Có khoảng 134.284 cán bộ, công chức tại 36 cơ quan, đơn vị đang áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập lương đặc thù có thể hưởng mức lương và phụ cấp mới thấp hơn trước nên dự kiến được bảo lưu mức hiện hành khi cải cách tiền lương từ 1/7/2024.
Một trong những nguyên tắc khi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27, Trung ương 7 khóa 12 về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp là “chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng”.
Theo phương án cải cách chính sách tiền lương đang được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp này để áp dụng từ 1/7/2024, chính sách tiền lương mới có 5 bảng lương gồm: 1 bảng lương chức vụ, chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị (bao gồm cả các đơn vị sự nghiệp công lập) từ Trung ương đến cấp xã; 1 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo; 3 bảng lương đối với lực lượng vũ trang.
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, khi thực hiện cải cách tiền lương, 5 bảng lương mới sẽ thay thế cho bảng lương theo hệ số hiện nay đã tồn tại từ năm 2004. Theo đó, hệ thống bảng lương mới được xây dựng theo vị trí việc làm và theo chức danh lãnh đạo, quản lý, loại bỏ hết những cơ chế chính sách tiền lương đặc thù.
Bộ trưởng Nội vụ cho biết, qua rà soát, có 36 cơ quan, đơn vị của một số ngành không còn được hưởng chính sách lương đặc thù. Thậm chí, nếu xây dựng bảng lương chạy ngang thì có một số cơ quan có thể bị giảm 50% lương.
134.284 cán bộ, công chức có thể được bảo lưu lương đặc thù
Hiện nay, đối tượng không thuộc các cơ quan, đơn vị quản lý hành chính nhà nước đang áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù (có tiền lương tăng thêm ngoài chế độ chung) gồm: Lực lượng vũ trang và viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập chưa tự chủ tài chính đều có mức lương và phụ cấp mới cao hơn so với trước khi cải cách tiền lương.
Bên cạnh đó, có khoảng 134.284 cán bộ, công chức thuộc các cơ quan, đơn vị quản lý hành chính nhà nước đang áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù (có tiền lương tăng thêm ngoài chế độ chung từ 0,66 lần đến 2,43 lần), chiếm khoảng 6,78% so với tổng biên chế cán bộ, công chức, viên chức sẽ hưởng tiền lương mới (kể cả phụ cấp) có thể thấp hơn so với trước khi cải cách.
Bởi, Nghị quyết số 1/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định đối với các cơ quan, đơn vị quản lý hành chính nhà nước đang áp dụng cơ chế chính sách khoán chi hoặc đang áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù khi thực hiện cải cách tiền lương thì phải áp dụng chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập thống nhất; bãi bỏ các cơ chế, chính sách về tiền lương, thu nhập đặc thù.
Vì vậy, khi cải cách tiền lương, các trường hợp này vẫn phải thực hiện chuyển xếp vào lương mới. Và khi bãi bỏ các cơ chế, chính sách về tiền lương, thu nhập đặc thù, thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024, tiền lương mới, kể cả phụ cấp của những cán bộ, công chức này có thể thấp hơn so với trước khi cải cách tiền lương.
Tuy nhiên, Nghị quyết số 27 cũng nêu rõ nguyên tắc “chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng”.
Vì vậy, Chính phủ đưa phương án, nếu lương cơ bản cộng phụ cấp mới thấp hơn so với tiền lương hiện hưởng (bao gồm cả tiền lương tăng thêm) trước cải cách tiền lương thì họ được hưởng lương bảo lưu chênh lệch. Mức bảo lưu chênh lệch này sẽ giảm tương ứng khi điều chỉnh tăng tiền lương mới hàng năm.
Việc quy định cho hưởng bảo lưu chênh lệch này là phù hợp với yêu cầu của Nghị quyết số 27, bảo đảm công bằng giữa các đối tượng hưởng lương trước và sau khi cải cách tiền lương.
Đồng thời, để xử lý bất hợp lý đối với các trường hợp được tuyển dụng mới (sau khi cải cách tiền lương) ở 36 cơ quan, đơn vị hưởng lương đặc thù, Chính phủ đề nghị các đối tượng này khi xếp theo lương mới cũng cho áp dụng mức chênh lệch tương ứng với những người đã tuyển dụng trước khi cải cách tiền lương.
dành 11.100 tỷ đồng để điều chỉnh lương hưu
Một trong những điều nhiều người băn khoăn là khi thực hiện cải cách tiền lương có tăng lương hưu hay không?
Với chính sách tiền lương mới theo phương án cải cách tiền lương mới của Chính phủ, dự kiến tổng nhu cầu kinh phí tăng thêm từ ngân sách trong giai đoạn 2024 - 2026 là hơn 499.000 tỷ đồng.
Theo đề xuất của Chính phủ trong 499.000 tỷ đồng để thực hiện lộ trình cải cách tiền lương từ 2024 – 2026, ngoài việc dành 470.000 tỷ đồng chi cho cải cách tiền lương, Chính phủ dành 11.100 tỷ đồng dùng để điều chỉnh lương hưu và 18.000 tỷ đồng chi trợ cấp ưu đãi người có công.
Như vậy, khi thực hiện cải cách tiền lương thì đồng thời lương hưu cũng như trợ cấp ưu đãi người có công cũng được điều chỉnh tương ứng.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, khi thực hiện cải cách tiền lương từ ngày 1/7/2024, hàng triệu công chức, viên chức, giáo viên sẽ tăng lương; 36 đơn vị đang được hưởng lương đặc thù cao hơn mặt bằng chung được bảo lưu.
Khi cải cách tiền lương sẽ chỉ làm thay đổi cơ cấu chi ngân sách Nhà nước, tức là tăng chi thường xuyên và có thể sẽ làm giảm chi các hạng mục khác, không làm tăng quy mô chi ngân sách một cách bất thường nên tác động đến lạm phát không đáng kể.