Địa chỉ IP của bạn cho các website biết điều gì?
Nhà cung cấp dịch vụ internet của bạn sẽ gán cho bạn một địa chỉ IP công khai. Mọi thiết bị trong mạng nhà bạn đều dùng địa chỉ IP này, và địa chỉ của bạn là độc nhất trên internet.
Khi bạn kết nối đến một website, website đó sẽ thấy địa chỉ IP của bạn. Máy tính của bạn kết nối đến địa chỉ IP của website, và website gửi dữ liệu ngược lại địa chỉ IP của bạn. Các gói tin được truyền đi thông qua các router mạng, và địa chỉ IP trên các gói tin kia cho router biết nơi chúng cần đến.
Tuy nhiên, website không thể truy theo địa chỉ IP độc nhất kia để tìm đến địa chỉ nhà hoặc công ty của bạn được. Thay vào đó, website có thể dựa trên địa chỉ IP của bạn để biết được nhà cung cấp dịch vụ internet của bạn, thành phố, khu vực, và thậm chí là mã ZIP. Đó là lý do vì sao khi lướt web, bạn thường thấy quảng cáo về các công ty trong khu vực bạn đang sinh sống.
Ví dụ, nếu bạn vào một website như IP Location Finder, bạn sẽ thấy website có thể sử dụng địa chỉ IP của bạn để biết tên nhà cung cấp dịch vụ của bạn, cùng với thành phố, khu vực và quốc gia bạn đang sống.
Nhưng đó là mọi thông tin mà các website có thể thu được. Chúng không biết địa chỉ thực tế trong thành phố hay khu vực mà bạn sống.
Đó là về mặt lý thuyết, còn thực tế không phải lúc nào cũng như vậy. Ví dụ, các website đôi lúc cho rằng địa chỉ IP nhà bạn đang ở một thành phố khác với thành phố bạn đang sống.
Website có thể yêu cầu vị trí chính xác của bạn
Các website đôi lúc có thể thấy được vị trí chính xác của bạn, nhưng chúng phải hỏi bạn trước. Khi một website hỏi vị trí của bạn, các trình duyệt web hiện nay thường hiển thị một lời nhắc để bạn quyết định có cấp phép hay không.
Ví dụ, một website thời tiết có thể muốn cho bạn biết tình hình thời tiết ngay tại vị trí chính xác bạn đang ở, hoặc một website của một cửa hàng bán lẻ muốn cho bạn thấy mọi cửa hàng gần đó và khoảng cách chính xác từ chúng đến vị trí của bạn. Một website bản đồ có thể sử dụng vị trí chính xác của bạn để cung cấp các chức năng điều hướng...
Khi một website muốn truy cập vị trí chính xác, bạn sẽ thấy một lời nhắc trong trình duyệt. Nếu bạn cấp phép cho website truy cập thường xuyên đến vị trí của bạn, nó sẽ luôn có thể thấy được vị trí của bạn mà không hỏi lại mỗi khi bạn mở lại website đó trong trình duyệt.
Để kiểm tra website nào có thể thấy vị trí của bạn, bạn cần xem trong thiết lập của trình duyệt. Ví dụ, trong Chrome, bấm
Menu > Settings > Site Settings > Location. Bạn sẽ thấy một danh sách các website được phép thấy vị trí của bạn dưới mục "Allow".
Bạn cũng sẽ thấy một biểu tượng vị trí trên thanh địa chỉ của Chrome khi một website có quyền truy cập đến vị trí của bạn. Các trình duyệt khác cũng sẽ hiển thị một biểu tượng tương tự khi trang web hiện tại truy cập vị trí của bạn.
Các thiết bị có thể tìm thấy vị trí chính xác của bạn ra sao
Nếu bạn sử dụng một chiếc điện thoại hay tablet tích hợp GPS, vị trí chính xác của bạn sẽ được xác định bằng GPS, sau đó cung cấp cho các website. Đó chính là cách các dịch vụ vị trí bên trong các ứng dụng iPhone, iPad, Android, và thậm chí là một số tablet Windows 10 hoạt động.
Nhưng nếu bạn chỉ dùng máy tính bình thường thì sao? Thiết bị của bạn có thể sử dụng các dịch vụ vị trí dựa trên Wi-Fi. Bằng cách quét tìm danh sách các mạng Wi-Fi xung quanh và độ mạnh tín hiệu của chúng, vị trí chính xác của bạn có thể được ước tính và cung cấp cho website nếu bạn cho phép điều đó. Tính năng này cũng được sử dụng trên các nền tảng di động khi tín hiệu GPS không đủ mạnh để tìm vị trí của bạn.
