Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã báo cáo Quốc hội về tình hình triển khai thực hiện các dự án đường sắt đô thị (metro) trên địa bàn Hà Nội và TP.HCM.

Về tiến độ tuyến đường sắt số 1 (metro) Bến Thành - Suối Tiên, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) cơ bản hoàn thành, chủ đầu tư đang phối hợp cơ quan liên quan để hoàn tất GPMB các công trình hạ tầng, nhà dân còn lại dọc 9 cầu bộ hành của đoạn thi công trên cao.

Tiến độ thực hiện các gói thầu, lũy kế khối lượng tổng thể của toàn dự án đạt khoảng 92,19%, dự kiến đến cuối năm 2022 đạt khoảng 93%.

Đoàn tàu của tuyến metro Bến Thành- Suối Tiên. Ảnh: Như Sỹ

Về tình hình giải ngân dự án, lũy kế giải ngân kế hoạch vốn vay ODA năm 2022 đến ngày 16/9 là 1.388 tỉ đồng, đạt 32,17% so với kế hoạch vốn được giao. Lũy kế giải ngân từ đầu dự án đến ngày 16/9 là 20.642,7 tỉ đồng, đạt tỷ lệ 53,95% vốn đầu tư.

Căn cứ theo tiến độ thực tế của dự án đã được các nhà tài trợ thống nhất theo quy định hiện hành, UBND TP.HCM đề nghị Bộ KH&ĐT báo cáo Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho phép tiến hành thủ tục và phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, cụ thể thời gian hoàn thành thi công là cuối quý 4/2023. Thời gian kết thúc dự án từ năm 2024 đến hết năm 2028.

Lý do được nêu ra bởi dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp trong 2 năm 2020-2021 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án do thiếu hụt, không đủ nguồn lực thi công, nguyên vật liệu, giá cả biến động thất thường. Mặt khác, công tác nghiệm thu, thử nghiệm theo các tiêu chuẩn nước ngoài kéo dài...

Về tiến độ tuyến metro Bến Thành - Tham Lương, dự án có diện tích chiếm dụng 251.130 m2 với 603 hộ bị ảnh hưởng, đã bàn giao mặt bằng đạt 85,15%. Tuy nhiên, do thủ tục bồi thường GPMB trên địa bàn quận 3, TP.HCM vướng mắc nên tiến độ GPMB bị chậm. UBND TP.HCM đang chỉ đạo phấn đấu năm 2022 cơ bản hoàn thành công tác này để có mặt bằng.

Phối cảnh lối lên xuống nhà ga tuyến metro số 2. Ảnh: BQL đường sắt đô thị TP.HCM

UBND TP.HCM kiến nghị Bộ KH&ĐT báo cáo Thủ tướng chấp thuận điều chỉnh thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác là năm 2030.

Nguyên nhân điều chỉnh do công tác GPMB chậm, ban đầu xác định đến năm 2020 hoàn thành nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Gói thầu xây dựng đoạn đi ngầm phải hủy thầu để đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp lý, dẫn đến không thể trao thầu theo kế hoạch. Công tác đàm phán Phụ lục Hợp đồng cho các công việc phát sinh không đạt được dẫn đến chậm tiến độ.

Tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên khởi công tháng 8/2012, có tuyến chính dài 19,7km, 14 ga (11 ga trên cao và 3 ga ngầm) và một depot. Dự án được điều chỉnh nhiều lần vào các năm 2008, 2011, 2019, 2021. Ban đầu, thời gian thực hiện từ năm 2007 đến 2021.

Dự án đi qua các quận: 1, Bình Thạnh, 2, 9 và TP Thủ Đức (TP.HCM); huyện Dĩ An (Bình Dương).

Tuyến metro Bến Thành - Tham Lương có chiều dài tuyến chính là 9,091km, đi qua các quận: 1, 3, 10, 12, Tân Phú, Tân Bình (TP.HCM). Tổng mức đầu tư của dự án được duyệt là 26.116 tỉ đồng, sau đó đã điều chỉnh lên 47.890,8 tỉ đồng. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2010 - 2018, sau đó điều chỉnh từ 2021 - 2026.