Cây đinh lăng còn có tên gọi khác là cây gỏi cá, nam dương sâm. Đây là loại cây thuộc họ ngũ gia bì. Cây đinh lăng thân nhỏ, có mùi thơm. Mấy năm gần đây, củ đinh lăng còn được sử dụng để làm mứt và được bán trên thị trường. Mứt đinh lăng được nhiều người ưa chuộng vì độc lạ và thơm ngon, bổ dưỡng.
Anh Đinh Văn Thuận (ở xã Hải Đông, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) từ nhiều năm nay gắn với nghề trồng cây đinh lăng. Anh Thuận cũng được coi là người đã sáng tạo ra món mứt làm từ rễ đinh lăng.
Anh Thuận chia sẻ trên Báo Dân Trí: "Làm mứt đinh lăng rất kì công, tốn nhiều thời gian. Khó khăn nhất ở khâu tìm nguyên liệu vì không có nhiều. Vì thế, nhiều người muốn làm cũng khó vì không có sẵn nguyên liệu".
Theo anh Thuận, muốn làm được mứt đinh lăng, trước hết phải chọn những cây đinh lăng trên 5 năm tuổi, bởi chỉ có những cây này mới có loại củ to, rễ to, nhiều thịt và chỉ chọn những củ chính có đường kính từ 2cm mới đảm bảo các hoạt chất trong mứt là tốt nhất.
Đinh lăng được chia làm nhiều loại như đinh lăng lá nhỏ, đinh lăng lá tròn, đinh lăng rang,.. Trong đó, đinh lăng lá nhỏ được trồng và sử dụng nhiều nhất.
Anh Thuận tiết lộ bí quyết làm mứt đinh lăng ngon: "Củ đinh lăng sau khi thu hoạch sẽ được rửa sạch để ráo nước sau đó bào lấy phần thịt của củ. Phần thịt này sau đó đem ướp đường khoảng 8-10 tiếng rồi đem sấy khô. Sấy khoảng 3 tiếng sẽ có sản phẩm mứt đinh lăng dùng được".
Tất cả công đoạn làm mứt đều bằng phương pháp thủ công, không có chất bảo quản, không chất tạo màu, không phụ gia và hương liệu. Do đó, mứt được làm từ củ đinh lăng có chứa các hoạt chất có lợi cho cơ thể con người.
Để làm được 1kg mứt phải sử dụng 7-8kg củ đinh lăng làm nguyên liệu. Hơn nữa, vì công đoạn bào thủ công nên rất mất thời gian.
Đối với anh Thuận, mứt đinh lăng không chỉ là loại mứt độc đáo mà là còn tốt cho sức khỏe. Hơn nữa, việc làm mứt đinh lăng còn góp phần nâng cao thêm giá trị kinh tế của cây đinh lăng.
Những người từng thưởng thức loại mứt này cho biết mứt đinh lăng có chút vị thuốc bắc nhưng cũng dễ ăn và có mùi thơm, tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, loại mứt này không quá ngọt, màu vàng sẫm và dai hơn các loại mứt khác. Khi ăn mứt đinh lăng có vị ngọt mát, thơm như mùi sâm. Đây chính là một trong những đặc trưng của mứt đinh lăng mà không loại mứt nào có được.
Trên thị trường, mứt đinh lăng được đói theo gói 200g, 500g để bán. Túi 200g có giá dao động từ 110-150 nghìn đồng. Tính ra, một kg mứt đinh lăng có giá hơn 550 nghìn đồng.
So với các loại mứt khác, mứt đinh lăng có giá tương đối đắt đỏ. Nhưng vì lạ và ngon nên loại mứt này luôn trong tình trạng hết hàng.