Và nếu bạn sử dụng một chiếc máy tính mà không có Wi-Fi - hay nói cách khác, một chiếc máy tính kết nối internet thông qua cáp Ethernet - thì sao? Trong trường hợp này, bạn sẽ không thể cho website biết vị trí chính xác của mình. Nếu thử, bạn sẽ chỉ cung cấp được cho chúng thông tin vị trí chung chung dựa trên địa chỉ IP mà thôi, ví dụ như thành phố hoặc khu vực bạn sống chẳng hạn.
Dữ liệu lớn và tra chéo thông tin vị trí
Về mặt kỹ thuật, các website và các mạng lưới quảng cáo có thể thực hiện tra chéo dữ liệu. Ví dụ, chúng có thể tìm ra mối liên kết giữa địa chỉ IP của bạn với một địa chỉ thực tế.
Giả dụ bạn có nhiều thiết bị đang kết nối với mạng của mình, và chúng đều dùng một địa chỉ IP duy nhất. Một trong các thiết bị này truy cập vào một website cụ thể, chúng ta tạm gọi tên website này là "ABC", và cho phép nó truy cập đến vị trí chính xác của bạn. ABC lúc này đã biết được địa chỉ thực tế liên kết với địa chỉ IP.
Bây giờ bạn vào website ABC trên một thiết bị khác và từ chối cho phép nó truy cập đến vị trí chính xác. ABC sẽ không tỏ ra là nó đã biết vị trí chính xác của bạn. Tuy nhiên, nó biết địa chỉ IP của bạn, và nó biết địa chỉ IP đó có liên hệ với một vị trí cụ thể.
Chúng ta không biết có bao nhiêu công ty đang liên kết các dữ liệu này lại với nhau như ví dụ ở trên. Tuy nhiên, một số website và các mạng lưới theo dõi quảng cáo nhiều khả năng đang thực hiện điều đó. Với công nghẹ mà họ đang nắm giữ, điều gì cũng có thể làm được!
VPN và cách ẩn vị trí của bạn
Nếu bạn thực sự muốn ẩn vị trí thực tế của mình để các website không thể truy ra được, hãy dùng VPN (mạng riêng ảo). Hoặc nếu muốn riêng tư hơn nữa, nhưng đổi lại là tốc độ chậm hơn, hãy dùng Tor.
Khi bạn truy cập một website thông qua VPN, bạn kết nối trực tiếp đến máy chủ VPN, và máy chủ VPN sẽ thay bạn kết nối đến website đó. Nó đóng vai trò như người trung gian, truyền dữ liệu từ phía này sang phía kia và ngược lại.
Do đó, khi bạn truy cập một website thông qua VPN, website sẽ thấy địa chỉ IP của VPN đó, nhưng nó không biết được địa chỉ IP của bạn. Đó chính là mấu chối giải thích cho việc VPN có thể giúp bạn vượt qua những giới hạn về địa lý khi lướt web. Nếu một website hay dịch vụ stream chỉ sử dụng được tại Mỹ, và bạn đang ở Việt Nam, bạn có thể kết nối đến một VPN tại Mỹ và truy cập vào website đó. Website sẽ nghĩ rằng bạn đang kết nối từ địa chỉ của VPN ở Mỹ.
Lưu ý rằng, nếu bạn kết nối đến VPN và trao cho website quyền truy cập vào vị trí thực tế trong trình duyệt web, website có thể thấy được vị trí thực tế của bạn. Trình duyệt web bạn đang dùng vẫn sẽ có thể xác định được vị trí của bạn từ các điểm truy cập Wi-Fi gần đó (nếu có sóng Wi-Fi) hoặc GPS (nếu trình duyệt đang chạy trên một thiết bị có tích hợp GPS) và báo cáo nó cho website. Điều này chỉ xảy ra nếu bạn trao cho website quyền truy cập đến dữ liệu vị trí của mình - nếu không, website sẽ phải lần mò từ địa chỉ IP của bạn, vốn là địa chỉ IP của VPN bạn đang sử dụng.
(Theo VnReview, HowToGeek)
Làm thế nào điện thoại và ứng dụng biết được vị trí của bạn?
Nếu điện thoại của bạn bị thất lạc hoặc mất trộm, bạn có thể sử dụng tính năng này để tìm lại. Bạn cũng có thể chia sẻ vị trí của mình với bạn bè, gia đình và thậm chí là cả một số ứng dụng và trang web.