'Không nên hình sự hóa nhiều sai phạm kinh tế'

Nêu quan điểm trên tại phiên họp QH sáng nay về bộ luật Hình sự sửa đổi, Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh nhắc lại Hiến pháp 2013 quy định rõ mọi người có quyền tự do kinh doanh trong các ngành nghề mà pháp luật không cấm. 

Do vậy, theo thông lệ quốc tế, VN sẽ phải không hình sự hóa quan hệ kinh tế với dân sự.

"Đây là vấn đề nói nhiều rồi nhưng rõ ràng vẫn đang là trở ngại, rào cản đối với công cuộc đổi mới, sáng tạo, cũng như làm rất nhiều nhà đầu tư, doanh nhân không muốn bỏ tiền ra kinh doanh" - Bộ trưởng nói.

Chỉ tay trong hội trường QH với nhóm ĐBQH có đến 41 doanh nghiệp, ông cũng phản ánh mối lo lắng của mấy trăm doanh nghiệp khác việc đầu tư kinh doanh nếu vướng luật không minh bạch, rõ ràng sẽ gặp rào cản rất lớn, chỉ sơ sảy cũng có thể bị tội hình sự.

Phải làm rõ rào cản

Trong lĩnh vực kinh tế, Bộ trưởng dẫn ra có những mục tiêu sai phạm kinh tế là nhằm thu lợi nhuận bất chính, thu lợi nhiều hơn, không đúng nguyên tắc quy định, mục tiêu của người kinh doanh là tiền.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Hành động về kinh tế phải xử lý bằng biện pháp kinh tế. Ảnh: Minh Thăng

Ông cho rằng, phải có giải pháp để xử lý việc này sao cho đúng, trừ khi hành vi đó gây ra nguy hiểm cho xã hội ở mức cần thiết nhất định mới truy tố hình sự.

"Hành động về mặt kinh tế phải xử lý bằng các biện pháp kinh tế để thu hồi lợi nhuận, khoản tiền mà họ chiếm đoạt. 

Mục tiêu là thu hồi lại những gì mà họ mong muốn đạt được, thậm chí phạt nặng hơn rất nhiều mức họ phải chịu để ngăn chặn tái diễn trong tương lai. Các biện pháp hình sự chưa chắc đảm bảo được mục tiêu đó" - Bộ trưởng KH&ĐT lập luận.

Dẫn những vụ án đã xử trong thực tế, Bộ trưởng cho rằng, "cho vào tù" rồi nhưng tài sản bị thất thoát trong khi nếu để họ sống thì tài sản đó được thu hồi.

Thực tế có nhiều người sai phạm được miễn tử hình và đền bù lại được tài sản, lại có công lao đóng góp vào phát triển đất nước.

Từ phân tích trên, Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh có những vấn đề trong tiến trình đổi mới đất nước, trong một nền kinh tế chuyển đổi rất quan trọng, nếu không làm rõ sẽ trở thành rào cản đáng lo lắng để phát triển thêm các doanh nghiệp, động viên mọi người bỏ tiền đầu tư kinh doanh làm ăn, đóng góp sáng tạo đổi mới.

"Có nhiều đổi mới có thể đi trước, có thể không đúng luật pháp, mà ta quy vào những tội không rõ ràng rất nguy hiểm cho đất nước" - Bộ trưởng nói.

Luật bó chặt không ai làm ăn được

Bộ trưởng Vinh đề nghị bỏ hai loại tội: kinh doanh trái phép và cố ý làm trái các quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Ông đồng thời nhấn mạnh luật không nên hình sự hóa nhiều sai phạm kinh tế, mà thu hồi và ngăn chặn bằng biện pháp kinh tế.

"Các luật về kinh tế có thoáng bao nhiêu đi chăng nữa mà luật Hình sự bó chặt lại, không rõ ràng minh bạch, thì không ai có điều kiện làm ăn, chắc chắn là như vậy. Đây là vận mệnh của đất nước" - Bộ trưởng nói.

Với tội kinh doanh trái phép, Bộ trưởng dẫn luật Đầu tư vừa được QH thông qua, quy định rõ chỉ 6 ngành nghề bị cấm, còn lại doanh nghiệp đều được kinh doanh không cần ghi trong đăng ký.

Đề nghị bỏ tội kinh doanh trái phép, ông cũng nhấn mạnh bỏ không có nghĩa là không xử lý các hành động sai phạm, mà quy định cụ thể giới hạn sai phạm của từng lĩnh vực. Nếu quy định chung doanh nghiệp, người kinh doanh sẽ rất nản lòng.

Chung Hoàng - Hồng Nhì - Xuân Linh