần 2 triệu bệnh nhân đái tháo đường ở Việt Nam đang có nguy cơ mất thị lực.

Bệnh võng mạc đái tháo đường có thể xảy ra ở bất kỳ thể nào của đái tháo đường (type 1, type 2, đái tháo đường thai kỳ...). Với người mắc đái tháo đường type 1, sau 5 năm tỷ lệ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường khoảng 25%, sau 10 năm là 60% và sau 15 năm là 80%.

Trong khi đó, với người mắc đái tháo đường type 2, sau 5 năm tỷ lệ người mắc bệnh võng mạc đái tháo đường khoảng 40%.

Ngoài yếu tố thời gian mắc đái tháo đường, các yếu tố nguy cơ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường bao gồm: kiểm soát đường huyết không tốt, tăng huyết áp, bệnh thận, thiếu máu, rối loạn mỡ máu, có thai...

Theo các chuyên gia, việc khám sớm là cần thiết để phát hiện các tổn thương trên võng mạc và kịp thời chuyển bác sĩ chuyên khoa Mắt khám và điều trị, tránh nguy cơ để bệnh nhân mất thị lực vĩnh viễn, mù lòa.