Theo tạp chí TIME, "Hầm chứa hạt giống toàn cầu" (Global Seed Vault) đã đi vào hoạt động ở Na Uy từ năm 2008, nhưng toàn bộ thông tin về nó không được công khai. Tất cả những gì mọi người biết về hầm chứa chỉ là những lời đồn đoán liên quan tới kịch bản "ngày tận thế".

Đầu năm 2023, nhân kỷ niệm 15 năm ngày thành lập hầm chứa, địa điểm này đã được mở cửa trong một thời gian ngắn để mọi người tham quan. Theo đại diện của công ty quản lý hầm chứa Crop Trust, cơ sở này đang lưu trữ hạt giống của 1,2 triệu loại cây lương thực.

Cổng vào hầm chứa hạt giống 'ngày tận thế' ở Na Uy. Ảnh: Guardian

"Bên trong căn hầm này là 13.000 năm lịch sử nông nghiệp của loài người. Những hạt giống này được lưu trữ nhằm ngăn chặn việc biến mất vĩnh viễn vì chiến tranh, thiên tai hoặc dịch bệnh", ông Brian Lainoff - đại diện Crop Trust cho biết.

Hầm chứa hạt giống được xây dựng trong một dãy núi băng thuộc quần đảo Svalbard của Na Uy, nơi xa nhất về phía Bắc mà con người có thể tiếp cận bằng máy bay thương mại. Cửa vào là thứ duy nhất mà chúng ta có thể quan sát được. Phần còn lại ẩn sâu trong lòng núi.

Sơ đồ hầm chứa hạt giống nằm sâu trong lòng núi. Ảnh: Crop Trust

Lối vào của căn hầm được nối liền với một đường hầm bê tông rộng, là con đường dẫn tới các hầm chứa ở phía sau. Cơ sở có tất cả 3 kho chứa, luôn được duy trì ở nhiệt độ -18 độ C.

Tại các kho chứa, hạt giống được bảo quản bằng túi chân không và ống nghiệm, xếp trong các thùng chứa lớn được phân loại kỹ. Các hộp chứa không có nhiều giá trị thương mại, nhưng là một phần không thể thiếu của quá trình bảo vệ an ninh lương thực toàn cầu.

Các kệ chứa hạt giống bên trong căn hầm. Ảnh: Guardian

Trong vòng 5 thập kỷ trở lại đây, hoạt động nông nghiệp toàn cầu đã chứng kiến những thay đổi vô cùng lớn. Nhờ tiến bộ công nghệ, năng suất và sản lượng cây trồng tăng lên rõ rệt, nhưng độ đa dạng của các loại cây trồng lại giảm xuống. Hiện tại, 95% nhu cầu lương thực và năng lượng toàn cầu được cung cấp bởi 30 loại cây trồng.

Theo báo cáo của Crop Trust, chỉ có 10% các giống lúa mà Trung Quốc từng sử dụng trong những năm 1950 vẫn được trồng trọt đến ngày nay. Trong khi đó, Mỹ đã mất mất hơn 90% các loại trái cây và rau quả kể từ những năm 1900. Những hạt giống nằm ở các kệ sâu nhất là các loại chỉ còn tồn tại trong căn hầm, không xuất hiện ở bên ngoài.

Các nhà khoa học gửi hạt giống tới lưu trữ tại căn hầm. Ảnh: Guardian

Theo TIME, vì nhiều lý do khác nhau, rất nhiều quốc gia trên thế giới không có nguồn lực để lưu trữ hoặc bảo vệ đúng cách những loại cây trồng. Để đảm bảo đa dạng sinh học toàn cầu, mọi tổ chức và quốc gia đều có thể gửi hạt giống đến hầm chứa ở Na Uy, không có bất kỳ hạn chế nào vì nguyên nhân chính trị hay ngoại giao.

"Các bạn có thể thấy những hộp hạt giống từ Triều Tiên được đặt cạnh các hộp tới từ Mỹ và Hàn Quốc. Hạt giống tới từ Ukraine ở cạnh hạt giống tới từ Nga. Không cần biết chúng tới từ đâu, điều quan trọng nhất là các loại hạt giống được bảo quản an toàn", ông Lainoff chia sẻ.