Thực trạng khó khăn khi cá nhân tự đi quyết toán thuế vừa được bà Hoàng Thị Trà Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Zbiz, lưu ý tại hội thảo về quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) do FPT IS tổ chức mới đây.

Theo bà Hương, người nộp thuế thường liên hệ với bộ phận một cửa của cơ quan thuế để làm các thủ tục quyết toán thuế TNCN theo quy định. Bộ phận một cửa tiếp nhận hồ sơ rồi chuyển tới các cán bộ phụ trách việc xử lý.

Không ít người nộp thuế quên cách làm do mỗi năm chỉ làm hồ sơ quyết toán thuế TNCN một lần, hoặc không nắm rõ quy định pháp luật, nên mắc những lỗi cơ bản như xác định sai người phụ thuộc, thu thập thiếu hoặc sai chứng từ...

Do đó, hồ sơ bị trả về. Người nộp thuế mất thời gian đi lại để xử lý hồ sơ. Thậm chí, có người phải làm đi làm lại nhiều lần mới đáp ứng yêu cầu.

Quyet toan thue TNCN 2.jpg
Nhiều người nộp thuế thuộc diện phải tự quyết toán thuế TNCN. Ảnh: Lê Anh Dũng

Cũng có người nộp thuế sử dụng dịch vụ của đại lý thuế, nhưng vẫn phải gửi hồ sơ cho đại lý thuế qua đường bưu điện hoặc nhờ shipper... Sau khi đại lý thuế hoàn tất hồ sơ, người nộp thuế phải đến ký vào hồ sơ để gửi cơ quan thuế; nếu có sai sót buộc phải làm lại hồ sơ để in và ký, tốn thời gian và lãng phí.

Để tránh những rủi ro nêu trên, bà Hương lưu ý một số công việc người nộp thuế cần làm trước khi quyết toán thuế TNCN năm 2024.

Một, kiểm tra thông tin đăng ký người phụ thuộc. 

Về thời hạn đăng ký: Trước đây, người nộp thuế có thể đăng ký người phụ thuộc trễ hạn, sau đó vẫn được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc đó trong tròn năm. Tuy nhiên, kể từ khi Nghị định số 126 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế có hiệu lực, thì với trường hợp người phụ thuộc khác, thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên sẽ không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.

Về đối tượng người phụ thuộc đăng ký giảm trừ gia cảnh khi tính thuế TNCN: Cần tránh trường hợp đăng ký trùng người phụ thuộc (không để nhiều người nộp thuế cùng đăng ký giảm trừ cho 1 người phụ thuộc).

Hai, kiểm tra chứng từ khấu trừ thuế TNCN của các nguồn thu nhập trong năm. Tránh trường hợp bỏ sót chứng từ khấu trừ thuế TNCN, dẫn đến quyết toán sai nguồn thu nhập.

Ba, kiểm tra thông tin cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế (nếu có). Ví dụ, người nộp thuế có nhiều khoản thu nhập trong năm từ các đơn vị chi trả ở quận 1, quận 3, quận 5 (TPHCM), đồng thời lại có thu nhập ở 1 công ty thuộc diện cục thuế quản lý, thì phải nghiên cứu kỹ xem mình thuộc diện cục thuế hay chi cục thuế chi trả hoàn thuế, tránh trường hợp bị trả lại hồ sơ do gửi nhầm cơ quan thuế.

Bốn, kiểm tra các năm cũ xem mình có thuộc đối tượng phải quyết toán thuế TNCN mà chưa nộp hồ sơ quyết toán thuế hay không.

Những trường hợp được hoàn thuế hoặc có mức phải nộp thuế TNCN dưới 50 nghìn đồng thì sẽ được cơ quan thuế bỏ qua, không bị phạt chậm nộp tờ khai quyết toán thuế TNCN.

Nhưng nếu phát sinh tiền thuế phải nộp, người nộp thuế không chỉ bị phạt chậm nộp tờ khai, mà còn bị truy thu tiền thuế cùng tiền lãi chậm nộp khoản thuế tính từ ngày bắt đầu phát sinh khoản thuế phải nộp. 

“Người nộp thuế nên cài đặt ứng dụng Thuế điện tử eTax Mobile. Với tài khoản định danh điện tử VNeID mức độ 2, việc cài đặt ứng dụng này khá đơn giản. Trên eTaxMobile, cơ quan thuế đã đẩy dữ liệu từ năm 2018-2024, người nộp thuế dễ dàng tra cứu những thông tin cần thiết”, bà Hương lưu ý.

Một số trường hợp không cần quyết toán thuế TNCN

Theo ông Trịnh Hồng Khánh, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn kế toán - thuế Ba Miền, cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công có trách nhiệm quyết toán thuế nếu có số thuế phải nộp thêm hoặc có số thuế nộp thừa đề nghị hoàn hoặc bù trừ thuế vào kỳ khai thuế tiếp theo, trừ một số trường hợp sau:

+ Cá nhân có số thuế phải nộp nhỏ hơn số thuế đã tạm nộp mà không có yêu cầu hoàn thuế hoặc bù trừ thuế vào kỳ sau thì không phải quyết toán thuế TNCN.

+ Cá nhân có số tiền thuế phát sinh phải nộp hàng năm sau quyết toán thuế TNCN từ tiền lương, tiền công từ 50.000 đồng trở xuống cũng không phải quyết toán thuế TNCN.

+ Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên tại 1 đơn vị mà có thêm thu nhập vãng lai ở nhiều nơi khác bình quân tháng trong năm không quá 10 triệu đồng, đã được đơn vị trả thu nhập khấu trừ thuế tại nguồn theo tỷ lệ 10%, nếu không có yêu cầu thì không phải quyết toán thuế với phần thu nhập này.

+ Cá nhân được người sử dụng lao động mua bảo hiểm nhân thọ (trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện), bảo hiểm không bắt buộc khác có tích lũy về phí bảo hiểm mà người sử dụng lao động hoặc doanh nghiệp bảo hiểm đã khấu trừ thuế TNCN theo tỷ lệ 10% trên khoản tiền phí bảo hiểm tương ứng với phần người sử dụng lao động mua hoặc đóng góp cho người lao động theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 14 Thông tư số 92/2015/TT-BTC thì không phải quyết toán với phần thu nhập này.