Làm thế nào điện thoại và ứng dụng biết được vị trí của bạn?

Tính năng này đặt ra rất nhiều vấn đề về bảo mật và quyền riêng tư. Nhưng cũng có nhiều người cho rằng nó rất thuận tiện. Vì vậy, bạn cần nắm rõ cách thức hoạt động của tính năng chia sẻ vị trí để có thể chọn lựa cách sử dụng phù hợp bản thân.

Ảnh: NASA Goddard Space Flight Center/flickr

Vậy, làm thể nào điện thoại có thể xác định và chia sẻ vị trí của nó?

Có một vài cách để làm được điều này. Trong đó, có những cách yêu cầu phải có kết nối với nhà mạng di động.

Kết nối Internet

Những thiết bị di động có kết nối internet đều có địa chỉ IP (Internet Protocol). Địa chỉ IP được cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) và cách xác định địa chỉ IP thì cực kỳ dễ. Bạn cũng có thể tưởng tượng rằng IP giống như số điện thoại di động dành cho internet vậy.

Nếu bạn lo ngại về việc lộ địa chỉ IP, có một số phương pháp bạn có thể dùng để ẩn nó đi, cơ bản nhất là sử dụng mạng riêng ảo VPN hoặc không kết nối điện thoại với mạng Wi-Fi. 

Dù vậy, điện thoại vẫn có thể chia sẻ vị trí của nó nếu bạn bật dữ liệu di động. Điểm khác biệt là thiết bị sẽ sử dụng mạng của nhà mạng di động thay vì ISP và nhà mạng di động sẽ có thể truy cập vào dữ liệu của bạn trong quá trình kết nối.

Dữ liệu GPS

GPS xác định vị trí của thiết bị thông qua các vệ tinh. Do vậy, nó không cần kết nối internet và có thể hoạt động ở hầu hết mọi nơi trên Trái Đất. Vì vậy, dù điện thoại của bạn không kết nối internet thì nó vẫn có thể lấy được thông tin vị trí của bạn.

Dữ liệu GPS đều được sử dụng bởi cả Android Location Services và Apple Location Services. Các ứng dụng bên thứ ba sử dụng API của hai nền tảng trên đều có thể truy cập vào thông tin này khi hoạt động. Bạn có thể từ chối quyền truy cập cho hầu hết các ứng dụng khi cài đặt hoặc trong mục Cài đặt ứng dụng của thiết bị. Ngoài ra, bạn cũng có thể vô hiệu hóa tính năng vị trí của thiết bị.

Nếu bạn tắt tính năng vị trí, nhà cung cấp mạng di động vẫn có thể lấy được thông tin vị trí thiết bị khi có yêu cầu. Có thể nó sẽ có ích trong trường hợp thất lạc thiết bị, bị đánh cắp hoặc khi bạn gọi vào số khẩn cấp.

Lộ lọt không chủ đích

Trong thế giới công nghệ cao, những thứ đơn giản thường dễ bị bỏ sót. Bạn có thể tắt tính năng vị trí của thiết bị nếu muốn. Nhưng hãy lưu ý rằng, mỗi bức ảnh bạn chia sẻ hay mỗi thông tin trên mạng xã hội đều có thể tiết lộ vị trí của bạn.

Dữ liệu vị trí có lợi hay hại?

Một số người dùng sử dụng những biện pháp quyết liệt để bảo vệ thông tin cá nhân. Một số khác thì muốn mọi người biết mình đang ở đâu. Vậy thì việc tiết lộ vị trí là tốt hay xấu?

Dữ liệu vị trí là trợ thủ đắc lực

Cho phép một số ứng dụng truy cập vào vị trí của thiết bị có một số mặt lợi. Trong bài viết cũng đã có nhắc đến như tìm lại điện thoại bị thất lạc hay bị đánh cắp, hoặc có thể giúp các đội phản ứng nhanh hay các đơn vị hỗ trợ triển khai nhanh chóng trước một tình huống khẩn cấp. Ngoài ra, cũng có một số ứng dụng khác cũng nên được sử dụng dữ liệu vị trí.

Google có thể sử dụng vị trí chính xác của bạn để cung cấp thông tin về các địa điểm ưa thích, phương tiện đi lại và thời tiết trong khu vực. Họ cũng tổng hợp dữ liệu vị trí người dùng để có thể dự đoán một số thứ như khu vực tắc đường hay thời gian đến nơi khi sử dụng tính năng chỉ đường.

