"Yaki-imo", tiếng rao rộn ràng phát qua loa, vang khắp các con hẻm ở ngoại ô Tokyo, cùng hình ảnh người bán khoai luôn miệng nói "oishii, oishii" (ngon lắm, ngon lắm), đã trở nên quen thuộc với người dân địa phương suốt bao năm qua.
Quầy hàng là một chiếc xe tải nhỏ, đầy đủ mái che, lò nướng, bảng giá và hình ảnh quảng cáo đầy màu sắc. Những xe khoai nướng thường chạy chầm chậm quanh công viên hay dừng tạm bên ngoài một khu chung cư. Vài người dân qua đường thấy sẽ dừng lại nói chuyện dăm ba câu với chủ quán, rồi bước đi cùng những củ khoai lang nướng nóng hổi trên tay. Chiếc xe nán lại thêm chút nữa và từ từ chạy tiếp. Tiếng rao "yaki-imo" từ chiếc loa nhỏ lại vang lên.
Ở một đất nước đã quá nổi tiếng với sushi, sashimi hay mì ramen thì khoai lang nướng không phải là món ăn được nhiều khách du lịch chú ý, nhưng đối với những người dân Nhật thì đây lại là "đặc sản". Thức quà vặt đường phố này phổ biến từ những năm 1600, đặc biệt khi tiết trời chuyển từ thu sang đông. Món ăn dân dã chinh phục thực khách bởi vị ngọt cùng mùi thơm tỏa ra từ lớp mật sém lại sau khi nướng. Không chỉ thơm ngon, Yaki-imo còn phù hợp với túi tiền của đại đa số người dân. Trên bảng hiệu tại các quầy hàng, đôi khi chúng còn được quảng cáo là "ngon hơn cả hạt dẻ".
Ở Tokyo, nhiều người còn ăn chung khoai lang nướng với cháo gạo okayu. Trong Thế chiến Thứ hai, đây cũng là lương thực chủ yếu cho người dân, khi các loại cây trồng như lúa mì và đại mạch trở nên khan hiếm. Bột khoai lang lúc đó cũng được dùng thay cho bột mì.
Aiko Tanaka, nhà nghiên cứu thực phẩm và giám đốc của Trường cao đẳng Nghiên cứu thực phẩm Nhật Bản ở Osaka, cho biết khoai lang nướng từng được coi là một loại thức ăn nhanh đến khoảng những năm 1970, khi những nhà hàng bán đồ ăn vặt, đồ ăn nhanh kiểu Mỹ bắt đầu xuất hiện tại Nhật Bản.
Ngày nay, người dân có thể dễ dàng tìm Yaki-imo trong các cửa hàng tiện lợi và siêu thị nên những chiếc xe bán khoai lang nướng vì thế cũng ít xuất hiện hơn. Kōki Ono, một tiểu thương bán khoai nướng, lý giải một phần các xe bán khoai dạo ít đi là vì tiếng rao ồn trên loa ảnh hưởng đến không gian yên tĩnh trong ngõ ngách. Chưa kể, những người bán khoai trên xe tải không còn đắt khách như trước nên cũng dần bỏ nghề.
Tuy nhiên, Kōki Ono, một trong những tiểu thương vẫn trụ lại cùng chiếc xe hàng của mình đã minh chứng rằng món ăn cổ điển này vẫn có chỗ đứng trong lòng người Nhật. "Nó đơn giản là một món ăn vặt, lành mạnh, không pha tạp. Trong đại dịch, mọi người ở nhà nhiều hơn, họ bắt đầu dành sự quan tâm tới các thực phẩm tốt cho sức khỏe. Do đó, nhiều người ghé thăm quầy hàng của tôi hơn", Ono nói. Trung bình một ngày anh bán được khoảng 100 củ khoai, khách hàng đủ mọi lứa tuổi từ 7 đến 90.
Chuyên gia Tanaka cho rằng Yaki-imo được lòng đông đảo thực khách đơn giản vì những củ khoai lang ngọt tự nhiên nướng trên than hồng là thức quà vặt nóng hổi phù hợp nhất trong tiết trời se lạnh. "Yaki-imo đã và sẽ luôn là một món quà ấm lòng lưu giữ nhiều kỷ niệm đẹp đẽ", anh nhận định.
Đỗ An (Theo BBC)
.svg){kind=icon}
