Được Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), Bộ TT&TT đưa vào hoạt động chính thức từ đầu tháng 3/2023, hệ thống tra cứu tên miền là một biện pháp hỗ trợ người dùng có thể nhận diện, xác thực nguồn thông tin chính thống về website, tên miền mà mình truy cập, hỗ trợ nhận diện và phòng ngừa các hành vi lừa đảo, vi phạm pháp luật. Qua đó, góp phần đảm bảo an toàn trên không gian mạng, theo định hướng bảo vệ công dân số của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT.
Cập nhật thông tin về kết quả triển khai hệ thống tra cứu tên miền sau hơn 1 tháng triển khai, bà Trần Thị Thu Hiền, Phó Giám đốc phụ trách VNNIC cho biết, trong 65.040 lượt tra cứu thông tin, số lượng lượt tra cứu qua tin nhắn SMS gửi tới đầu số 156 là 5.677 và qua trang web tracuutenmien.gov.vn là 59.363. Trong đó, có tới 69% các tên miền được tra cứu thuộc nhóm tên miền quốc tế. “Điều này cũng phản ánh rất khách quan thực trạng các đối tượng thường sử dụng tên miền quốc tế để thiết lập các website nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật”, bà Trần Thị Thu Hiền đánh giá.
Kết quả rà soát của VNNIC cho thấy, có 6 nhóm các tên miền được người dùng quan tâm tra cứu gồm: cờ bạc, ngân hàng, sàn thương mại điện, báo chí, nhạy cảm thuần phong mỹ tục, thương hiệu (nhà mạng, SIM thẻ…). Trong 6 nhóm tên miền này, cộng đồng đặc biệt quan tâm vào 2 nhóm tên miền cờ bạc và ngân hàng, với số lượt tra cứu về tên miền cờ bạc chiếm gần 53% và tên miền ngân hàng chiếm 24,6% trong 6 nhóm tên miền.
Bên cạnh đó, thống kê từ hệ thống cho thấy, có tới 25% lượt tra cứu bị sai cú pháp. Vì thế, VNNIC lưu ý người dân thực hiện tra cứu theo đúng cú pháp được hướng dẫn.
Cụ thể, để tra cứu thông tin tên miền, người dân, tổ chức và doanh nghiệp có thể chọn 1 trong 2 hình thức: Gửi tin nhắn miễn phí theo cú pháp “TCTM [Tên miền hoặc link của website]” gửi tới tổng đài 156; hoặc tra cứu trực tiếp trên trang tracuutenmien.gov.vn. Khi đó, hệ thống sẽ cung cấp thông tin chi tiết tới người dùng về loại tên miền, thông tin chủ thể, tổ chức đăng ký và quản lý tên miền.
Trao đổi với báo chí, Phó Giám đốc VNNIC Trần Thị Thu Hiền thông tin thêm, thời gian tới, VNNIC sẽ tiếp tục nghiên cứu để kết nối với các hệ thống quản lý danh sách tên miền đen – là những tên miền đã được các tổ chức ở nước ngoài theo dõi, giám sát và nhận biết có dấu hiệu vi phạm, lừa đảo, chứa mã độc… và các dấu hiệu, đặc điểm thường hay được tội phạm mạng sử dụng để lừa đảo trực tuyến. Từ đó, có thêm phương thức nhận biết và đưa ra cảnh báo cho người dân.
Bên cạnh đó, VNNIC cũng sẽ có kế hoạch triển khai kết nối, liên thông các cơ sở dữ liệu quản lý nhà nước như: Báo chí, ngân hàng, thương mại điện tử, sở hữu trí tuệ, đăng ký doanh nghiệp ... Từ đó, có thể nhận diện, cung cấp thông tin giúp bảo vệ quyền lợi cho người dân, cho các doanh nghiệp, tổ chức chính thống.
“Chúng tôi cũng mong rằng trong thời gian tới, các cơ quan báo chí sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nắm bắt và sử dụng một cách hiệu quả hệ thống tra cứu tên miền, giúp người dân tự bảo vệ mình trước nguy cơ mất an toàn trên môi trường mạng”, bà Trần Thị Thu Hiền chia sẻ.
Nhấn mạnh tên miền dễ bị lạm dụng để giả mạo, lừa đảo, gây ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế - xã hội, đại diện VNNIC cho hay, thời gian gần đây, website bị lợi dụng để lừa đảo, vi phạm pháp luật đã trở nên phổ biến hơn không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới.
Đặc biệt, đã xuất hiện nhiều vụ tấn công lừa đảo trực tuyến bằng hình thức giả mạo (phishing), theo đó các đối tượng xấu đã tạo lập các website có giao diện tương tự (thậm chí giống hệt) và sử dụng tên miền gần giống với tên miền của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp để lợi dụng.
Sau đó, các đối tượng tiến hành các hoạt động tấn công, lừa đảo khác như lừa người dùng để trục lợi hoặc sử dụng các kỹ thuật khác để lấy cắp thông tin cá nhân, thậm chí tài khoản ngân hàng, để chiếm đoạt tiền, tài sản...
Theo thống kê, từ năm 2020 đến nay, VNNIC phối hợp cung cấp thông tin gần 3.000 tên miền cho các cơ quan chức năng để xem xét xử lý vi phạm. Các vi phạm chủ yếu giả mạo website của ngân hàng, thương mại điện tử, thương hiệu doanh nghiệp để lừa đảo trục lợi; cờ bạc; trang tin điện tử tổng hợp không phép…