Nếu bạn muốn chỉ bạn bè hay người thân nắm được vị trí của mình mà không ai khác biết, bạn có thể cân nhắc chia sẻ vị trí trực tiếp cho những người này thông qua cài đặt trong Google Profile hay vì dùng mạng xã hội. Ngoài ra, Snapchat cũng sử dụng bộ lọc địa lý để có thể cung cấp cho người dùng một số tính năng riêng cho từng khu vực giúp người dùng có những bộ ảnh lung linh hơn.

Dữ liệu vị trí là con dao hai lưỡi

Rất nhiều người lo sợ việc lộ dữ liệu vị trí. Nhưng đối với hầu hết chúng ra thì vấn đề này thật sự không đáng để lo ngại.

Đầu tiên là có quá nhiều dữ liệu vị trí được chia sẻ nên khả năng dùng nó để xác định một người là gần như không thể xảy ra. Và thậm chí nếu có, thì dịch vụ vị trí của cả Apple và Goole đều ẩn danh dữ liệu khi tổng hợp thông tin.

Vì vậy, cái bạn nên quan tâm hơn chính là dữ liệu vị trí mà bạn tự nhập vào ứng dụng hoặc ứng dụng được bạn cho phép truy cập vị trí. Không chỉ có độ tin cậy thấp mà khả năng dữ liệu vị trí được các ứng dụng liên kết với thông tin cá nhân của bạn là rất cao và các dữ liệu này không được nhà cung cấp ứng dụng ẩn danh khi tổng hợp thông tin.

Ví dụ với mạng xã hội, nền tảng này cho phép bạn chia sẻ vị trí cho "bạn bè", trong đó bao gồm cả số mà bạn không còn gặp mặt. Một số mạng xã hội còn sử dụng vị trí của người dùng để thực hiện các chiến dịch quảng cáo. Đây là hành vi bị rất nhiều người dùng phản đối.

Hơn nữa, các trang phát nội dung trực tuyến và các dịch vụ cung cấp nội dung số cũng có thể sử dụng giới hạn phạm vi phổ biến cho nội dung của mình thông qua vị trí địa lý của người dùng.

Dữ liệu vị trí vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi

Có cả tin tốt và tin xấu. Tin xấu là bạn không thể thoát khỏi việc bị thu thập dữ liệu vị trí mà không rời xa chiếc điện thoại. Còn tin tốt là bạn không cần phải làm vậy.

Bạn cần chú ý và kiểm soát quyền truy cập vị trí của từng ứng dụng trên thiết bị. Đây là phương pháp bảo vệ hiệu quả hơn nhiều so với việc ngắt kết nối Wi-Fi và dữ liệu di động. Lý do là vì có người thích và cũng có người không thích các dịch vụ hoạt động dựa trên vị trí, như cá nhân hóa quảng cáo chẳng hạn.

Dù nhiều người không mấy quan trọng việc sử dụng và chia sẻ dữ liệu vị trí, nhưng cũng giống như những công nghệ khác, nó vốn dĩ là một con dao hai lưỡi.

Có rất nhiều cách để xác định vị trí của thiết bị di động. Mỗi nhà sản xuất lại áp dụng phương thức khác nhau, sử dụng loại kết nối khác nhau và quy định ứng dụng nào được truy cập vào các kết nối và cả dữ liệu vị trí của thiết bị.

Kết nối internet, dữ liệu di động và GPS là ba phương thức chính và phổ biến nhất để thu thập và chia sẻ vị trí thiết bị. Mặc dù một số kết nối trên có thể vô hiệu hóa thủ công, tuy nhiên một thực tế bạn phải chấp nhận là điện thoại di động của bạn luôn có khả năng chia sẻ thông tin vị trí của nó.

(Theo VnReview, makeuseof.com)

Cảnh giác khi thiết lập chia sẻ định vị tức thời trên điện thoại di động

Nhiều người dùng tại Việt Nam có thói quen chia sẻ định vị trong các ứng dụng và nền tảng. Hành động này có thể dẫn đến những nguy cơ mất an toàn thông tin trên không gian mạng như thế nào?