Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Trần Văn Tùng, trong những năm qua, khoa học cơ bản đã được quan tâm đầu tư và đã đạt được nhiều tiến bộ và thành tựu nổi bật. Các nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu hôm nay và trong các năm vừa qua là minh chứng rõ nét cho những thành tựu đó.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, tốc độ tăng trưởng bình quân về công bố quốc tế của Việt Nam là 25,68%/năm. Các công bố do Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia tài trợ chiếm khoảng 60% số lượng công bố trên các tạp chí khoa học thuộc hệ thống Web of Science là kết quả các nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước.
Thứ trưởng Trần Văn Tùng cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của nghiên cứu cơ bản trong việc thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực trình độ cao trên khắp cả nước, hình thành nhiều nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực, đạt trình độ tương đương khu vực và quốc tế. - Để đẩy mạnh hơn nữa lĩnh vực khoa học cơ bản Việt Nam, Bộ KH&CN sẽ chú trọng đầu tư đúng mức cho nghiên cứu cơ bản, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu. - Đồng thời, Bộ sẽ kiện toàn hệ thống tổ chức KH&CN theo hướng khuyến khích tự chủ, đẩy mạnh kết nối giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp.
Trong khuôn khổ sự kiện, Bộ KH&CN cũng đã tổ chức Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022. Đây là Giải thưởng nhằm tri ân các nhà khoa học có kết quả xuất sắc trong lĩnh vực cơ bản.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu được trao tặng lần đầu vào năm 2014. Đến nay, đã có 16 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu và 4 nhà khoa học được trao tặng Giải thưởng Tạ Quang Bửu cho nhà khoa học trẻ.
Năm 2022, Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia - Cơ quan Thường trực Giải thưởng (NAFOSTED) đã nhận được 48 hồ sơ đăng ký tham gia Giải thưởng.
Từ 48 hồ sơ đề cử/ứng cử, các Hội đồng khoa học chuyên ngành đã nhất trí đề cử 5 hồ sơ cho giải thưởng chính và giải thưởng trẻ.
Hội đồng Giải thưởng đã đề xuất 2 nhà khoa học để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ trao tặng Giải thưởng chính (Không có giải thưởng trẻ).
Theo kết quả vừa được Bộ KH&CN công bố, Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2022 được trao cho 2 nhà khoa học gồm: GS. TSKH. Ngô Việt Trung - Viện Toán học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu - Trưởng Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh).
GS. TSKH. Ngô Việt Trung nhận giải thưởng Tạ Quang Bửu nhờ những đóng góp trong lĩnh vực Toán học với Công trình: "Depth functions of symbolic powers of homogeneous ideals”
Công trình của GS.TSKH. Ngô Việt Trung và TS. Nguyễn Đăng Hợp nghiên cứu một bất biến rất cơ bản của Idean là độ sâu, giải quyết được 3 bài toán mở liên quan đến tính tăng của hàm độ sâu, tính hội tụ của hàm độ sâu và tính đạt được mức tuần hoàn cho trước của hàm độ sâu.
Đây là lần đầu tiên một công trình thực hiện tại Việt Nam được đăng trên tạp chí Inventiones Mathematicae, nằm trong số ít tạp chí toán học hàng đầu thế giới.
PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu nhận giải Tạ Quang Bửu nhờ những thành tích trong lĩnh vực Hóa học với Công trình: “Tailoring the Hard–Soft Interface with Dynamic Diels-Alder Linkages in Polyurethanes: Toward Superior Mechanical Properties and Healability at Mild Temperature".
Công trình của PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu và cộng sự đã nghiên cứu chế tạo một hệ vật liệu polyuretan mới - polyme tự lãnh với cấu trúc chứa liên kết thuận nghịch Diels-Alder không nằm ngẫu nhiên mà được thiết kế đặc biệt sắp xếp tại bề mặt phân cách giữa pha cứng và pha mềm của polyuretan.
Vật liệu có thể “tự lành” khi xuất hiện vết rạn tế vi giúp sản phẩm có tuổi thọ sử dụng cao, nhờ đó giảm thiểu chi phí sửa chữa, đem lại hiệu quả ứng dụng và hiệu quả kinh tế, giúp tiết kiệm năng lượng, tài nguyên và chất thải.
Kết quả nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Lệ Thu và cộng sự đã góp phần xây dựng một hướng nghiên cứu mới của thế giới, khởi đầu cho việc phát triển các sản phẩm vật liệu mới “tự lành” ở Việt Nam.
Cũng trong hôm nay, Bộ KH&CN đã tổ chức Lễ kỷ niệm chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam 18/5. Từ năm 2014 đến nay, Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 đã trở thành ngày truyền thống, ngày hội của ngành KH&CN. Đây là dịp để các Bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học và các doanh nghiệp tổ chức hoạt động phổ biến, giới thiệu các cơ chế, chính sách mới về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Ngày KH&CN Việt Nam cũng là sự kiện nhằm giới thiệu những thành tựu nổi bật của KH&CN, góp phần khẳng định vị trí, vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế xã hội. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0. Đây cũng là dịp để tôn vinh, ghi nhận đóng góp của cộng đồng KH&CN đối với đất nước.
Trọng Đạt
.svg){kind=icon}
